Od tej części dodatku stażowego, która zostanie wypłacona pracownikowi za czas pobierania wynagrodzenia chorobowego, nie powinni Państwo naliczać składek na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne. Zwolnienie ze składki zdrowotnej jest niezależne od tego, że wynagrodzenie chorobowe podlega składce na to ubezpieczenie.
UZASADNIENIE
Dodatek stażowy lub tzw. dodatek za wysługę lat przysługuje Państwa pracownikom zgodnie z regulaminem w stałej miesięcznej wysokości w sytuacji, gdy pracownik nie przepracował pełnego miesiąca z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Oznacza to, że pracownik otrzymuje dodatek stażowy w pełnej wysokości również za okres choroby, za który przysługuje mu prawo do wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku chorobowego.
Składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego, są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, po spełnieniu dwóch warunków:
- prawo do tych składników wynagrodzenia również za czas niezdolności do pracy wynika z postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu,
- składniki te zostały wypłacone za okres pobierania świadczeń za czas niezdolności do pracy.
WAŻNE!
Zwolnienie ze składek nie obejmuje składników wynagrodzenia wypłaconych w okresie niezdolności do pracy, które przysługiwały za inny okres niż okres niezdolności do pracy.
Wyłączenie z obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kwoty dodatku stażowego wypłacanego za czas pobierania wynagrodzenia chorobowego wynika zatem wprost z przepisów wspomnianego rozporządzenia. Podobnie jest ze składkami na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe – podstawą wymiaru składek na te ubezpieczenia jest bowiem podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Natomiast wątpliwości pojawiają się w zakresie obowiązku opłacenia od tego dodatku składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Dodatek stażowy jest składnikiem niepomniejszanym za okres choroby, dlatego nie wchodzi do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego (również zasiłku chorobowego). Nie jest to zatem element wynagrodzenia chorobowego i nie należy go traktować tak samo jak wynagrodzenie chorobowe, od którego jest potrącana składka zdrowotna.
ZUS przyjął, że wynagrodzenie chorobowe oznacza wynagrodzenie za czas choroby wynikające z art. 92 Kodeksu pracy, a nie każde wynagrodzenie wypłacane za ten okres. W związku z tym w odniesieniu do dodatku stażowego wypłacanego za czas choroby należy stosować art. 81 ust. 5 i 6 ustawy zdrowotnej, zgodnie z którym do ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pracowników zastosowanie mają – z pewnymi odmiennościami – przepisy dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, odmiennie niż w przypadku ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe:
- nie ma zastosowania wyłączenie wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- nie ma zastosowania ograniczenie tej podstawy do kwoty 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia prognozowanego na dany rok,
- podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustala się pomniejszając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego.
Pozostałe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w tym zasada wyłączania z niej niektórych składników wynagrodzenia – należy stosować również przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Należy przez to rozumieć, że od części dodatku stażowego wypłaconego za okres pobierania wynagrodzenia chorobowego, która jest zwolniona ze składek na ubezpieczenia społeczne, nie należy również opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne. Na stosowanie tego zwolnienia z opłacania składek nie wpływa to, że samo wynagrodzenie chorobowe stanowi podstawę wymiaru zarówno składek na ubezpieczenia społeczne, jak i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
WAŻNE!
Składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne nie podlega tylko ta część dodatku stażowego, która przysługuje za okres pobierania świadczeń za czas niezdolności do pracy.
Opierając się na podanym w pytaniu przykładzie można wskazać sposób wyliczania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za lipiec br.
PRZYKŁAD
Pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim od 3 do 21 lipca 2010 r. i za ten okres otrzymał wynagrodzenie chorobowe. Przez pozostałą część miesiąca świadczył pracę. Pod koniec lipca br. otrzyma wynagrodzenie za pracę przez część lipca oraz dodatek stażowy w pełnej wysokości. Pracownik otrzymuje dodatek stażowy w wysokości 300 zł miesięcznie, a jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 2000 zł. Złożył pracodawcy PIT-2 upoważniający do stosowania kwoty zmniejszającej podatek i ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów. Za lipiec br. pracownik otrzyma wynagrodzenie obliczone w następujący sposób:
Podstawa prawna
- § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- art. 81 ust. 1, ust. 5 i ust. 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),
- § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289 ze zm.),
- art. 27 ust. 1, art. 27b ust. 1 i ust. 2, art. 32 ust. 1 pkt 1, ust. 1a pkt 1 i ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.).