Prowadzę pozarolniczą działalność gospodarczą. Z tytułu działalności
opłacałem składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru
wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia. Od stycznia 2007 r.
ubezpieczeniom społecznym podlegam jako zleceniobiorca, ponieważ
podstawa wymiaru składek z umowy zlecenia była w każdym miesiącu wyższa
od podstawy z działalności. Dotychczas zawierałem umowy na miesiąc i co
miesiąc otrzymywałem z tego tytułu wynagrodzenie. Od 1 sierpnia br.
wykonuję umowę zlecenia zawartą na 3 miesiące. Zgodnie z umową całość
wynagrodzenia z tego tytułu (3000 zł) otrzymam w październiku. Z
jakiego tytułu będę podlegać ubezpieczeniom społecznym w sierpniu,
wrześniu i październiku?
RADA
W sierpniu i we wrześniu br. podlega Pan obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Tylko w październiku br. może Pan wybrać umowę zlecenia jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
UZASADNIENIE
Od 1 listopada 2005 r. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która równocześnie wykonuje umowę zlecenia, nie zawsze może zdecydować o tym, że to z umowy zlecenia, a nie z działalności, będzie opłacała składki na ubezpieczenia społeczne. Może wybrać umowę zlecenia jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych tylko wtedy, gdy podstawa wymiaru składek z tej umowy nie będzie niższa od tej, od której musiałaby płacić składki jako prowadzący działalność.
Ograniczenie to ma zastosowanie również w przypadku wykonywania pracy na podstawie innych umów cywilnoprawnych: umowy agencyjnej albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Jeśli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z umowy zlecenia jest niższa od najniższej podstawy obowiązującej daną osobę, to osoba ta jest zobowiązana do opłacenia składek z tytułu działalności. Natomiast z tytułu zawartej umowy zlecenia może ona przystąpić do ubezpieczeń społecznych dobrowolnie.
Dobrowolne przystąpienie do ubezpieczeń z umowy zlecenia nie zwalnia jednak z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności.
Rozliczenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oraz przekazywanie dokumentacji ubezpieczeniowej są dokonywane w trybie miesięcznym. Jeśli w umowie zlecenia określono przychód, to stanowi on podstawę wymiaru składek w miesiącu, w którym zostanie wypłacony zgodnie z zawartą umową.
Jeśli w jakimś miesiącu przychód z umowy nie został wypłacony, podstawa wymiaru składek jest zerowa. W takim miesiącu nie ma więc podstaw do wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych między umową zlecenia a pozarolniczą działalnością gospodarczą. Ubezpieczenia społeczne z działalności w tym miesiącu są obowiązkowe. Dotyczy to także sytuacji, gdy z umowy wynika, że wypłata wynagrodzenia powinna być dokonywana w każdym miesiącu wykonywania pracy na podstawie umowy, lecz zleceniodawca spóźnia się z wypłatą wynagrodzenia.
Mógłby Pan wybrać umowę zlecenia jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, gdyby wypłata przychodu z tytułu jej wykonywania była dokonywana miesięcznie w wysokości 1/3 należnego wynagrodzenia. W każdym miesiącu od sierpnia do października przychód z tej umowy zlecenia, stanowiący podstawę wymiaru składek (1000 zł), przekroczyłby wówczas podstawę wymiaru składek z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (280,80 zł).
WAŻNE!
Wypłacenie przychodu po zakończeniu umowy zlecenia powoduje, że ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe z tytułu działalności gospodarczej.
Przykład:
Jan W. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, dla której minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W lipcu 2007 r. wykonywał pracę na podstawie umowy zlecenia.
Wynagrodzenie za tę pracę w wysokości 2200 zł otrzymał, zgodnie z umową, w sierpniu br. Nie mógł wybrać umowy zlecenia jako tytułu do ubezpieczeń w lipcu, ponieważ podstawa wymiaru składek z tej umowy wynosiła 0 zł.
Umowy zlecenia nie może też wybrać jako tytułu do tych ubezpieczeń w sierpniu, ponieważ umowa była zawarta tylko na lipiec i w sierpniu istnieje jeden tytuł do ubezpieczeń – działalność gospodarcza.
Wynagrodzenie za tę pracę w wysokości 2200 zł otrzymał, zgodnie z umową, w sierpniu br. Nie mógł wybrać umowy zlecenia jako tytułu do ubezpieczeń w lipcu, ponieważ podstawa wymiaru składek z tej umowy wynosiła 0 zł.
Umowy zlecenia nie może też wybrać jako tytułu do tych ubezpieczeń w sierpniu, ponieważ umowa była zawarta tylko na lipiec i w sierpniu istnieje jeden tytuł do ubezpieczeń – działalność gospodarcza.
Podstawa prawna:
• art. 9 ust. 2a, art. 41, art. 47 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.).