Wystawiając zaświadczenie na druku ZUS Rp-7 powinni Państwo uwzględnić wszystkie składniki wynagrodzenia pracownika, od których był obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz kwoty wypłaconych świadczeń chorobowych. Składniki te należy podać w odniesieniu do wszystkich lat jego zatrudnienia, z wyłączeniem 2012 r., który nie będzie brany pod uwagę przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury.
Podstawowym dokumentem potwierdzającym wysokość osiągniętych przez pracownika wynagrodzeń wliczanych do podstawy wymiaru emerytury jest zaświadczenie pracodawcy. Obowiązujące przepisy nie przewidują urzędowego wzoru takiego zaświadczenia. Wskazane jest jednak, aby pracodawca skorzystał ze wzoru formularza opracowanego przez ZUS (ZUS Rp-7). Pozwoli to pracodawcy na przekazanie wszystkich danych niezbędnych do prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru emerytury.
Najważniejszą częścią formularza ZUS Rp-7 jest tabelka zamieszczona w punkcie 3. Pracodawca podaje w niej zarobki pracownika osiągnięte w poszczególnych latach kalendarzowych. Na jednym formularzu może wykazać jego zarobki maksymalnie z 10 lat. Jeśli jednak pracownik był zatrudniony przez dłuższy okres, należy wykazać wynagrodzenia wypłacone we wszystkich latach zatrudnienia, dołączając drugi egzemplarz formularza ZUS Rp-7.
Wypełniając kolejne kolumny tabelki pracodawca powinien wpisać:
- w kolumnie 1 – rok kalendarzowy, za który podaje wynagrodzenia,
- w kolumnie 2 – łączną kwotę stałych składników wynagrodzenia – przychodu (dochodu do 31 grudnia 1998 r.) – uposażenia, np. wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wysługę lat, funkcyjny, służbowy, za pracę wykonywaną w warunkach szkodliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia,
- w kolumnie 3 – łączną kwotę zmiennych lub uznaniowych składników wynagrodzenia wraz ze wskazaniem rodzaju danego składnika, np. premie regulaminowe, z zysku, eksportowe, nagrody za osiągnięcia zawodowe, dydaktyczno-wychowawcze dla nauczycieli, nagrody z zakładowego funduszu nagród – tzw. trzynastki, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
- w kolumnie 4 – łączną kwotę innych wypłat wraz ze wskazaniem ich rodzaju, np. rekompensaty pieniężne wypłacone pracownikowi obok wynagrodzenia lub zasiłku z ubezpieczenia społecznego, honoraria wypłacane dziennikarzom za pracę dziennikarską przez macierzystą redakcję oraz pracownikom własnym za prace związane z przygotowaniem, organizacją i realizacją programu radiowego i telewizyjnego, wartości rekompensaty pieniężnej ustalonej z tytułu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej, zasiłku macierzyńskiego, od którego zastała opłacona składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
- w kolumnie 5 – łączną kwotę równowartości świadczeń w naturze i ekwiwalentu za te świadczenia oraz rodzaj świadczenia,
- w kolumnie 6 – łączną kwotę świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłaconych zamiast wynagrodzenia: zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, wyrównawczy, dodatek wyrównawczy, świadczenie wyrównawcze i rehabilitacyjne oraz wynagrodzenie chorobowe,
- w kolumnie 7 – łączną kwotę wszelkich składników wynagrodzenia – przychodu – świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego – uposażenia wykazanych w kolumnach 2–6.
Wypełniając kolumny 2–5 tabelki pracodawca powinien uwzględnić tylko te składniki wynagrodzenia, które stanowiły podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne (przed 1 stycznia 1999 r.) lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (po 31 grudnia 1998 r.) w myśl przepisów obowiązujących w okresie, za które przysługiwały. Nie ma przy tym znaczenia, czy od danego składnika składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe została faktycznie opłacona. Z drugiej strony, pracodawca musi pominąć te składniki przychodu, od których nie było obowiązku opłacenia składki, nawet jeśli taką składkę opłacił wbrew obowiązującym przepisom.
