ZUS zwróci Państwu nadpłatę tylko na Państwa pisemny wniosek, jeśli nie mają Państwo zaległości w opłacaniu składek. W przeciwnym przypadku nadpłatę zaliczy na poczet zaległych składek. Pracownik ma prawo do zwrotu nienależnie pobranych składek z jego wynagrodzenia. Powinien go otrzymać za Państwa pośrednictwem – niezależnie od tego, czy będą się Państwo zwracać do ZUS o zwrot nadpłaty.
UZASADNIENIE
Gdy płatnik składek ustali, że przychód pracownika osiągnął kwotę 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w 2010 r. jest to 94 380 zł), ma obowiązek zaprzestać potrącania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (art. 19 ust. 3 ustawy systemowej). Nie ma jednak takiej możliwości, jeśli ubezpieczony osiąga przychód z kilku tytułów i nie poinformuje o fakcie przekroczenia podstawy wymiaru.
Jeśli płatnik opłaci te składki, mimo że już nie powinien, może odzyskać nadpłatę. W tym celu musi przede wszystkim skorygować dokumenty rozliczeniowe złożone za pracownika. Korekta dotyczy nie tylko podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale również składki na ubezpieczenie zdrowotne (która została zaniżona przez obniżenie podstawy jej wymiaru o nienależne składki emerytalno-rentowe). Jeśli płatnik nie złoży prawidłowych dokumentów rozliczeniowych, uniemożliwi ZUS ustalenie nadpłaty.
Powstałą nadpłatę składek płatnik może rozliczyć na poczet bieżących lub przyszłych składek lub wystąpić o ich zwrot – ale dotyczy to tylko sytuacji, gdy płatnik nie ma zaległości w opłacaniu składek. Gdy płatnik ma takie zaległości, nienależnie opłacone składki ZUS z urzędu zalicza na poczet zaległych składek.
Płatnik powinien złożyć wniosek o zwrot nadpłaty po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone, jednak nie później niż w ciągu 7 dni od daty otrzymania zawiadomienia z ZUS o kwocie nienależnie opłaconych składek. Nienależnie opłacone składki podlegają zwrotowi, chyba że nie stanowią więcej niż 5% najniższego wynagrodzenia.
We wniosku płatnik powinien wskazać całą kwotę nadpłaty – tj. zarówno składek opłaconych z własnych środków, jak i składek pobranych nienależnie z wynagrodzenia pracownika. Przy czym ZUS zwraca nadpłatę składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pomniejszoną o niedopłatę składki na ubezpieczenie zdrowotne.
ZUS zwraca nadpłacone składki w ciągu 30 dni od dnia wpływu wniosku o ich zwrot. Jeżeli nie zwróci ich w powyższym terminie, płatnik ma prawo do zwrotu z oprocentowaniem w wysokości równiej odsetkom za zwłokę pobieranym od zaległości podatkowych, należnych od dnia złożenia wniosku.
Płatnik ma obowiązek zwrócić ubezpieczonemu część składek pobranych nienależnie z jego przychodu niezależnie od tego, czy wystąpi o zwrot nadpłaty, czy zostanie ona zaliczona na bieżące zobowiązania płatnika. Oczywiście, pracownik ma prawo do zwrotu nadpłaty składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości pomniejszonej o kwotę niedopłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Pracownik ma prawo do zwrotu nienależnie pobranych z jego wynagrodzenia składek, nawet jeśli ponosi winę za zbyt późne poinformowanie o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek. Pracownik ponosi odpowiedzialność tylko wówczas, gdy złoży pracodawcy nieprawidłowe oświadczenie dotyczące przekroczenia 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia, na podstawie którego powstanie zadłużenie z tytułu składek (tj. gdy na podstawie jego oświadczenia nie zostaną opłacone należne składki, bo pracownik poda nieprawdziwą informację o tym, że jego przychód przekroczył roczną podstawę wymiaru).
Podstawa prawna
- art. 19 ust. 1 i ust. 3, art. 24 ust. 6a, ust. 6b, ust. 6c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),
- § 10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.).