Od 1 kwietnia 2010 r. ZUS wprowadził nowe jednolite standardy w postępowaniach o udzielenie ulg i umorzeń należności z tytułu składek. Dokumentacja wymagana w procesie rozpatrywania spraw będzie jednolita w całym kraju. Jednolita będzie też prowadzona przez ZUS analiza ekonomiczno-finansowa dokumentacji składanej przez wnioskodawcę.
Obecnie wniosek o udzielenie ulgi (odroczenie terminu płatności składek albo rozłożenie należności na raty) lub o umorzenie składek płatnik może przesłać do ZUS drogą elektroniczną za pomocą Elektronicznego Urzędu Podawczego (za pośrednictwem strony www.eup.zus.pl). Jednocześnie na życzenie otrzyma wykaz dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia sprawy, który jest uzależniony od treści wniosku i indywidualnej sytuacji płatnika.
Nie zmienia się prawo, na podstawie którego ZUS może umorzyć przedsiębiorcom zaległe składki lub udzielić ulgi w spłacie zadłużenia. Wprowadzone nowe procedury jedynie uzupełniają przepisy, które regulują zagadnienie udzielania ulg i umorzeń należności z tytułu składek, tj. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Aktualizacja procedur rozpatrywania wniosków ma na celu przyspieszenie załatwienia sprawy, usprawnienie procedury obsługi wniosków oraz ograniczenie uznaniowości urzędników przy podejmowaniu decyzji w sprawie ulg i umorzeń.
ZUS może, na wniosek osoby prowadzącej działalność lub osoby, na którą została przeniesiona odpowiedzialność z tytułu nieopłaconych składek (np. małżonka), odroczyć termin płatności bieżącej składki, rozłożyć spłatę zadłużenia na raty lub nawet umorzyć należności z tytułu składek.
WAŻNE!
Spełnienie określonych kryteriów i złożenie określonej dokumentacji nie oznacza jednak gwarancji uzyskania ulgi lub umorzenia.
Decyzja w tej sprawie jest podejmowana przez ZUS. Wniosek musi być właściwie udokumentowany i powinien wskazywać, że udzielenie pomocy jest uzasadnione szczególnymi okolicznościami. Na przykład w przypadku osoby fizycznej, która po zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej zwróciła się o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek, pozytywne rozpatrzenie tego wniosku jest możliwe w sytuacji, gdy „zapłata należności spowoduje konieczność sięgnięcia przez daną osobę do środków ze strony państwa, tj. otrzymania zasiłków z pomocy społecznej, ponieważ nie będzie w stanie zaspokoić swoich potrzeb materialnych, przy jednoczesnym braku majątku, z którego można egzekwować należności z tytułu składek”.
Każda osoba prowadzącą działalność przed złożeniem wniosku może sama zapoznać się z warunkami, jakie musi spełnić, aby ZUS udzielił jej ulgi, a tym samym sama wstępnie oceni, czy spełnia warunki do skorzystania z pomocy. Wszystkie informacje dotyczące udzielania ulg i umorzeń można znaleźć na stronie internetowej www.e-inspektorat.zus.pl.
Wniosek w sprawie udzielenia ulg ZUS rozpatruje na bieżąco. Dłużnik powinien otrzymać decyzję ZUS nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Podstawa prawna
- art. 28, art. 29, art. 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. Nr 141, poz. 1365).