STAN FAKTYCZNY
ZUS odmówił Mieczysławowi G. prawa do renty na dalszy czasookres wobec wykluczenia przez lekarza orzecznika i komisję lekarską niezdolności do pracy wnioskodawcy. W odwołaniu Mieczysław G. podnosił, iż schorzenia psychiczne - zespół zależności alkoholowej oraz zaburzenia osobowości i funkcji poznawczych - uniemożliwiają mu podjęcie pracy w zawodzie górnika, a także jakiekolwiek zatrudnienie. Sąd okręgowy przyznał wnioskodawcy prawo do renty. ZUS wniósł jednak apelację, która została uwzględniona.
UZASADNIENIE
Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Niezdolność jest przy tym całkowita, jeżeli wyklucza wykonywanie jakiejkolwiek pracy, i częściowa, gdy oznacza utratę w znacznym stopniu możliwości podjęcia zatrudnienia zgodnego z poziomem posiadanych przez daną osobę kwalifikacji. W zależności od perspektyw odzyskania zdolności do pracy, rozpatrywanych z medycznego punktu widzenia, omawiana przesłanka uzyskania prawa do renty może mieć charakter trwały bądź okresowy. Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowań na przyszłość uwzględnia się zaś stopień naruszenia sprawności organizmu i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter uprzedniego zatrudnienia, wykształcenie, wiek i warunki psychofizyczne ubezpieczonego.
Nawet całkowite odsunięcie pracownika od wykonywania dotychczasowego zatrudnienia w wyuczonym zawodzie przy zachowaniu przezeń możliwości podjęcia innego zajęcia nie oznacza niezdolności do pracy w rozumieniu cytowanych na wstępie przepisów. Dopiero zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu stanowi podstawę przyznania uprawnień rentowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 listopada 1998 r., II UKN 326/98, OSNAPiUS z 2000/1/36).
W opinii psychiatryczno-psychologicznej korespondującej ze stanowiskiem konsultantów ZUS wynika, iż Mieczysław G. cierpi na zespół zależności alkoholowej oraz łagodne zaburzenia funkcji poznawczych i łagodne zaburzenia osobowości, które choć mają nieodwracalną postać i wyłączają możliwość powrotu ubezpieczonego do zatrudnienia w charakterze górnika pod ziemią, nie stanowią przeciwwskazania do wykonywania przezeń innych, prostych, mniej odpowiedzialnych prac fizycznych na ogólnym rynku. Do takich zaś prac nie jest konieczne przekwalifikowanie, a ich podjęcie mogłoby zmotywować odwołującego do systematycznego leczenia odwykowego.
Reasumując: wbrew ustaleniom sądu I instancji skarżący nie jest osobą częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu przytoczonych na wstępie przepisów i nie wymaga przekwalifikowania zawodowego celem podjęcia zatrudnienia. Tym samym nie spełnia kryteriów nabycia prawa do renty.
WAŻNE WYJAŚNIENIA
Odsunięcie pracownika od wykonywania dotychczasowego zatrudnienia w wyuczonym zawodzie, jeśli może podjąć inne zajęcie, nie oznacza niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 14 sierpnia 2007 r., III AUa 1300/06, LEX nr 339737