Czy należy zgłosić do ZUS studenta w okresie między zakończeniem studiów licencjackich a rozpoczęciem magisterskich

Od dnia ukończenia studiów I stopnia (licencjackich) Państwa zleceniobiorcę należy zgłosić do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz do ubezpieczenia zdrowotnego (jeżeli nie posiada innych tytułów ubezpieczeń, które wyłączałyby konieczność zgłoszenia go do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych). Jeżeli umowa zlecenia będzie wykonywana również w październiku br., wówczas zleceniobiorcę trzeba będzie wyrejestrować z ubezpieczeń, ale dopiero od dnia rozpoczęcia studiów uzupełniających (wpisania na listę studentów). Taką wykładnię przepisów potwierdził ZUS. Szczegóły w uzasadnieniu.

Umowa zlecenia, co do zasady, stanowi tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, a także obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, w okresie od dnia oznaczonego w umowie zlecenia jako dzień jej rozpoczęcia do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy (art. 13 pkt 2 ustawy systemowej). Zleceniobiorca może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Te zasady obowiązują wówczas, gdy nie zachodzą szczególne okoliczności, które wyłączałyby obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy zlecenia (np. gdy tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń jest inna umowa lub działalność).

Przepisy ubezpieczeniowe przewidują wyjątek od wskazanych powyżej zasad. Dla osób będących studentami (także uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych), które nie ukończyły 26. roku życia, umowa zlecenia nie jest tytułem do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego – ani obowiązkowych, ani dobrowolnych. Zleceniobiorcy będącego uczniem lub studentem (do ukończenia przez niego 26. roku życia) zleceniodawca w ogóle nie zgłasza do ZUS.

Studentem jest każda osoba kształcąca się na studiach pierwszego stopnia (np. licencjackich, inżynierskich) lub drugiego stopnia (uzupełniające studia magisterskie) albo na jednolitych studiach magisterskich. Za studenta uznaje się osobę od momentu wpisania na listę studentów (najczęściej jest to 1 października danego roku akademickiego) do momentu ukończenia przez nią studiów lub skreślenia z listy studentów.

Za dzień ukończenia studiów uważa się datę:

• złożenia przez studenta egzaminu dyplomowego,
• złożenia przez studenta ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu – w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii,
• zaliczenia przez studenta ostatniej przewidzianej w planach studiów praktyki – w przypadku kierunku farmacja.

Umowa zlecenia staje się tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego od dnia następnego po dniu skreślenia z listy studentów lub po dniu ukończenia studiów.

Od 1 października 2011 r. osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do 31 października roku, w którym ukończyła te studia (art. 167 ust. 2a ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym). W związku ze zmianą przepisów pojawiły się wątpliwości, czy fakt, że absolwent studiów licencjackich zachowuje prawa studenta aż do 31 października w roku, w którym złożył egzamin dyplomowy, skutkuje zwolnieniem go z obowiązku składkowego z tytułu umowy zlecenia w tym okresie. W odpowiedzi na pytanie ZUS wyjaśnił, że zmiana przepisów ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym nie powoduje żadnych zmian w zasadach podlegania ubezpieczeniom przez zleceniobiorców – studentów do ukończenia 26. roku życia.

A zatem Państwa zleceniobiorcę należy zgłosić do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdrowotnego od dnia następnego po zakończeniu przez niego studiów (czyli od dnia następnego po dniu złożenia egzaminu dyplomowego). Od tego dnia należy za niego opłacać również składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (jeśli zostały spełnione ustawowe przesłanki do opłacania tych składek). Od dnia ukończenia studiów i objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi zleceniobiorca będzie mógł przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

PRZYKŁAD

Firma GABI zatrudniła na podstawie umowy zlecenia 25-letniego studenta studiów licencjackich, który 9 listopada 2012 r. ukończy 26 lat. Zleceniobiorca 2 kwietnia br. złożył egzamin dyplomowy i ukończył studia. Od 1 października br. planuje podjąć uzupełniające studia magisterskie. Umowa zlecenia została zawarta na okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r. Osoba ta nie prowadzi żadnej innej działalności zarobkowej i nie posiada innych tytułów do ubezpieczeń.

Płatnik składek:

• w okresie od 1 stycznia do 2 kwietnia 2012 r. w ogóle nie zgłasza tego zleceniobiorcy do ZUS,
• w okresie od 3 kwietnia do 30 września 2012 r. zgłasza zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego oraz opłaca za niego składki na FP i FGŚP (pod ustawowymi warunkami),
• od 1 października 2012 r. płatnik wyrejestruje zleceniobiorcę ze wszystkich ubezpieczeń – jeżeli ten podejmie studia uzupełniające i ponownie będzie posiadał status studenta studiów wyższych,
• od 9 listopada 2012 r. zgłosi zleceniobiorcę do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego – osoba ta ukończy już 26. rok życia i w związku z tym zawarta umowa zlecenia ponownie stanie się dla niej tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego (mimo kontynuowania studiów wyższych).

Podstawa prawna:

• art. 6 ust. 1 pkt 4, ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
• art. 66 ust. 1 pkt 1, lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),
• art. 2 ust. 1 pkt 5, pkt 7, pkt 8, pkt 9, pkt 18k, art. 167 ust. 2 i ust. 2a ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.).