Przyznanie przez ZUS świadczenia rehabilitacyjnego pozwala na kontynuowanie leczenia ubezpieczonemu po wyczerpaniu pobierania zasiłku chorobowego. Przyznawane jest ono na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż na 12 miesięcy, tj. 360 dni (uznaje się bowiem, że miesiąc to kolejne 30 dni). Świadczenie przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.
Wystąpienie o przyznanie świadczenia
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym zarówno obowiązkowo, jak i na zasadzie dobrowolności. Świadczenie może też przysługiwać z ubezpieczenia wypadkowego z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową – osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu.
O stanie zdrowia uzasadniającym przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego. Może też orzekać komisja lekarska ZUS, w przypadku wniesienia przez ubezpieczonego sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub w razie zgłoszenia przez Prezesa ZUS zarzutu wadliwości takiego orzeczenia.
Niezbędne dokumenty
Dokumentem niezbędnym do ustalenia prawa do świadczenia jest oświadczenie złożone przez osobę występującą o świadczenie rehabilitacyjne na druku ZUS Np-7 w oddziale ZUS właściwym według miejsca zamieszkania.
Do oświadczenia należy dołączyć:
- zaświadczenie o stanie zdrowia (druk ZUS N-9) wypełnione przez lekarza leczącego,
- wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk ZUS N-10); wywiad zawodowy nie jest wymagany, jeżeli niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia lub osoba niezdolna do pracy jest ubezpieczonym prowadzącym działalność pozarolniczą,
- protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy – w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego będącego pracownikiem,
- kartę wypadku przy pracy – w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego innego niż pracownik,
- decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez inspektora sanitarnego – w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową.
Jeżeli świadczenie jest wypłacane przez ZUS, do jego wypłaty niezbędne jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 – w przypadku pracowników, ZUS Z-3b – przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownych albo ZUS Z-3a – w przypadku pozostałych ubezpieczonych.
Zaświadczenie płatnika składek nie jest wymagane, jeżeli było złożone do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego i nie uległy zmianie okoliczności mające wpływ na prawo, wysokość i podstawę wymiaru świadczenia.
Dodatkowo do wypłaty przez ZUS świadczenia za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia osoba ubiegająca się o nie składa oświadczenie:
- o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.
- o nieustaleniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego oraz
- o niepodleganiu obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników, złożone na druku ZUS Z-10
WAŻNE!
Dokumentem do wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego w wysokości 100% podstawy jego wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, jest zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży.
Należy pamiętać o tym, że wniosek z kompletną dokumentacją składa się w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS właściwej według miejsca zamieszkania ubezpieczonego, co najmniej na 6 tygodni przed zakończeniem pełnego (182 dni, 270 dni) okresu zasiłkowego.
Wypłata świadczenia
Wypłata świadczenia rehabilitacyjnego powinna nastąpić w terminie 60 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku o świadczenie. Jeżeli świadczenie rehabilitacyjne jest przyznane w wyniku postępowania rentowego albo gdy ubezpieczony zgłosił sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika lub był zgłoszony zarzut wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika, decyzja przyznająca i wypłata świadczenia powinna nastąpić w terminie 30 dni od daty wydania orzeczenia przez komisję lekarską. W razie odmowy prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, decyzja odmowna powinna być wydana najpóźniej w terminie 30 dni od daty wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską.
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego wynosi:
- 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy, (90 dni),
- 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pozostały okres,
- 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.
Świadczenie rehabilitacyjne za okres niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy.
Dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia podlega waloryzacji od pierwszego dnia okresu, na który świadczenie zostało przyznane.
Przykład
Jak K. jest pracownikiem firmy ALEKS Sp. z o.o. 28 września 2012 r. Jan K. wyczerpie 182-dniowy okres zasiłkowy. Ponadto Jan K. 1 grudnia br. kończy 65 lat i przechodzi na emeryturę. Jan K. może złożyć wniosek o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego w oddziale ZUS właściwym według miejsca zamieszkania. Wniosek wraz z kompletną dokumentacją powinien zostać złożony co najmniej na 6 tygodni przed zakończeniem pełnego okresu zasiłkowego. Jeżeli ZUS przyzna mu to świadczenie, to Jan K. będzie miał prawo do tego świadczenia do dnia poprzedzającego dzień uzyskania prawa do emerytury. Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje bowiem osobie uprawnionej do emerytury.
Podstawa prawna:
- art. 18, art. 19 ust. 1, art. 20–22, art. 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.),
- art. 9 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.).