ZUS stoi na stanowisku, że od zwróconych pracownikom kosztów zakupu biletów miesięcznych należy naliczać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Mogą Państwo wystąpić o indywidualną interpretację do ZUS w tej sprawie i ewentualnie potem odwołać się od niej do sądu. W orzecznictwie również występują w tej sprawie rozbieżności.
UZASADNIENIE
Zwolnione ze składek są korzyści materialne, jakie pracownicy uzyskują od pracodawcy na podstawie układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów płacowych, które polegają na:
- uprawnieniu do zakupu po cenach niższych od detalicznych niektórych artykułów, przedmiotów lub usług,
- korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji (§ 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).
Według ZUS ulga ta dotyczy wyłącznie zysku pracownika powstałego w sytuacji, gdy zakład pracy przekazuje mu kupione przez siebie bilety miesięczne albo tzw. legitymacje zniżkowe na określony kurs czy typ autobusu lub pociągu. Nie obejmuje ona natomiast ekwiwalentów pieniężnych z tego tytułu.
Jeśli pracodawca wypłaci ekwiwalent, musi go doliczyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz ewentualnie na FP i FGŚP. Stanowisko to popierają niektóre sądy administracyjne.
Tymczasem Sąd Najwyższy w wyroku z 3 kwietnia 2008 r. (II UK 172/07, OSNP 2009/13-14/181) uznał, że składek nie należy opłacać od wszelkich korzyści materialnych przyznanych pracownikowi np. w regulaminie wynagradzania, które mają formę bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów do/z pracy, w tym od zrefundowanych kosztów zakupu biletu miesięcznego.
Pracodawca, który zwraca zatrudnionym całość bądź część ceny biletów miesięcznych na dojazdy do pracy, nie ma zatem w tej kwestii jasności. Jeśli nie opłaci składek, musi się liczyć z możliwością wyciągnięcia w stosunku do niego konsekwencji przez ZUS w razie ewentualnej kontroli. Wówczas szansę na wygraną ma dopiero przed sądem.
Najbardziej rozsądnym wyjściem w tej sytuacji jest złożenie wniosku o wydanie przez ZUS indywidualnej interpretacji, czy zwrot kosztów zakupu biletów miesięcznych jest przychodem pracownika, od którego należy naliczyć składki. Wniosek o interpretację płatnik składa w oddziale ZUS właściwym dla swojej siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności. Warunkiem wydania interpretacji jest uiszczenie w ciągu 7 dni od złożenia wniosku opłaty w wysokości 40 zł na konto tego oddziału ZUS (kwota należna w przypadku, gdy ZUS ma zająć stanowisko dotyczące jednego stanu faktycznego opisanego we wniosku).
ZUS ma na wydanie interpretacji 30 dni od otrzymania kompletnego i opłaconego wniosku. Jeżeli w tym terminie nie wyda interpretacji, od dnia następnego po upływie tych 30 dni uważa się, że ZUS wydał interpretację, która potwierdza prawidłowość stanowiska, jakie przedsiębiorca przedstawił we wniosku (art. 10a ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).
Przedsiębiorca otrzymuje interpretację w formie decyzji. Interpretacja nie jest wiążąca dla płatnika. Jeśli jednak zastosuje się do niej, nie może z tego powodu ponosić negatywnych konsekwencji (jak np. odsetki, sankcje administracyjne czy karne).
Od otrzymanej interpretacji przedsiębiorca może się odwołać do sądu. W tym przypadku o tym, czy zwrot kosztów zakupu biletów miesięcznych jest przychodem pracownika, od którego należy opłacić składki, zadecyduje sąd.
Podstawa prawna
- § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- art. 10, art. 10a ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.).
Wzór wniosku o interpretację opracowany przez ZUS