Niezdolności do pracy i choroby zawodowe rolników - powstają stosunkowo często ze względu na specyfikę pracy na roli. Orzeczenia w KRUS wydawane są przez lekarzy rzeczoznawców czy komisje lekarskie KRUS, które doty. przyznania konkretnych świadczeń. Czy od decyzji KRUS przysługuje odwołanie?
- Ubezpieczenie społeczne rolników
- Jakim ubezpieczeniom podlegają rolnicy i pracujący z nimi domownicy oraz pomocnicy rolnika?
- Jakie świadczenia dla rolników z KRUS?
- Niezdolność do pracy i choroby zawodowej
- Czy od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy KRUS przysługuje prawo odwołania?
- Czy od decyzji KRUS przysługuje odwołanie?
- Dane statystyczne dot. liczby orzeczeń lekarskich wydanych w KRUS w latach 2022
Ubezpieczenie społeczne rolników
Ubezpieczenie społeczne rolników jest uregulowane przepisami ustawy w dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 208, dalej jako: ustawa), która wskazuje, że rolnicy i pracujący z nimi domownicy oraz pomocnicy rolnika, podlegają ubezpieczeniu, jeżeli:
1) posiadają obywatelstwo polskie lub
2) są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 690, z późn. zm.2)) lub są zwolnieni na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.
Jakim ubezpieczeniom podlegają rolnicy i pracujący z nimi domownicy oraz pomocnicy rolnika?
Rolnicy i pracujący z nimi domownicy oraz pomocnicy rolnika, podlegają pod takie ubezpieczenia:
1) ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie;
2) ubezpieczenie emerytalno-rentowe.
Jakie świadczenia dla rolników z KRUS?
Z KRUS przysługują różne świadczenia, do najważniejszy należą:
- emerytura podstawowa
- dodatek pielęgnacyjny
- zasiłek chorobowy
- dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego
- dodatek kombatancki
- dodatek z tytułu tajnego nauczania
- dodatek kompensacyjny
- dodatek dla sieroty zupełnej
- ryczałt energetyczny
- zasiłek macierzyński
- zasiłek pogrzebowy
- rodzicielskie świadczenie uzupełniające
- świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji
- jednorazowe odszkodowanie za 1% uszczerbku na zdrowiu.
Powyższe można pogrupować na świadczenia o różnym charakterze:
- świadczeń z tytułu choroby,
- świadczeń z tytułu macierzyństwa i równoważnych świadczeń dla ojca,
- świadczeń z tytułu inwalidztwa,
- świadczeń z tytułu starości,
- rent rodzinnych,
- świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i choroby zawodowej,
- zasiłków na wypadek śmierci,
- świadczeń rodzinnych.
Niezdolność do pracy i choroby zawodowej
Orzeczenia w KRUS wydawane są przez lekarzy rzeczoznawców/komisje lekarskie KRUS dotyczą:
- trwałej i okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,
- stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
- niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- czasowej niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 180 dni,
- celowości przekwalifikowania zawodowego z powodu trwałej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,
- wskazań do rehabilitacji leczniczej,
- innych okoliczności warunkujących przyznanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników
Czy od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy KRUS przysługuje prawo odwołania?
Postępowanie orzecznicze w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest dwuinstancyjne, tj.: w pierwszej instancji orzekają lekarze rzeczoznawcy Kasy, a w drugiej instancji - komisje lekarskie KRUS
Od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy KRUS przysługuje prawo odwołania do komisji lekarskiej KRUS w ciągu 14 dni od dnia doręczenie wypisu z treści orzeczenia. Odwołanie od orzeczenia komisji lekarskiej Kasy nie przysługuje. Prawomocne orzeczenie lekarza rzeczoznawcy KRUS lub orzeczenie komisji lekarskiej Kasy stanowi podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia:
- stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, lub
- trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, lub
- niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Czy od decyzji KRUS przysługuje odwołanie?
Tak, od decyzji wydanej po orzeczeniu komisji lekarskiej Kasy można wnieść odwołanie do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Postępowanie orzecznicze dla ustalenia prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników jest nieodpłatne.
Nadzór Prezesa KRUS nad orzekaniem lekarzy rzeczoznawców Kasy i komisji lekarskich Kasy obejmuje nadzór bezpośredni i nadzór zwierzchni. Nadzór bezpośredni z upoważnienia Prezesa KRUS sprawuje lekarz regionalny inspektor orzecznictwa lekarskiego. Nadzór zwierzchni z upoważnienia Prezesa KRUS sprawuje Naczelny Lekarz Kasy.
Dane statystyczne dot. liczby orzeczeń lekarskich wydanych w KRUS w latach 2022
Liczba orzeczeń wydanych przez lekarzy rzeczoznawców KRUS w 2022 r. wynosiła: 135 027, a liczba orzeczeń wydanych przez komisje lekarskie KRUS w 2022 r. wynosiła: 18 191.
Ustawa w dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 208)
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 31 grudnia 2004 r. w sprawie orzecznictwa lekarskiego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. z 2005 r, Nr 6, poz.46).