Na mocy ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych, od dnia 1 lutego 2014 r. obowiązują nowe zasady oszczędzania na emeryturę. Ustawa zniosła obowiązujący uprzednio obowiązek przynależności do OFE. Dodatkowo, na mocy ustawy, dotychczas zgromadzony kapitał w OFE trafi w całości do ZUS najpóźniej w momencie przejścia na emeryturę. W wysokości emerytur z I filaru, uwzględnione zostaną środki przeniesione z OFE do ZUS.
Polecamy: Kodeks pracy 2014 z komentarzem
Uprzednia obowiązkowa przynależność do OFE
Dotychczasowe przepisy przywidywały dobrowolną przynależność do OFE wyłącznie dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r. Osoby te mogły wybrać pomiędzy oszczędzaniem całej składki emerytalnej w ZUS a częściowym jej przekazaniem do ZUS i do OFE. Osoby te, wyłączając osoby pobierające już emeryturę, miały prawo do przystąpienia do dobrowolnego OFE do dnia 31 grudnia 1999 r. W przypadku niepodlegania ubezpieczeniom w 1999 r., możliwe było przystąpienie do OFE w ciągu 6 miesięcy od powstania obowiązku tego ubezpieczenia, pod warunkiem ukończenia w dniu powstania obowiązku 50 roku życia. Urodzeni po 31 grudnia 1968 r., podejmujący pracę zarobkową, podlegali już obowiązkowej przynależności do OFE. Osoby te musiały przystąpić do OFE w ciągu 7 dni od powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych. W przypadku braku samodzielnego wyboru OFE, ubezpieczony był przydzielany do konkretnego OFE w drodze losowania.
Dziedziczenie środków zgromadzonych w OFE przez małżonka i byłego małżonka
Dobrowolność OFE
Od 1 lutego 2014 r. nie istnieje obowiązek przynależności do OFE. Osoby rozpoczynające działalność zawodową mogą przystąpić do OFE dobrowolnie, poprzez zawarcie z funduszem umowy w okresie 4 miesięcy od podjęcia działalności skutkującej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.
Składka emerytalna to kwota comiesięcznie pobierana z wynagrodzenia brutto, równa dla wszystkich ubezpieczonych. Wynosi 19,52%. Wysokość składki jest więc uzależniona od wysokości uzyskiwanego przez ubezpieczonego przychodu. Osoby samozatrudnione i przedsiębiorcy ponoszą składkę od co najmniej 60% średniego rocznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Opłacana przez ubezpieczonego składka może trafić w całości do ZUS. W przypadku zdecydowania się przez ubezpieczonego na oszczędzanie zarówno w ZUS-ie, jak i w OFE, część składki, wynosząca 2,92%, trafi do OFE. Decyzja o wyborze pomiędzy ZUS a OFE dotyczy zatem de facto nieznacznej części składki na ubezpieczenie emerytalne. Niezależnie bowiem od podjętej decyzji, pozostała część składki, a więc 16,6%, pozostanie w ZUS.
Oświadczenie o dalszym przekazywaniu składek do OFE
W przypadku, gdy ubezpieczony był członkiem OFE, do dnia 31 lipca br. powinien był podjąć decyzje, czy chce swoje środki na emeryturę gromadzić tylko w ZUS-ie, czy również w OFE. Wyboru powinien był dokonać każdy członek OFE, niezależnie od daty urodzenia czy dnia zawarcia umowy z funduszem. W przypadku braku złożenia stosownego oświadczenia o dalszym odprowadzaniu części składek emerytalnych do OFE, całość tychże składek pozostała w ZUS. Dla wyboru ZUS-u, jako miejsca gromadzenia środków na przyszłą emeryturę, ubezpieczony zatem nie musiał podejmować żadnych kroków. Niezależnie od dokonanego wyboru, emerytura będzie wypłacana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Otóż na 10 lat przed emeryturą, środki zgromadzone w OFE będą sukcesywnie przekazywane na subkonto ubezpieczonego w ZUS, tak aby w chwili osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego ubezpieczonego, stan konta w Otwartym Funduszu Emerytalnym wynosił 0 zł. W przypadku wyboru OFE więc, część składki będzie przekazywana do OFE do chwili osiągnięcia wieku na 10 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Po osiągnięciu tego wieku, środki zgromadzone w OFE będą sukcesywnie przekazywane do ZUS-u.
Oświadczenie o dalszym przekazywaniu składek do OFE
Możliwość dokonania ponownego wyboru
Ubezpieczony, który dokonał wyboru do końca lipca tego roku, będzie mógł ponownie zdecydować o tym gdzie przekazywane będą jego składki. Zmiany decyzji dokonać będzie można w okresie od 1 kwietnia 2016 r. do 31 lipca 2016 r. Ponownej zmiany decyzji będzie można dokonywać co 4 lata, zawsze w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca. Kolejne zmiany decyzji będą więc mogły nastąpić w 2016 r., a potem w 2020 r., 2024 r. itd.
Decyzję w sprawie przekazywania części składki do OFE lub pozostawienia jej w ZUS będzie można zmienić najwcześniej od 1 kwietnia do 31 lipca 2016 r.
W przypadku gdy ubezpieczony był członkiem OFE, a do 31 lipca 2014 r. nie złożył oświadczenia o dalszym przekazywaniu składki do OFE, będzie mógł zdecydować się na częściowe przekazywanie składki do OFE we wskazanych powyżej terminach. Dla dokonania wyboru, ubezpieczony będzie musiał złożyć stosowne oświadczenie na warunkach, jakie obowiązywały w tym roku.