Umowa zlecenia
Umowa zlecenia jest najczęściej spotykaną podstawą świadczenia usług. Jest to umowa o charakterze cywilnoprawnym, stąd też nie stosuje się do niej przepisów Kodeksu pracy, które chronią w znacznym stopniu pracownika. Pracodawcy coraz chętniej zatrudniają na jej podstawie ze względu na niskie koszty oraz mniejszy reżim niż ma to miejsce w przypadku umowy o pracę. Stąd też często jest ona określana przez pracowników jako „umowa śmieciowa”. Jednak umowa zlecenia, w odróżnieniu od umowy o dzieło, stanowi tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego. Tak więc pracodawcy zatrudniający na podstawie umowy zlecenia mają obowiązek opłacać ubezpieczenie zdrowotne swoich pracowników.
Polecamy również serwis: Umowy cywilnoprawne
Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne
Ustawodawca do kręgu osób objętych obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym zaliczył zleceniobiorców. Jak wynika z art. 66 ust. 1 pkt e ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2008.164.1027 ze zm., dalej u.o.ś.o.z), osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 7.05.2009 r. podał, że z przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wprost wynika, że osoba podlegająca ubezpieczeniu społecznemu z tytułu umowy zlecenia, czy umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu (VII SA/Wa 161/2009, LexPolonica nr 2279068).
Obowiązek ubezpieczeń po stronie zleceniodawcy powstaje z mocy prawa od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy, a trwa do rozwiązania lub wygaśnięcia umowy.
Zobacz również: Umowa zlecenia bez wynagrodzenia a bezpłatna służba zdrowia
Odpłatny i nieodpłatny charakter umowy
Umowa zlecenia może mieć charakter zarówno odpłatny jak i nieodpłatny. Co ważne charakter umowy powinien wynikać wyraźnie z jej treści. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25.02.1998 r. (II CKN 620/97, niepubl.) przyjął, iż umowa zlecenia, w przypadku braku odmiennego zastrzeżenia w umowie jest odpłatna. Odnosząc to na grunt rozważań dotyczących kwestii ubezpieczenia zdrowotnego zleceniobiorcy, należy wyjaśnić, iż osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia nieodpłatnie, nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jednak w przypadku gdy zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie z umowy zlecenia, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest odprowadzana zarówno wówczas gdy jego przychód wynosi 100 zł jaki i 2 000 zł.
Osoby współpracujące ze zleceniobiorcą
Należy również wskazać, stosownie do treści art. art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.jedn.: Dz. U. 2009 r. Nr 205 poz. 1585, ze zm.; dalej - s.u.s.), że osoba współpracująca ze zleceniobiorcą przy wykonywaniu umowy zlecenia podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Za osobę współpracującą uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają ze zleceniobiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy wykonywaniu umowy.
PRZYKŁAD
Pan Janusz podpisał umowę zlecenia z firmą X, obejmującą roznoszenie ulotek reklamowych na ternie osiedla „Zielone”. Żona Pana Janusza Dorota współpracuje z mężem przy wykonywaniu zlecenia i nie jest nigdzie zatrudniona. W przedstawionym przypadku Pani Dorota będzie podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Oznacza to, że firma X będzie zobowiązana opłacać składki do ZUS-u również za żonę pana Janusza.
Zadaj pytanie: Forum Kadry
Zbieg tytułów ubezpieczeń
Może zdarzyć się również taka sytuacja, w której pracownik wykonuje pracę na podstawie umowy o pracę i dodatkowo zawiera umowę zlecenia z innym pracodawcą. Wówczas mamy do czynienia ze zbiegiem tytułów ubezpieczeń. Stosownie do treści art. 82 ust 1. u.o.ś.o.z. w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.