Wymiar etatu nie może mieć wpływu na wysokość dofinansowania ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (dalej: zfśs). Zwrot za „wczasy pod gruszą” wypłaca się indywidualnie uprawnionym pracownikom – w zależności od tego, kiedy złożyli wnioski o taki zwrot.
Podstawowe znaczenie przy prowadzeniu działalności socjalnej ma tzw. kryterium socjalne, którego stosowanie jest konieczne przy rozdysponowywaniu środków zfśs.
Kryterium socjalne
Świadczenia z zfśs są wypłacane uprawnionym w zależności od ich indywidualnej sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej (art. 8 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; dalej: ustawa o zfśs). Jest to zapis ustawowy, który w regulaminie zfśs może być jedynie skonkretyzowany, a nie zmieniony.
Pracodawca administrujący środkami zfśs nie może ich wydatkować niezgodnie z regulaminem, którego postanowienia nie mogą być z kolei sprzeczne z zasadą przyznawania świadczeń według kryterium socjalnego – czyli uzależniającego przyznawanie ulgowych usług i świadczeń wyłącznie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z zfśs.
W wyroku z 20 czerwca 2012 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs wyraźnie wiąże wysokość przyznawanego świadczenia (będącego pomocą finansową w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o zfśs) z sytuacją życiową, rodzinną i materialną osoby uprawnionej (sygn. akt I UK 140/2012; patrz: http://administracja3.inforlex.pl). Wymiar etatu, w jakim pracownik jest zatrudniony, nie może zatem wpływać na wysokość przyznawanych świadczeń z tego źródła. Takie różnicowanie stanowiłoby naruszenie ustawowych kryteriów przyznawania świadczeń socjalnych.
Zobacz również: Na ile pracodawca finansuje pracownikowi urlop wypoczynkowy
Przyznanie świadczenia indywidualnego ze środków zfśs wymaga złożenia wniosku przez osobę uprawnioną do korzystania z tych świadczeń. Jeżeli osoba uprawniona nie złoży takiego wniosku, pracodawca nie ma obowiązku wypłaty świadczenia. Szczegółowe zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z zfśs określa obowiązujący u danego pracodawcy regulamin, uzgadniany ze związkami zawodowymi (art. 8 ust. 2 ustawy o zfśs). Regulamin powinien zatem określać, jakie świadczenia i na jakich zasadach będą przyznawane osobom uprawnionym.
Dofinansowanie do wypoczynku organizowanego we własnym zakresie niewątpliwie jest jednym z rodzajów działalności socjalnej, na który można przeznaczyć środki zfśs (art. 2 pkt 1 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy o zfśs). Szczegółowe zasady przyznawania tego świadczenia – w tym terminy składania wniosków przez osoby uprawnione – powinny być natomiast wskazane w regulaminie zfśs.
Zwykle regulamin przewiduje, że warunkiem ubiegania się o dofinansowanie do wypoczynku organizowanego we własnym zakresie jest wykorzystanie przez pracownika określonej liczby dni urlopu wypoczynkowego. W takim wypadku regulamin powinien także określać, kiedy pracownik może złożyć wniosek o przyznanie tego świadczenia. Generalnie nie ma podstaw do tego, aby tego rodzaju świadczenie było wypłacone w jednym czasie wszystkim osobom uprawnionym. Aby tak się stało, wszyscy uprawnieni musieliby złożyć w tym samym czasie wnioski o przyznanie tego świadczenia – i wszyscy musieliby spełniać warunki do jego wypłaty.
Polecamy także serwis: Urlopy
Dofinansowanie do „wczasów pod gruszą” a świadczenie urlopowe z zfśs
Dofinansowania do wypoczynku organizowanego we własnym zakresie, przyznawanego na podstawie regulaminu zfśs, nie można mylić ze świadczeniem urlopowym. Świadczenie urlopowe przysługuje z mocy prawa nauczycielom zatrudnionym na podstawie Karty Nauczyciela, a jego wysokość uzależniona jest nie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej nauczyciela, lecz od wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym (art. 53 ust. 1a ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela; dalej: KN). Świadczenie urlopowe dla nauczycieli jest wypłacane bez wniosków nauczycieli i może nastąpić w jednym czasie, gdyż termin jego wypłaty został określony przepisami KN. Świadczenie urlopowe wypłacane jest nauczycielowi do końca sierpnia każdego roku.
Świadczenie urlopowe występuje również w przepisach ustawy o zfśs. Dotyczy jednak pracodawców, którzy nie mają obowiązku tworzenia funduszu (tzn. nie prowadzą działalności w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych albo zatrudniają mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty – art. 3 ust. 3 ustawy o zfśs). Jeżeli taki pracodawca nie poinformuje pracowników o niewypłacaniu świadczenia urlopowego do końca stycznia, będzie miał obowiązek wypłaty tego świadczenia.
Zadaj pytanie: Forum Kadry
Świadczenie urlopowe wypłaca pracodawca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Wypłata tego świadczenia następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego (art. 3 ust. 5 i 5a ustawy o zfśs).
W tym wypadku pracownicy również nie muszą składać wniosków o wypłatę tego świadczenia, gdyż prawo do niego uzależnione jest wyłącznie od pozostawania w stosunku pracy i korzystania z urlopu w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Podstawa prawna:
- art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 3, 5 i 5a, art. 8 ust. 1–2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 592; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 747
- art. 53 ust. 1a ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela – j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674; ost.zm. Dz.U. z 2013 r,. poz. 675