Rodzaj świadczenia rodzinnego
Zasiłek pielęgnacyjny to jedno ze świadczeń opiekuńczych (obok świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego). Natomiast świadczenia opiekuńcze razem z jednorazową zapomogą z tytułu urodzenia się dziecka i zasiłkiem rodzinnym (także dodatki do zasiłku) należą do świadczeń rodzinnych.
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Wysokość zasiłku
Zgodnie z § 2 pkt 10 rozporządzenia w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 153,00 zł miesięcznie niezależnie od dochodu na osobę w rodzinie.
Zobacz również: Forum Kadry - ZUS i Płace
Uprawnione osoby
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
- niepełnosprawnemu dziecku;
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia;
- osobie, która ukończyła 75 lat.
Wyłączenie
Co istotne, żadnej z wyżej wymienionych osób zasiłek nie zostanie przyznany, jeśli członkom ich rodzin przysługują za granicą inne świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją niesamodzielnych osób. Nie dotyczy to sytuacji, gdy przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Należy mieć na uwadze, iż otrzymanie zasiłku pielęgnacyjnego wyklucza pobieranie dodatku pielęgnacyjnego. To dwa niezależne od siebie świadczenia.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje również osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej nieodpłatnie całodobowe utrzymanie.
Prawo do zasiłku
Prawo do zasiłku ustala się od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. Jest ustalane na czas nieokreślony. Istnieją jednak wyjątki. To sytuacje wydania orzeczeń o niepełnosprawności lub orzeczeń o stopniu niepełnosprawności na czas określony. W takim przypadku prawo do zasiłku ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym ma upłynąć termin ważności orzeczenia.
Gdyby w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, został złożony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, prawo to należy ustalić od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.
Zobacz również: Świadczenie pielęgnacyjne 2013
Utrata ważności orzeczenia o niepełnosprawności
W przypadku utraty ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności i ponownego ustalenia niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności stanowiącego kontynuację poprzedniego orzeczenia, prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności ustala się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia, jeżeli osoba spełnia warunki uprawniające do nabycia tych świadczeń oraz złożyła wniosek o ustalenie:
- niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności w terminie miesiąca od dnia utraty ważności poprzedniego orzeczenia i
- prawa do zasiłku pielęgnacyjnego uzależnionego od niepełnosprawności w terminie trzech miesięcy od dnia wydania orzeczenia.
Wniosek
W celu uzyskania zasiłku, osoba uprawniona lub jej przedstawiciel ustawowy występuje z odpowiednim wnioskiem. Ze względu na to, że osobami, którym przysługuje świadczenie, są zwykle ludzie starsi bądź ciężko chorzy, sąd ustanawia dla nich opiekuna prawnego. Gdy uprawniony kończy 18 rok życia, zobowiązany jest do udzielenia przedstawicielowi ustawowemu pełnomocnictwa do działania w jego imieniu. Nie dotyczy to sytuacji samodzielnego składania wniosku.
Osoba ubiegająca się o zasiłek składa:
- wniosek o zasiłek pielęgnacyjny,
- kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby uprawnionej,
- kopię orzeczenia o niepełnosprawności w przypadku dziecka do lat 16,
- kopię orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ze wskazaniem daty powstania niepełnosprawności w przypadku osoby w wieku powyżej 16 lat,
- zaświadczenie z instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, że pobyt osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego i udzielane jej świadczenia nie są w całości lub w części finansowane z budżetu państwa lub z Narodowego Funduszu Zdrowia – w przypadku przebywania osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego w takiej instytucji.
Dołączone do wniosku kopie dokumentów powinny być uwierzytelnione przez notariusza lub instytucję, która je wydała, albo pracodawcę na podstawie ich oryginałów.
Zobacz: Becikowe - niezbędne dokumenty
Ustalenie prawa do zasiłku
Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala wójt, burmistrz, prezydent miasta lub kierownik ośrodka pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o zasiłek. W przypadku gdy za uprawnionego działa opiekun prawny, dla którego właściwa jest inna gmina, gminą, do której należy zgłosić się z wnioskiem pozostaje gmina podopiecznego.
Wypłata zasiłku
Zasiłek wypłacany jest osobie uprawnionej. Nie dotyczy to sytuacji niepełnoletności albo braku posiadania zdolności do czynności prawnych. W tych przypadkach zasiłek wypłaca się na wniosek jednemu z rodziców, opiekunowi prawnemu, innej osobie reprezentującej uprawnionego albo małżonkowi.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 Nr 139, poz. 992 z późn. zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2012, poz. 959)