Zwolnienie z obowiązku ubezpieczeń może dotyczyć jedynie absolwenta szkoły średniej. Absolwenci studiów licencjackich będą podlegali ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu na ogólnych zasadach dotyczących zleceniobiorców od dnia uzyskania tytułu licencjata do dnia podjęcia studiów magisterskich.
UZASADNIENIE
Umowa zlecenia nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych ani do ubezpieczenia zdrowotnego, jeśli wykonuje ją uczeń (gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły ponadpodstawowej) lub student, który nie ukończył 26 lat. Zatem zwolnienie z obowiązku ubezpieczeń zależy od tego, jak długo zleceniobiorca zachowuje status ucznia bądź studenta.
Uczeń zachowuje swój status do końca roku szkolnego, czyli do 31 sierpnia każdego roku; również tego roku, w którym ukończył naukę. Jeśli jednak przedłoży zaświadczenie uczelni wyższej potwierdzające przyjęcie na studia od najbliższego roku akademickiego, to zgodnie ze stanowiskiem ZUS, status ucznia zachowuje jeszcze przez jeden miesiąc, tj. do 30 września roku, w którym ukończył szkołę średnią. Oznacza to, że absolwenta szkoły średniej, który podejmie pracę na podstawie umowy zlecenia, nie należy zgłaszać do ubezpieczeń społecznych ani zdrowotnego jeszcze przez okres wakacji – tj. odpowiednio do 31 sierpnia albo 30 września (a od 1 października – na podstawie zaświadczenia uczelni o podjęciu studiów).
Inaczej jest uregulowany okres, przez jaki swój status zachowuje student. Student nabywa swoje prawa od dnia przyjęcia w poczet studentów (immatrykulacji) i złożenia ślubowania do dnia ukończenia studiów lub skreślenia z listy studentów (art. 170 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym). Zatem zachowuje on ten status w przerwach letnich i zimowych, ale tylko między kolejnymi semestrami nauki. Po zakończeniu nauki nie jest już studentem. Jeśli więc pracuje na podstawie umowy zlecenia, od dnia następnego po dniu ukończenia nauki podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu na ogólnych zasadach.
Studia licencjackie (studia pierwszego stopnia) kończą się uzyskaniem tytułu licencjata, natomiast studia magisterskie (drugiego stopnia) uzyskaniem tytułu magistra albo tytułu równorzędnego. Każdy z tych poziomów nauki jest traktowany jak odrębne studia. Zatem osoba, która po uzyskaniu tytułu licencjata podejmie naukę na studiach magisterskich, jest studentem najpierw w okresie od podjęcia do ukończenia studiów licencjackich, a potem (zwykle po przerwie) od dnia podjęcia do dnia zakończenia studiów magisterskich.
WAŻNE!
Zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom w okresie od ukończenia studiów licencjackich do rozpoczęcia studiów magisterskich, bo nie jest studentem.
Datą ukończenia studiów jest data:
- złożenia egzaminu dyplomowego,
- złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu – w przypadku studiów na kierunku lekarskim, lekarsko-dentystycznym i weterynarii,
- zaliczenia ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki – na farmacji.
Jeśli zleceniobiorca w chwili podjęcia pracy na zlecenie będzie już posiadał tytuł licencjata, należy go zgłosić do ubezpieczeń społecznych (obowiązkowo do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, wypadkowego oraz ewentualnie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego) oraz do ubezpieczenia zdrowotnego od pierwszego dnia wykonywania pracy na zlecenie. Jeśli licencjat ukończy w okresie wykonywania zlecenia, do ubezpieczeń należy go zgłosić od następnego dnia po ukończeniu studiów i wyrejestrować z nich od dnia zakończenia pracy na zlecenie lub od dnia rozpoczęcia studiów magisterskich.
Podstawa prawna
- art. 2 ust. 1 pkt 7 i pkt 8, art. 167 ust. 2, art. 170 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.),
- art. 63 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.),
- art. 6 ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.).