Składki na ubezpieczenia pracownicy należy rozliczać na ogólnych zasadach. Natomiast przy rozliczaniu wynagrodzenia, od zaliczki na podatek nie mogą Państwo odliczać kwoty zmniejszającej podatek.
UZASADNIENIE
Prawo do renty rodzinnej nie zwalnia z obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Pracownica, która pobiera rentę rodzinną po zmarłej matce, podlega ubezpieczeniom na takich samych zasadach jak pracownik, który nie ma ustalonego prawa do renty. Państwa firma ma obowiązek zgłosić pracownicę do wszystkich ubezpieczeń i rozliczać składki na wszystkie ubezpieczenia, jakim podlegają osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę.
Pracownica będzie podlegała również obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, mimo że podlega już temu ubezpieczeniu z tytułu pobierania renty rodzinnej. Osoba, spełniająca warunki do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym z kilku tytułów, podlega temu ubezpieczeniu z każdego z tytułów obowiązkowo.
Zgłoszenie należy sporządzić na formularzu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 2x i przekazać do ZUS w ciągu 7 dni od dnia zatrudnienia. Za każdy miesiąc zatrudnienia należy sporządzać za pracownicę raporty rozliczeniowe z tym samym kodem tytułu ubezpieczenia - raporty ZUS RCA z rozliczonymi składkami od wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu i ewentualnie raporty ZUS RSA, informując o wypłacie świadczeń za czas niezdolności do pracy oraz o przerwach w opłacaniu składek.
Prawo do renty rodzinnej ma wpływ na sposób obliczania zaliczki na podatek. Ponieważ ZUS odlicza od kwoty zaliczki na podatek naliczonej od renty rodzinnej kwotę zmniejszającą podatek, nie mogą Państwo zmniejszać o tę kwotę zaliczki naliczonej od wynagrodzenia za pracę (w 2008 r. miesięcznie jest to kwota 48,90 zł).
WAŻNE!
W przypadku osób uprawnionych do renty, ZUS odlicza od zaliczki na podatek kwotę zmniejszającą podatek.
W takiej sytuacji pracownik nie może zdecydować, że to pracodawca będzie odliczał od zaliczki kwotę zmniejszającą podatek.
Pracownik, który spełnia warunki do tego, by przy naliczaniu zaliczki na podatek stosować kwotę zmniejszającą podatek, składa pracodawcy informację PIT-2. Pracownica, która pobiera rentę rodzinną, takiego oświadczenia nie powinna składać, ponieważ kwotę zmniejszającą podatek stosuje ZUS naliczając zaliczkę od renty rodzinnej. Brak takiego oświadczenia oznacza, że nie mają Państwo podstaw do stosowania kwoty zmniejszającej podatek.
Po ustaleniu wysokości zaliczki, bez odliczania od niej kwoty zmniejszającej podatek, należy sprawdzić, czy składka na ubezpieczenie zdrowotne nie przekracza kwoty zaliczki.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorstwo zatrudniło pracownika uprawnionego do renty rodzinnej na 1/2 etatu z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 790 zł. Pracodawca, obliczając jego wynagrodzenie netto, w pierwszej kolejności nalicza składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne. Podstawę do wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy pomniejsza o naliczone składki i o koszty uzyskania przychodu. Od takiej podstawy pracodawca oblicza podatek dochodowy od osób fizycznych według obowiązującej pracownika skali podatkowej, bez odliczania od zaliczki kwoty zmniejszającej podatek. Gdyby pracownik nie miał prawa do renty rodzinnej, składka na jego ubezpieczenie zdrowotne byłaby niższa - przy uwzględnieniu kwoty zmniejszającej podatek zaliczka byłaby bowiem niższa od składki zdrowotnej. W takiej sytuacji składka podlega zmniejszeniu do wysokości zaliczki na podatek.
Podstawa prawna:
• art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 1, ust. 1b-3, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 22 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
• art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i pkt 16, art. 69 ust. 1, art. 75 ust. 1, art. 79 ust. 1, art. 81 ust. 1, ust. 5, ust. 6 i ust. 8 pkt 2, art. 82 ust. 1, art. 83 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135 ze zm.),
• art. 26 ust. 1, art. 27 b ust. 1 i ust. 2, art. 31, art. 32 ust. 1 pkt 1, ust. 2 i ust. 3, art. 34 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
• art. 8 ust. 3, art. 10 ust. 3 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU nr 217, poz. 1588).
Larysa Zdziechowska
kierownik zespołu kadr i płac