RADA
Pracownica, która jest uprawniona do wcześniejszej emerytury pracowniczej, może - z chwilą ukończenia 60 lat - zgłosić wniosek o przyznanie emerytury powszechnej, tj. emerytury przysługującej z tytułu osiągnięcia tego wieku i udowodnienia co najmniej 20-letniego stażu emerytalnego. Sposób ustalenia wysokości tej emerytury jest uzależniony od tego, czy po przyznaniu wcześniejszej emerytury pracownica podlegała ubezpieczeniom społecznym przez co najmniej 30 miesięcy.
UZASADNIENIE
Przepracowanie 30 miesięcy po przyznaniu emerytury ma wpływ na wysokość świadczenia, jakie może być przyznane w miejsce wcześniejszej emerytury pracowniczej. Chodzi tu przede wszystkim o „kolejną” emeryturę przyznawaną osobie wcześniej uprawnionej do emerytury przysługującej bez konieczności ukończenia wieku emerytalnego, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Osoba uprawniona do wcześniejszej emerytury, która ukończy ten wiek, może zgłosić wniosek o przyznanie tzw. powszechnej emerytury.
Jeżeli osoba uprawniona do emerytury nie podlegała ubezpieczeniom społecznym przez co najmniej 30 miesięcy po przyznaniu wcześniejszej emerytury - nowa emerytura zostanie jej przyznana w tej samej wysokości, co poprzednia. W tym przypadku wysokość emerytury oblicza się od tej samej kwoty bazowej, od której została obliczona poprzednia emerytura, a następnie odpowiednio waloryzuje.
WAŻNE!
Odmiennie niż ma to miejsce w przypadku przyznawania emerytury po rencie, osoba ubiegająca się o emeryturę po uzyskaniu wcześniejszej emerytury nie ma możliwości wyboru sposobu ustalenia podstawy wymiaru.
W każdym przypadku przyznania prawa do emerytury po uzyskaniu wcześniejszej emerytury, podstawę wymiaru nowo przyznanej emerytury stanowi podstawa wymiaru emerytury przyznanej wcześniej.
Jeżeli osoba uprawniona do wcześniejszej emerytury zdecyduje się na złożenie wniosku o przyznanie emerytury z tytułu osiągnięcia wieku 60 lat - kobieta i 65 lat mężczyzna, a po przyznaniu wcześniejszej emerytury nie podlegała przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniom społecznym, musi liczyć się z tym, że wysokość nowego świadczenia będzie taka sama jak wcześniej przyznanego.
Zatrudniona u Państwa pracownica może po ukończeniu 60 lat zwrócić się do ZUS o przyznanie prawa do emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Wówczas część socjalną nowej emerytury - z uwagi na to, że pracownica podlegała ubezpieczeniom społecznym przez co najmniej 30 miesięcy po przyznaniu wcześniejszej emerytury - ZUS obliczy jako 24% kwoty bazowej z daty przyznania tej emerytury. Zmianie nie ulegnie podstawa wymiaru nowej emerytury oraz część emerytury uzależniona od wymiaru udokumentowanych okresów składkowych i nieskładkowych. Podstawa wymiaru wcześniejszej emerytury, którą pracownica uzyskała wcześniej, ZUS przyjmie w wysokości uwzględniającej waloryzacje, jakie miały miejsce od przyznania wcześniejszej emerytury do przyznania emerytury powszechnej.
Państwa pracownica może też wystąpić z wnioskiem o przeliczenie podstawy wymiaru wcześniejszej emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskanych po przyznaniu tej emerytury. Ponowne ustalenie podstawy wymiaru, a tym samym zmiana wysokości emerytury, może nastąpić w sytuacji, gdy nowo obliczony wskaźnik podstawy wymiaru będzie wyższy od 248%. Gdy wniosek o to przeliczenie zostanie zgłoszony przed wnioskiem o emeryturę lub równocześnie z tym wnioskiem, ZUS w pierwszej kolejności przeliczy podstawę wymiaru wcześniejszej emerytury. Jeśli zostaną wskazane jakiekolwiek zarobki uzyskane po przyznaniu wcześniejszej emerytury oraz jeśli wskaźnik wysokości podstawy wymiaru będzie wyższy niż ostatnio ustalony - zarówno podstawa wymiaru, jak i wysokość emerytury zostaną obliczone w całości przy zastosowaniu kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o przeliczenie. W tym przypadku do ustalenia emerytury powszechnej, przyznawanej po emeryturze wcześniejszej (już przeliczonej), ZUS przyjmie przeliczoną podstawę wymiaru.
Jeżeli pracownica razem z wnioskiem o emeryturę powszechną dołączy wykaz uzyskanych zarobków, to ZUS w pierwszej kolejności przeliczy (jeśli są spełnione wymagane warunki) podstawę wymiaru wcześniejszej emerytury i dopiero tak przeliczona podstawa zostanie przyjęta jako podstawa wymiaru powszechnej emerytury.
Podstawa prawna:
• art. 21 ust. 2 pkt 1, art. 110 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).
Łukasz Rafalski
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych