Aby dana osoba podlegała tym ubezpieczeniom, pracodawca powinien zgłosić ją ponownie do ww. ubezpieczeń na formularzu zgłoszeniowym ZUS ZUA w ciągu 7 dni od zgłoszenia przez pracownika gotowości świadczenia pracy. Należy pamiętać, że nawet wadliwe wypowiedzenie umowy o pracę powoduje ustanie stosunku pracy. Wiąże się to zatem z ustaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych. Wszelkie czynności podjęte przy zwalnianiu pracownika w związku z ustaniem obowiązku ubezpieczeń społecznych osiągnęły swój skutek, np. przez zgłoszenie wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych na druku ZUS ZWUA. Od tego czasu osoba ta nie podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu zatrudnienia.
Orzeczenie sądu o przywróceniu do pracy reaktywuje rozwiązany stosunek pracy, zobowiązuje pracodawcę do zatrudnienia pracownika na poprzednich warunkach. Nie dzieje się to jednak automatycznie. Stosunek pracy jest ponownie nawiązany dopiero w wyniku zgłoszenia przez pracownika gotowości podjęcia pracy, które powinno nastąpić w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia, chyba że pracownik wykaże, że przekroczenie tego terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od niego, np. wypadek, pobyt w szpitalu itp. (art. 48 § 1 k.p.).
Pracownik, który przed przywróceniem do pracy podjął zatrudnienie u innego pracodawcy, może bez wypowiedzenia, za 3-dniowym uprzedzeniem rozwiązać umowę o pracę z tym pracodawcą w ciągu 7 dni od przywrócenia do pracy. Rozwiązanie umowy w tym trybie pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Pracownik, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy i nie był objęty szczególną ochroną, ma prawo do wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące - nie więcej niż za miesiąc. Przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Obowiązek wypłaty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy powstaje po reaktywowaniu stosunku pracy, czyli po zgłoszeniu przez pracownika gotowości do podjęcia pracy.
Od wypłaconego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy należy opłacić składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wynika to stąd, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, a więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia. Wyjątek musi wynikać ze szczególnych przepisów, a według nich podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikowi z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. W przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.) nie jest wymienione wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, tak więc należy uznać, że stanowi ono podstawę wymiaru składek.
Odpowiedziała Barbara Zabieglińska