Utracony zarobek pracownika wezwanego do sądu w charakterze świadka należy obliczyć jak ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Do podstawy należy wliczyć stałe wynagrodzenie zasadnicze i zmienne miesięczne premie z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym pracownik musiał stawić się w sądzie.
UZASADNIENIE
Utracony zarobek to kwota wynagrodzenia, jakie pracownik otrzymałby za dzień pracy, gdyby nie został wezwany przed sąd w charakterze świadka. Pracodawca ma obowiązek zwolnienia pracownika od pracy na okres potrzebny do stawienia się na wezwanie sądu jako świadek. Pracownik musi go uprzedzić o przyczynie absencji i jej długości, dostarczając wezwanie do osobistego stawienia się przed sądem w charakterze świadka ze swoją notatką, że potwierdza przybycie (§ 6 i § 2 ust. 1 rozporządzenia o usprawiedliwianiu nieobecności w pracy).
Za czas takiego zwolnienia od pracy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia, lecz wystawia wezwanej osobie zaświadczenie określające wysokość pensji, jaką by otrzymała za pracę w tym czasie (§ 16 ust. 2 rozporządzenia o usprawiedliwianiu nieobecności w pracy).
Na podstawie zaświadczenia pracownik może się zwrócić do sądu o wypłatę wynagrodzenia za utracony zarobek w wysokości przeciętnej dniówki za dzień nieobecności w pracy z tego powodu. Stawka dzienna rekompensaty nie może jednak przekraczać 4,6% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe określonej w ustawie budżetowej (art. 85 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Obecnie kwota bazowa dla tych osób wynosi 1835,35 zł, dlatego stawka dzienna rekompensaty nie może być wyższa niż 84,43 zł (art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy budżetowej na rok 2010).
Pracownik dostaje odszkodowanie za utracony zarobek również wtedy, gdy stawił się w sądzie, ale nie został przez sąd wysłuchany np. z powodu przewlekłości sprawy.
Zwrot kosztów od sądu przysługuje pracownikowi również za czas:
- podróży z miejsca zamieszkania do miejsca wykonania czynności sądowej,
- noclegu,
- utrzymania w miejscu przesłuchania
– według przepisów o podróżach służbowych w kraju w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej.
Wynagrodzenie za utracony zarobek, jaki pracodawca podaje do wymienionych celów w zaświadczeniu, należy liczyć jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (art. 85 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
WAŻNE!
Wynagrodzenie za utracony zarobek wezwanego do sądu w charakterze świadka obliczamy jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Do podstawy wymiaru świadczenia wchodzą następujące składniki wynagrodzeń:
- w stałej kwocie miesięcznej – w kwocie należnej w miesiącu, kiedy pracownik stawił się w sądzie,
- zmienne za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc – w średniej wartości wypłaconej pracownikowi podczas 3 wcześniejszych miesięcy,
- w stałej stawce miesięcznej i składniki zmienne za okresy dłuższe niż miesiąc – w średniej wysokości wypłaconej w ciągu 12 uprzednich miesięcy.
Z podstawy obliczenia świadczenia należy wyłączyć składniki wymienione w § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Obliczoną podstawę wymiaru należy podzielić przez współczynnik ekwiwalentu (w 2010 r. dla pełnego etatu jest to 21,08), a następnie przez normę dobową obowiązującą pracownika. Uzyskaną stawkę godzinową należy pomnożyć przez tyle godzin, ile wezwany do sądu powinien przepracować w dniu nieobecności w pracy (§ 18 rozporządzenia urlopowego).
PRZYKŁAD
Krzysztof W. jest zatrudniony na 3/4 etatu w równoważnym systemie czasu pracy. Posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Otrzymuje 1700 zł płacy zasadniczej i zmienne premie miesięczne od 10% do 30% płacy zasadniczej. Dostał wezwanie z sądu cywilnego do stawienia się w charakterze świadka 20 maja 2010 r. W tym dniu pracownik miał przepracować 7 godzin. W 2010 r. dostał premie – w kwietniu 170 zł, w marcu 255 zł, a w lutym 204 zł. Aby ustalić kwotę utraconego zarobku w dniu wezwania do sądu, obliczamy po kolei:
- podstawę wymiaru utraconego zarobku:
– pensja zasadnicza: 1700 zł,
– zmienne premie: (170 zł + 255 zł + 204 zł) : 3 miesiące = 209,67 zł,
– razem: 1700 zł + 209,67 zł = 1909,67 zł;
- stawkę godzinową utraconego zarobku:
w tym celu podstawę wymiaru należy podzielić przez współczynnik ekwiwalentu, który w 2010 r. wynosi dla 3/4 etatu 15,81 [(21,08 x 3) : 4]. Wynik należy podzielić przez 7 godzin (norma dobowa obowiązująca pracowników niepełnosprawnych w stopniu znacznym i umiarkowanym):
(1909,67 zł : 15,81 zł) : 7 godzin = 120,79 zł; 120,79 zł : 7 godzin = 17,26 zł;
- kwotę utraconego zarobku:
ustaloną stawkę godzinową należy pomnożyć przez 7 godzin, które pracownik powinien przepracować w dniu wezwania do sądu: 17,26 zł x 7 godzin = 120,82 zł.
Kwota 120,82 zł jest większa od 4,6% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, określonej w ustawie budżetowej (tj. 84,43 zł dziennie). Oznacza to, że wynagrodzenie za utracony zarobek (z 20 maja 2010 r.) pracownika wezwanego do sądu w charakterze świadka wyniesie 84,43 zł dziennie.
Podstawa prawna
- § 2 ust. 1, § 6 i § 16 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. Nr 60, poz. 281 ze zm.),
- art. 85–88 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.),
- art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy budżetowej na rok 2010 z 22 stycznia 2010 r. (Dz.U. Nr 19, poz. 102),
- § 14–19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.).