Za czas urlopu wypoczynkowego, poza wynagrodzeniem, pracownicy mogą otrzymać dodatkowe dofinansowanie z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Ten rodzaj dofinansowania, tzw. wczasy pod gruszą, powinien być przyznawany na zasadach określonych w regulaminie funduszu.
- Niektórzy pracodawcy muszą tworzyć ZFŚS
- Treść regulaminu ZFŚS
- Świadczenia socjalne z ZFŚS
- Określenie warunków dofinansowania do wypoczynku
- Wysokość świadczenia na wczasy pod gruszą
Niektórzy pracodawcy muszą tworzyć ZFŚS
Jedną z form działalności socjalnej są tzw. wczasy pod gruszą. Jest to dofinansowanie do wypoczynku ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS).
ZFŚS tworzą pracodawcy:
- prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników,
- zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty (chyba że podjęli decyzję o nieutworzeniu funduszu).
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzą także pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeżeli z takim wnioskiem wystąpi zakładowa organizacja związkowa.
Treść regulaminu ZFŚS
Pracodawca określa w regulaminie ZFŚS:
- zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z ZFŚS;
- zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej.
Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.
W regulaminie ZFŚS należy określić, kto może liczyć na świadczenia w ramach funduszu. Mogą to być:
- pracownicy i ich rodziny;
- emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny;
- inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie ZFŚS prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych.
Dodatkowo regulamin powinien też precyzować warunki otrzymania świadczenia. Powinien przy tym uwzględniać generalną zasadę, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z ZFŚS zależy od kryteriów socjalnych - czyli od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika.
Świadczenia socjalne z ZFŚS
Pracodawca tworzący ZFŚS może zdecydować, jakie świadczenia zaoferuje pracownikom w ramach tego funduszu. Może to być np. świadczenie potocznie nazywane wczasami pod gruszą.
Wczasy pod gruszą to dofinansowanie do wypoczynku pracownika zorganizowanego przez niego we własnym zakresie: np. wyjazdu na zorganizowaną wycieczkę, wyjazdu gdzieś „na własną rękę”, bądź po prostu spędzenie urlopu w domu. Nie ma znaczenia, kiedy w danym roku pracownik wykorzysta urlop wypoczynkowy ani to, jak go spędzi.
Określenie warunków dofinansowania do wypoczynku
W razie gdy przewidziane jest dofinansowanie wypoczynku ze środków ZFŚS, regulamin funduszu powinien określać m.in.:
- wymagania wobec pracowników, którzy chcieliby otrzymać dofinansowanie, np. wysokość dochodu netto na jedną osobę w gospodarstwie domowym - pracownik powinien złożyć oświadczenie o swojej sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej.Na jego podstawie pracodawca określi wysokość wczasów pod gruszą.
- wysokość dofinansowania, przy czym o wysokości przyznanego świadczenia powinny decydować kryteria socjalne, ustalone na podstawie oświadczenia pracownika (w praktyce oznacza to, że kwoty wypłacane pracownikom mogą się od siebie różnić),
- częstotliwość i termin wypłaty świadczenia,
- wymiar nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego, który pracownicy powinni wykorzystać, aby mogli otrzymać dofinansowanie do wypoczynku.
Wysokość świadczenia na wczasy pod gruszą
Świadczenie w formie wczasów pod gruszą zwykle wypłacane jest wszystkim pracownikom. Świadczenie nie ma z góry określonej kwoty. Ze względu na konieczność stosowania kryterium socjalnego wysokość świadczenia dla poszczególnych pracowników może być różna. Osoby w gorszej sytuacji materialnej, z dziećmi lub pracujące w szczególnie uciążliwych warunkach pracy mogą otrzymać wyższe dofinansowanie. Wczasy pod gruszą dają pierwszeństwo tym, których sytuacja materialna jest najtrudniejsza.
Zwykle wczasy pod gruszą wypłaca się przed urlopem wypoczynkowym, tak aby w jego trakcie pracownik miał możliwość skorzystania ze świadczenia.
Dofinansowanie do wypoczynku w formie wczasów pod gruszą wypłacone ze środków ZFŚS podlega zwolnieniu ze składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.
Ponadto, jeżeli pracodawca ze środków ZFŚS dofinansowuje wyłącznie wypoczynek w postaci wczasów pod gruszą, takie świadczenie może być zwolnione z podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej 1000 zł w roku podatkowym.
Podstawa prawna:
- art. 2, art. 3, art. 8 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 288)