Składki ZUS od każdego zlecenia w 2021 r.
W ostatnich tygodniach w mediach pojawiła się informacja o planach rządu dotyczących oskładkowania wszystkich umów zlecenia, niezależnie od ich liczby, wymiaru i łączenia z innymi tytułami ubezpieczenia. Warto przyjrzeć się, jakie konsekwencje dla zatrudnionych i zatrudniających poniosą za sobą zamierzenia ustawodawcy.
Polecamy: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2020 r.
Składki ZUS od umowy zlecenia - jak jest teraz?
Od 1 stycznia 2016 r. każda umowa zlecenia podlega obowiązkowemu oskładkowaniu:
- Osoba wykonująca pracę w oparciu o dwie lub więcej umów zlecenia - odprowadza składki na ubezpieczenie społeczne wyłącznie od pierwszej nich, o ile uzyskuje z niej wynagrodzenie na poziomie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od pozostałych pobierana jest jedynie składka zdrowotna. Oznacza to, że wynagrodzenie z kolejnych umów jest wyższe o ok. 30%.
- W przypadku jednoczesnego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenia z tym samym podmiotem - zatrudniony z obu tytułów podlega ubezpieczeniom emerytalno-rentowym obowiązkowo.
- W sytuacji, gdy osoba pozostająca w stosunku pracy, wykonuje jednocześnie umowę zlecenia na rzecz innego podmiotu - umowa ta podlega oskładkowaniu na ubezpieczenia społeczne wyłączne, jeśli przychód z umowy o pracę jest niższy niż kwota minimalnego wynagrodzenia i tylko do wysokości tego wynagrodzenia. Jeśli zaś wynagrodzenie ze stosunku pracy odpowiada co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu, składki na ubezpieczenie społeczne od umowy zlecenia odprowadzane są dobrowolnie – zależnie od decyzji samego ubezpieczonego.
- Przedsiębiorca wykonujący jednocześnie umowę zlecenia - podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tego tytułu jedynie, jeśli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tej umowy jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą – tj. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Zmiany w 2021 r.
Po stronie zleceniobiorców niższe dochody
Dotychczasowe objęcie obowiązkowymi składkami na ubezpieczenie społeczne umów wyłącznie do kwoty minimalnego wynagrodzenia uznawane jest przez większość zleceniobiorców jako rozwiązanie korzystne, ponieważ pozwala na uzyskanie wyższych bieżących dochodów „do ręki”. Jednak od lat podkreśla się, że w dalszej perspektywie nie sprzyja to zgromadzeniu kapitału pozwalającego na uzyskanie prawa do wyższej niż minimalna emerytury.
Objęcie obowiązkową składką na ubezpieczenia społeczne wszystkich umów zlecenia wiązać będzie się więc z jednej strony z niższym wynagrodzeniem otrzymywanym obecnie do ręki – z drugiej jednak z prawdopodobnie wyższą kwotą gwarantowanego świadczenia emerytalnego w przyszłości.
Po stronie zatrudniających wyższe koszty
Wprowadzenie w życie planowanych zmian rządu pociągnie za sobą zwiększenie kosztów zatrudnienia. Zleceniodawcy bowiem jako płatnicy składek będą obowiązani do odprowadzenia swojej części składek ubezpieczeniowych do ZUS od każdej z zawartych z danym zleceniobiorcą umów zlecenia, niezależnie od wynikających z nich jednostkowych, jak i całościowej kwoty wynagrodzenia.
Celem wyższe emerytury i uszczelnienie systemu ubezpieczeń
Założeniem ustawodawcy przyświecającym planowanym zmianom jest zapewnienie osobom świadczącym pracę na podstawie umów zlecenia i umów o świadczenie usług emerytur na poziomie nie niższym niż minimalna (w 2020 r. - 1.100 zł brutto). Problem ten jest realny, gdyż według prognoz w 2029 roku liczba osób, których emerytury nie przekroczą tego progu wynosić ma ponad 600 tysięcy.
Plany w tym zakresie pojawiły się już w Wieloletnim Planie Finansowym Ministerstwa Finansów na lata 2019-2020. Służą one przede wszystkim uszczelnieniu systemu ubezpieczeniowego i skłonieniu zatrudniających do zastępowania umów cywilnoprawnych zatrudnieniem pracowniczym. Przyglądając się jednak dotychczasowym tendencjom na rynku pracy, z pewnością należy liczyć się z rosnącym ryzykiem zatrudnienia w tzw. szarej strefie lub w oparciu o umowę o dzieło, która dotychczas jako jedyna nie podlega jeszcze obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne.