Jeśli zachowała się u Państwa dokumentacja osobowa pracownicy przechodzącej na emeryturę, zaświadczenie ZUS Rp-7 może być wystawione na podstawie tej dokumentacji, z uwzględnieniem pewnych ograniczeń we wliczaniu „ruchomych” składników wynagrodzenia (o czym w uzasadnieniu). Pracownica może też udowodnić swoje wynagrodzenia na podstawie wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej.
UZASADNIENIE
ZUS ustala podstawę wymiaru (i tym samym wysokość) emerytury uwzględniając zarobki uzyskane przez pracownika w określonych latach kariery zawodowej (w 10 kolejnych latach wybranych z ostatniego 20-lecia lub w 20 dowolnie wybranych latach z całego okresu ubezpieczenia). Wysokość tych wynagrodzeń wymaga odpowiedniego potwierdzenia, gdyż ZUS – poza pewnymi wyjątkami – nie ma informacji w tym zakresie. W związku z tym, osoba ubiegająca się o emeryturę powinna dołączyć do wniosku o przyznanie tego świadczenia dokumenty potwierdzające wysokość wynagrodzenia uzyskanego w poszczególnych latach wskazanych do ustalenia podstawy wymiaru emerytury.
Podstawowym dokumentem potwierdzającym wysokość osiągniętych przez pracownika zarobków jest zaświadczenie zakładu pracy wystawione według wzoru ustalonego przez ZUS, tj. na formularzu ZUS Rp-7. W dokumencie tym pracodawca potwierdza przede wszystkim dane dotyczące okresu, za jaki został wypłacony przychód, a także wysokość tego przychodu w rozbiciu na poszczególne lata oraz składniki wynagrodzenia.
Pracodawca powinien sporządzić zaświadczenie ZUS Rp-7 na podstawie dokumentacji płacowej pracownika (np. list płac, kart zbiorczych płac). Może się jednak zdarzyć, że nie ma takiej dokumentacji, gdyż np. pracodawca zniszczył ją w czasie, gdy nie miał ustawowego obowiązku długoletniego jej przechowywania. W takim przypadku może wystawić zaświadczenie ZUS Rp-7 na podstawie dokumentacji osobowej pracownika (np. umowy o pracę, pism o powołaniu, mianowaniu lub innych pism określających wynagrodzenie danej osoby). Jednak zazwyczaj takie dokumenty wskazują jedynie, że pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w określonej wysokości (bez konieczności spełnienia żadnych dodatkowych warunków) oraz ewentualnie stałe dodatki w odpowiednich kwotach.
Potwierdzając wysokość zarobków na podstawie dokumentacji osobowej pracodawca powinien więc uwzględnić tylko takie składniki wynagrodzenia, które przysługiwały bezwarunkowo w czasie trwania stosunku pracy. Inne składniki wynagrodzenia (premie, nagrody, dodatki) wymienione w tego rodzaju dokumentacji są na ogół składnikami ruchomymi i nie ma pewności, czy zostały pracownikowi wypłacone. Pracodawca powinien uwzględnić te składniki w wystawianym zaświadczeniu jedynie wówczas, gdy na podstawie zachowanej dokumentacji można jednoznacznie stwierdzić, że:
- zostały faktycznie wypłacone w określonej wysokości oraz
- została od nich odprowadzona składka na ubezpieczenie społeczne.
Jeśli posiadana dokumentacja osobowa nie wskazuje jednoznacznie, że pracodawca wypłacił określony „ruchomy” składnik wynagrodzenia, nie powinien uwzględniać go w wystawianym zaświadczeniu.
Pracownik może również potwierdzić przed ZUS wysokość swoich wynagrodzeń przedstawiając legitymację ubezpieczeniową zawierającą odpowiednie wpisy informujące o dacie rozpoczęcia i zakończenia stosunku pracy, o rodzaju wykonywanej pracy, kwocie wynagrodzenia oraz roku, w którym zostało ono osiągnięte. Legitymacja powinna zawierać pieczątkę zakładu pracy lub pieczątkę imienną upoważnionego pracownika oraz podpis i imienną pieczątkę służbową kierownika komórki finansowej lub upoważnionego pracownika.
Wymóg zamieszczania w legitymacjach ubezpieczeniowych imiennej pieczątki osoby dokonującej wpisu lub odpowiedzialnej za taki wpis wprowadziło dopiero rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 16 maja 1991 r. w sprawie wzorów i trybu wystawiania legitymacji ubezpieczeniowych; wymagany wzór legitymacji ubezpieczeniowej stanowił załącznik nr 1 do tego rozporządzenia. Jednak ZUS uznaje również wpisy w legitymacjach bez tej pieczątki, jeśli zostały dokonane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów (do 16 czerwca 1991 r.) i nie budzą wątpliwości co do tego, czy są prawdziwe.
Jeśli wnioskodawca nie może przedłożyć oryginału legitymacji ubezpieczeniowej, powinien dostarczyć sporządzony notarialnie wypis, odpis lub wyciąg z tego dokumentu. ZUS uzna również poświadczoną przez notariusza kopię legitymacji.
Może się zdarzyć, że osoba ubiegająca się o emeryturę nie może w żaden sposób udowodnić wysokości swoich zarobków za okres pozostawania w stosunku pracy, gdyż nie zachowała się żadna dokumentacja, na podstawie której można potwierdzić wynagrodzenia, a nie posiada ona legitymacji ubezpieczeniowej zawierającej odpowiednie wpisy. W takim przypadku, jeśli ubiega się o emeryturę obliczaną choćby w części na tzw. dotychczasowych zasadach i jest w stanie udowodnić fakt pozostawania w zatrudnieniu (np. na podstawie świadectwa pracy), ZUS przyjmie za ten okres wynagrodzenie minimalne pracowników, które obowiązywało w tym czasie, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu oraz do wymiaru czasu pracy.
WAŻNE!
Jeżeli dokumentacja płacowa i osobowa osoby ubiegającej się o emeryturę nie została zachowana, a jest ona w stanie udowodnić fakt pozostawania w tym okresie w zatrudnieniu, ZUS przyjmie minimalne wynagrodzenie pracowników, które obowiązywało w tych okresach.
Jeśli firma nie posiada dokumentacji pozwalającej na sporządzenie dla pracownika formularza ZUS Rp-7, powinna mu wystawić zaświadczenie potwierdzające ten fakt. Dzięki temu pracownik będzie mógł udowodnić przed ZUS brak możliwości wskazania zarobków za okres pozostawania w stosunku pracy, co z kolei pozwoli na przyjęcie za ten okres minimalnego wynagrodzenia.
Podstawa prawna
- art. 15, art. 125a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.),
- § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. Nr 10, poz. 49 ze zm.),
- załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 16 maja 1991 r. w sprawie wzorów i trybu wystawiania legitymacji ubezpieczeniowych (Dz.U. Nr 51, poz. 223).