Zaliczki od umowy zlecenia należy potrącać w wysokości 18% bez względu na wysokość dochodów osiągniętych z pracy na etacie. Do celów obliczania zaliczek na podatek, dochodów z obu tych źródeł nie łączy się w trakcie roku podatkowego. Dochód z umowy o pracę płatnik opodatkuje również według stawki 18%, jeżeli jego wysokość od początku roku nie przekroczyła górnej granicy pierwszego przedziału skali.
UZASADNIENIE
Pracodawca może, obok umowy o pracę, zawrzeć z pracownikiem dodatkową umowę cywilnoprawną, np. zlecenia na wykonywanie innego rodzaju czynności niż wynikające z obowiązków na etacie. Na potrzeby podatku dochodowego, wynagrodzenia ze stosunku pracy i ze zlecenia to dwa różne źródła przychodów. Przychód z umowy zlecenia należy zakwalifikować jako działalność wykonywaną osobiście, jeśli wykonawca uzyskał go od:
- osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
- właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której wynajmowane są lokale, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością
– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.
Mimo że wynagrodzenie uzgodnione w ramach umowy zlecenia jest zaliczane do innego źródła przychodów niż stosunek pracy, na pracodawcy ciąży obowiązek w zakresie poboru zaliczek na podatek od tych dochodów. Płatnik, będący jednocześnie pracodawcą i zleceniodawcą, dokonujący wypłat należności z tytułu umów zleceń, jest zobowiązany pobierać zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 18% należności pomniejszonej najpierw o przychody zwolnione z opodatkowania, a następnie o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w przepisach podatkowych, właściwej przy tego rodzaju przychodach (norma procentowa 20% lub 50%), a także pomniejszonej o potrącone w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Zaliczkę pomniejsza się o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, ale oczywiście maksymalnie o 7,75% podstawy jej wymiaru.
Z kolei dochód ze stosunku pracy podlega opodatkowaniu według skali, tzn. dopóki dochód pracownika uzyskany od początku roku w danej firmie nie przekroczy kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali – zaliczka wynosi 18%, a za następne miesiące – 32%. Zaliczka ulega też pomniejszeniu o tzw. kwotę wolną (1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej przy złożonym PIT-2).
Tak więc sposoby ustalania zaliczek od umów zleceń i od dochodów z pracy różnią się od siebie, dlatego muszą być rozliczane oddzielnie. Mimo to, płatnik zatrudniający pracownika – zleceniobiorcę wykazuje pobrane zaliczki z obu źródeł w jednej rocznej deklaracji PIT-4R i wpłaca je w tym samym obowiązującym terminie, tj. do 20. dnia miesiąca następującego po ich pobraniu.
Zaliczkę z tytułu zlecenia w wysokości 18% należy potrącać bez względu na wysokość dochodów ze stosunku pracy. Oznacza to, że jeżeli od początku roku dochód z zatrudnienia na etacie przekroczył pierwszy próg i pracodawca odprowadził zaliczkę według stawki 32%, to od należności wypłaconej w tym czasie z realizacji umowy cywilnej i tak pobiera zaliczkę w wysokości 18%.
W trakcie roku płatnik odprowadza zaliczki z tytułu zlecenia w wysokości 18%. Jeśli jednak podatnik osiąga wysokie dochody i przewiduje, że po zakończeniu roku podatkowego będzie musiał dopłacić podatek, może skorzystać z rozwiązania, jakie przewiduje ustawa podatkowa. Mianowicie, podatnik może złożyć płatnikowi pisemny wniosek, aby ten już w trakcie roku naliczał i pobierał większe zaliczki. Jednak podatnik nie może dowolnie, według własnego uznania wybrać stawki. Przepisy wskazują bowiem, aby zamiast zaliczki 18% stosować kolejną z tabeli skali podatkowej, a więc 32%. Takie wyjście może okazać się dla podatnika korzystniejsze, co pozwoli mu uniknąć wysokiej dopłaty podatku wynikającej z rocznego rozliczenia, gdyż fiskus otrzymuje więcej już w chwili uzyskania należności.
Co prawda, w ciągu roku podatkowego przychodów z obu źródeł nie łączy się, ale po jego zakończeniu w zeznaniu rocznym bądź rocznym rozliczeniu dokonywanym przez pracodawcę podlegają one zsumowaniu. W rozliczeniu są więc wykazywane wszystkie zarobki podatnika, opodatkowane na zasadach ogólnych, a podatek jest płacony w zależności od wysokości jego dochodów według odpowiedniej stawki ze skali podatkowej.
Wyższe zaliczki może pobierać nie tylko płatnik – zleceniodawca od dochodów z działalności wykonywanej osobiście, ale także pracodawca – od dochodów ze stosunku pracy.
Podstawa prawna
- art. 10 ust. 1 pkt 1, pkt 2, art. 13 pkt 8, art. 32, art. 41, art. 41a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).