RADA
Delegowani pracownicy będą podlegać ubezpieczeniom w Czechach. Mogą się Państwo zwrócić z wnioskiem do Centrali ZUS w Warszawie o zawarcie porozumienia z czeską instytucją ubezpieczeniową w celu dalszego stosowania polskiego ustawodawstwa. Jeśli ta instytucja wyrazi zgodę, delegowani pracownicy będą w trakcie pracy w Czechach podlegać polskim ubezpieczeniom.
UZASADNIENIE
Oddelegowanie pracownika stanowi wyjątek od podstawowej zasady obowiązującej w prawie wspólnotowym, zgodnie z którą osoba podlega w zakresie ubezpieczeń ustawodawstwu tego państwa, w którym wykonuje pracę.
Jeśli pracownik zwykle zatrudniony przez przedsiębiorstwo na terenie jednego państwa członkowskiego został skierowany do wykonywania pracy na terytorium innego państwa, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego pod warunkiem, że:
• przewidywany okres wykonywania tej pracy nie przekracza 12 miesięcy oraz
• nie został skierowany w miejsce innej osoby, której okres skierowania upłynął.
Delegujący pracodawca powinien jednocześnie spełniać tzw. warunki wysłania. Przede wszystkim powinien przez pewien czas prowadzić działalność w znaczącej mierze na terenie państwa, w którym ma zarejestrowaną siedzibę. O tym, czy delegujące przedsiębiorstwo spełnia to kryterium, decydują m.in.: wielkość obrotów osiągniętych z tytułu działalności prowadzonej w kraju i za granicą w okresie poprzedzającym delegowanie, liczba pracowników wykonujących pracę w kraju oraz liczba umów, zleceń lub kontraktów realizowanych w kraju i za granicą w trakcie oddelegowania.
PRZYKŁAD
Spółka akcyjna działająca od 2 lat na polskim rynku (osiąga z tego tytułu obroty na poziomie 55%) wysyła do pracodawcy, mającego siedzibę na obszarze Niemiec, 20 pracowników zatrudnionych na stanowiskach pakowaczy, na okres 6 miesięcy. W Polsce będzie w tym czasie pracować 120 osób. Ponieważ firma spełnia warunek prowadzenia działalności w znaczącej mierze w kraju wysłania i deleguje pracowników na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, pracownicy wysłani do Niemiec mogą podlegać ubezpieczeniom w Polsce.
Jeżeli delegujący pracodawca nie spełnia warunków wysłania, to delegowani pracownicy podlegają ubezpieczeniom w tym kraju, w którym wykonują pracę.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca zarejestrował w Polsce działalność gospodarczą 1 maja 2008 r. Od 1 maja br. oddelegował do pracy na obszarze Belgii 3 zatrudnionych pracowników. W tym czasie w kraju będzie wykonywać pracę 5 osób. Z uwagi na to, że pracodawca delegujący nie prowadził działalności w okresie poprzedzającym delegowanie, wysłani pracownicy nie będą podlegać ubezpieczeniom w Polsce. Właściwe dla nich będzie ustawodawstwo belgijskie.
Jeśli okres oddelegowania przekracza 12 miesięcy, kontynuowanie ubezpieczeń społecznych w kraju, z którego pracownik został oddelegowany, jest możliwe pod warunkiem, że wyrazi na to zgodę instytucja ubezpieczeniowa kraju, w którym pracownik ma wykonywać pracę. Przepisy prawa wspólnotowego przewidują możliwość zawarcia porozumienia z instytucją danego państwa członkowskiego na podstawie art. 17 rozporządzenia Rady (EWG). W tym celu należy zwrócić się z pisemnym wnioskiem o zawarcie porozumienia do Centrali ZUS w Warszawie. Wniosek powinien zawierać następujące informacje:
• dane pracowników delegowanych,
• dane pracodawcy,
• okres i miejsce delegowania,
• opis stanu faktycznego (rodzaj prowadzonej działalności, stan zatrudnienia przed i w okresie delegowania itd.) wraz z uzasadnieniem,
• oświadczenie pracowników, że w okresie delegowania będą zgłoszeni do ubezpieczeń w Polsce.
Następnie, jeśli czeski ZUS wyrazi zgodę na porozumienie, należy zwrócić się do właściwej jednostki ZUS z wnioskiem o wydanie oddelegowanym pracownikom formularzy E-101.
Podstawa prawna:
• art. 13 ust. 2a, art. 14 ust.1a i art. 17 Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego w stosunku do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (DzU UE L 71.149.2 ze zm.).
Małgorzata Kozłowska
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych