RADA
W podstawie wymiaru emerytury ZUS uwzględnił Panu zarobki z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu, poprzedzających rok, w którym przyznał emeryturę. ZUS nie może przyjąć do podstawy wymiaru emerytury wskazanego przez Pana wynagrodzenia, tj. z 10 kolejnych lat kalendarzowych przypadających w 20 latach poprzedzających rok zgłoszenia wniosku o rentę, ponieważ okres ten wykracza poza dwudziestolecie poprzedzające rok przyznania emerytury z urzędu.
UZASADNIENIE
Może Pan złożyć w ZUS wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia za lata podlegania ubezpieczeniu społecznemu, za które ZUS obliczając podstawę wymiaru z 20 lat kalendarzowych przyjął wynagrodzenie zerowe.
ZUS nie może przyjąć kwoty zarobków na podstawie zeznań świadków. Jednak w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych może Pan złożyć taki wniosek dowodowy. Prawomocny wyrok sądu będzie wiązał Pana i ZUS.
Podstawą wymiaru emerytury dla osoby, która jest uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy, jest przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenia społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie:
- 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o emeryturę albo przypadających przed rokiem, w którym powstało prawo do emerytury z urzędu, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, lub
- kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę albo przyznano emeryturę z urzędu, albo
- podstawę wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy.
WAŻNE!
ZUS, przyznając emeryturę z urzędu, za podstawę jej wymiaru przyjmuje podstawę wymiaru renty.
Jednak emeryt, któremu ZUS przyznał emeryturę z urzędu, może w każdym czasie zgłosić wniosek o ponowne obliczenie emerytury z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z 20 lat poprzedzających rok przyznania emerytury z urzędu, albo z 20 lat dowolnie wybranych z okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem przyznania emerytury z urzędu. Wybierając do podstawy wymiaru emerytury okres 10 kolejnych lat kalendarzowych trzeba pamiętać, że muszą to być lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie. Jeżeli wnioskodawca w niektórych z tych lat nie był ubezpieczony albo pozostawał w ubezpieczeniu tylko przez część roku, to przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury nie można tych lat pominąć.
Ponieważ przedłożył Pan w ZUS zarobki z lat 1980-1990, ZUS ustalając podstawę wymiaru z 10 kolejnych lat kalendarzowych mógł przyjąć wynagrodzenie tylko z lat 1988, 1989 i 1990, a sumę tych zarobków podzielił przez 10.
Jeżeli jednak podstawa wymiaru świadczenia została ustalona z 20 lat kalendarzowych, to do ustalenia jej wysokości przyjęto lata wybrane z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, kiedy to osiągał Pan najwyższe wynagrodzenie w porównaniu do przeciętnego wynagrodzenia. A więc w tym przypadku ZUS przyjmie wynagrodzenie z 11 udowodnionych przez Pana lat i sumę wynagrodzenia podzieli przez 20. Czy jest to korzystniejsze, zależy oczywiście od wysokości osiąganych zarobków i obowiązującego za te lata przeciętnego wynagrodzenia.
Natomiast ZUS nie może przyjąć zarobków na podstawie zeznań świadków. Zarobki zastępcze może przyjąć pracodawca wystawiający dokument dla osoby wnioskującej o świadczenie tylko w sytuacji, gdy wnioskodawca w danym okresie był zatrudniony za granicą.
Podstawa wymiaru, a tym samym wysokość świadczenia, została ustalona przez ZUS w najkorzystniejszy dla Pana sposób.
Jednak po 31 grudnia 2008 r. ZUS może podwyższyć przysługującą Panu emeryturę. Od 1 stycznia 2009 r. ZUS może na wniosek albo z urzędu - w niektórych przypadkach - uwzględnić w podstawie wymiaru minimalne wynagrodzenie pracowników. To oznacza, że osobom ubiegającym się o emeryturę lub rentę, a także o ustalenie kapitału początkowego, które z powodu braku dokumentacji płacowej nie mogą udowodnić wysokości uzyskiwanych zarobków, do ustalenia wysokości podstawy wymiaru ZUS będzie mógł przyjąć minimalne wynagrodzenie obowiązujące w latach, w których była wykonywana praca w ramach stosunku pracy, a nie jak to miało miejsce dotychczas - wynagrodzenie zerowe. Takie rozwiązanie jest korzystne, ponieważ podwyższy wysokość podstawy wymiaru, a tym samym wysokość świadczenia. Ponowne ustalenie wysokości emerytury następuje wyłącznie na wniosek świadczeniobiorcy. Jeżeli złoży Pan wniosek nie później niż do 31 grudnia 2009 r., ewentualne wyrównanie z tego tytułu otrzyma Pan od 1 stycznia 2009 r.
Podstawa prawna
- art. 15 ust. 1 i ust. 6; art. 16, art. 117 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.),
- ustawa z 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU nr 192, poz. 1180).