Przyjęty przez Państwa sposób wyodrębniania wynagrodzenia za pracę twórczą pozwala na zastosowanie podwyższonych 50% kosztów uzyskania przychodów do tak ustalonego wynagrodzenia tego pracownika.
UZASADNIENIE
W zależności od źródła przychodów stosuje się koszty uzyskania przychodów ustalone kwotowo, procentowo lub w wysokości faktycznie poniesionej. Ustalając wysokość podatku należnego od przychodów ze stosunku pracy lub stosunków pokrewnych należy potrącać miesięczne kwotowe zryczałtowane koszty uzyskania przychodu (podstawowe lub podwyższone), niezależnie od wymiaru czasu pracy zatrudnionego. Natomiast koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami zostały określone w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 3 updof).
Koszty autorskie mogą być zastosowane niezależnie od formy stosunku prawnego łączącego strony. Oznacza to, że mogą dotyczyć nie tylko stosunku cywilnoprawnego – umowy zlecenia czy umowy o dzieło, lecz także istniejącego stosunku pracy. Warunkiem jest, by w ramach zawartej umowy o pracę pracownik wykonywał prace o charakterze twórczym. Wynagrodzenie wypłacone twórcy z tytułu praw autorskich, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw, stanowi wówczas dla tej osoby przychód z praw autorskich (art. 18 updof).
Autorskie koszty uzyskania przychodów należy obliczać od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
O zastosowaniu podwyższonych kosztów uzyskania przychodów decydują dwie przesłanki:
- musi wystąpić przedmiot praw majątkowych w postaci utworu lub artystycznego wykonania,
- osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzaniem nimi, stanowić skutek takiego korzystania lub rozporządzenia w postaci odpowiedniego wynagrodzenia autorskiego lub wykonawczego.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje takich pojęć, jak np. „twórca”, „utwór”, „korzystanie przez twórców z praw autorskich”. W tej kwestii ustawodawca odsyła do odrębnych przepisów. Zatem należy opierać się na ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z tą ustawą, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór) (art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron (art. 12 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Wniosek jest taki, że w razie wykonywania na podstawie umowy o pracę prac zarówno chronionych prawem autorskim, jak i niebędących przedmiotem tego prawa, z umowy tej powinno wynikać, jaka część wynagrodzenia za pracę przypada na prace twórcze (autorskie). Jest to bowiem warunek konieczny do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.
Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe, m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 27 lipca 2009 r. (sygn. ILPB1/415-536/09-2/AG), dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 25 czerwca 2010 r. (sygn. IBPBII/1/415-377/10/BJ) czy dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 14 stycznia 2011 r. (sygn. IPPB2/415-929/10-4/MS1).
WAŻNE!
Zdaniem organów podatkowych, warunkiem zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę jest wyodrębnienie części wynagrodzenia przypadającego na pracę o charakterze twórczym i na pracę niebędącą przedmiotem prawa autorskiego.
Jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 15 stycznia 2010 r. (III SA/Wa 1314/09) wyraził odmienne stanowisko w tej sprawie. WSA stwierdził, że pracownik może skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu praw autorskich nawet wtedy, gdy umowa o pracę nie wyodrębnia wynagrodzenia za pracę twórczą. Wystarczy, że efektem pracy jest utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i twórca zadysponował prawami autorskimi. Czynności związane z pracą twórczą muszą być jednak odnotowywane (ewidencjonowane) w ewidencji czasu tej pracy. Sąd wskazał ponadto, że wystarczy jedynie stworzyć system umożliwiający wydzielenie honorarium za prace twórcze. Powinna temu służyć wspomniana ewidencja o znaczeniu dowodowym. Uzyskanie określonych przychodów z pracy twórczej wymaga bowiem udokumentowania. Jednak w razie kontroli materiałem dowodowym może być sam utwór, który pracownik stworzył.
Jeśli w ramach całkowitej kwoty wynagrodzenia za pracę można ustalić kwotową wysokość honorarium na podstawie ewidencji prac twórczych, pozwalającej na określenie proporcji czasu pracy poświęconego przez pracownika w danym miesiącu na pracę twórczą do całkowitego czasu pracy w tym miesiącu, to zastosowanie kosztów autorskich 50% będzie prawidłowe. Zatem podwyższone koszty uzyskania przychodów można zastosować, jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, a obowiązki ze stosunku pracy dotyczą działalności twórczej lub ją obejmują i wynagrodzenie za pracę również stanowi wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych.
Należy przy tym pamiętać, by do czasu wykorzystywanego na pracę twórczą nie wliczać urlopów i zwolnień lekarskich. Tym samym do wynagrodzenia za czas nieświadczenia pracy trzeba stosować ryczałtowe koszty uzyskania przychodów.
WAŻNE!
Do czasu wykorzystywanego na pracę twórczą nie należy wliczać urlopów i zwolnień lekarskich.
PRZYKŁAD
Pracownik jest wynagradzany stawką miesięczną w wysokości 10 000 zł. Korzysta z podstawowych kosztów uzyskania przychodów i złożył PIT-2. Na podstawie ewidencji pracy twórczej pracownika pracodawca ustalił, że w lutym br. poświęcił on 70% całkowitego czasu pracy na napisanie rozszerzenia (dodatkowej aplikacji) do programu obsługującego skup zboża i trzody chlewnej. Honorarium autorskie za czas poświęcony na napisanie dodatkowej aplikacji wyniosło 7000 zł, natomiast za pozostały nietwórczy czas pracy pracownik otrzymał 3000 zł w ramach obowiązującej go stawki miesięcznej. Do części wynagrodzenia za prace twórcze należy zastosować koszty procentowe (50%), a do pozostałej części wynagrodzenia koszty kwotowe zryczałtowane zwykłe (111,25 zł). Wobec tego każdą z części wynagrodzenia pracownika należy rozliczyć oddzielnie.
@RY1@i65/2011/005/i65.2011.005.000.0051.001.jpg@RY2@
Podstawa prawna
- art. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.),
- art. 18, art. 22 ust. 2, ust. 9 pkt 3, art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.).