WAŻNE!
W ZUS RP-7 uwzględnia się tylko te składniki wynagrodzenia, które stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Przepisy regulujące zasady oskładkowania poszczególnych składników przed 1 stycznia 1999 r. ulegały na przestrzeni lat licznym zmianom. Pracodawca zatrudniający pracownika przed tą datą powinien więc w razie wątpliwości skorzystać z informatora zamieszczonego na stronach internetowych ZUS „Składniki przychodu pracowników podlegające wliczeniu do podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych oraz kapitału początkowego”. Jeśli nie znajdzie i tam pomocy, wówczas nie powinien wykazywać określonego składnika w tabeli zamieszczonej w pkt 3 zaświadczenia, lecz podać w pkt 6 („dodatkowe uwagi”) kwotę, datę wypłaty, tytuł wypłaty i okres.
W przypadku pracownika, którego Państwo zatrudniają, nie powinno być jednak problemu z określeniem prawidłowej kwoty wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód zdefiniowany w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych, m.in. wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody czy ekwiwalenty za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Pracodawca nie powinien natomiast opłacać składek od składników wymienionych w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, tj. m.in. od:
- nagród jubileuszowych (gratyfikacji), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat,
- odpraw pieniężnych przysługujących w związku z przejściem na emeryturę lub rentę,
- odpraw, odszkodowań i rekompensat wypłacanych pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy,
- świadczeń finansowanych ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
- zapomóg losowych w przypadku klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby.
Wszystkie wymienione wyżej składniki wynagrodzenia nie podlegają wliczeniu przez ZUS przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury. Nie powinien więc ich również uwzględniać pracodawca wystawiający zaświadczenie na formularzu ZUS Rp-7.
Wypełniając tabelkę zamieszczoną w punkcie 3 zaświadczenia ZUS Rp-7 wszystkie składniki wynagrodzenia powinni Państwo doliczyć do roku, za który przysługują, bez względu na to, kiedy zostały wypłacone. Jeśli jednak nie jest możliwe ustalenie okresu, za który dana wypłata przysługuje, należy doliczyć ją do roku, w którym została wypłacona.
PRZYKŁAD
W sierpniu br. pracownik zwrócił się o wystawienie zaświadczenia ZUS Rp-7 do pracodawcy, który zatrudnia go od 1 stycznia 2009 r. Zgodnie z umową o pracę, w styczniu każdego roku zatrudnienia wypłacał on pracownikowi, oprócz wynagrodzenia za styczeń, również nagrodę roczną za poprzedni rok kalendarzowy. Od tej nagrody miał obowiązek opłacenia składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Sporządzając zaświadczenie ZUS Rp-7 pracodawca powinien zaliczyć nagrodę roczną do przychodu za dany rok, za który przysługiwała (tj. nagrodę wypłaconą w styczniu 2010 r. do przychodu za 2009 r., nagrodę wypłaconą w styczniu 2011 r. do przychodu za 2010 r., a nagrodę wypłaconą w styczniu 2012 r. do przychodu za 2011 r.).
PRZYKŁAD
Pracownica zwróciła się o wystawienie zaświadczenia na druku ZUS Rp-7 do pracodawcy, u którego jest zatrudniona jako księgowa od marca 2010 r. W lutym 2011 r. pracodawca ten wypłacił jej, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, premię bilansową. Ze względu na charakter tej wypłaty nie było możliwe ustalenie okresu, za który ta premia przysługiwała. W związku z tym, wypełniając zaświadczenie ZUS Rp-7, pracodawca powinien uwzględnić kwotę tej premii w przychodzie za rok, w którym została wypłacona, tj. za 2011 r.
Podstawa prawna:
- art. 15, art. 53, art. 125 i art. 125a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.),
- art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- § 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237, poz. 1412),
- § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.).