Strony i charakter umowy zlecenia
Stronami umowy zlecenia mogą być dowolne osoby fizyczne lub osoby prawne, a także jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie, czyli zleceniobiorca zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, czyli zleceniodawcy.
Umowa zlecenia - w odróżnieniu od umowy o dzieło, która jest nazywana umową rezultatu, jest określana jako umowa starannego działania, gdyż przy tym rodzaju umowy ważna jest wykonywana czynność, która przecież niekoniecznie będzie prowadzić do określonego rezultatu. Istotą jest podejmowanie działań w celu dokonania określonej czynności. Teza ta została potwierdzona wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 26 marca 2012 roku (sygn. akt V U 35/12).
Zobacz również: Umowa o dzieło czy umowa zlecenia - kontrowersje
Forma i treść umowy zlecenia
Zawarcie umowy zlecenia następuje z chwilą złożenia zgodnego oświadczenia woli przez zleceniodawcę i zleceniobiorcę i nie wymaga szczególnej formy. W celu uniknięcia wątpliwości często wynikających z ustnych porozumień, mimo wszystko warto dopilnować zawarcia pisemnej formy umowy zlecenia.
Treść umowy zlecenia powinna określać m. in.:
- jej rodzaj i datę zawarcia;
- strony stosunku cywilnoprawnego;
- datę rozpoczęcia i zakończenia czynności objętych umową;
- miejsce wykonania pracy i jej charakterystykę;
- wynagrodzenie;
- w celu lepszego zabezpieczenia interesów zleceniodawca może zawrzeć także zapisy o karach umownych, czy tajemnicach związanych z treścią podpisanej umowy lub jej wykonywaniem.
Wynagrodzenie
Zgodnie z kodeksem cywilnym, jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że zleceniobiorca zobowiązał się wykonać zlecenie bez wynagrodzenia, za jego wykonanie przysługuje normalne wynagrodzenie. W przypadku braku obowiązującej taryfy oraz postanowień dotyczących wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy.
Obowiązki stron umowy zlecenia
1) Do podstawowych obowiązków zleceniodawcy należy:
- zapłata wynagrodzenia za wykonaną przez zleceniobiorcę pracę;
- zwrócenie wydatków zleceniobiorcy, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia;
- skierowanie na szkolenie bhp oraz na badania wstępne, jeżeli przemawia za tym charakter wykonywanej pracy;
- zgłoszenie (a także wyrejestrowanie) przyjmującego zlecenie w terminie 7 dni do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, jeśli umowa zlecenia stanowi tytuł do objęcia nimi zleceniobiorcy.
Zadaj pytanie: Forum Kadry - Zatrudnianie i zwalnianie
WAŻNE - UBEZPIECZENIA
Obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom podlega umowa zlecenia zawarta przez zleceniodawcę z własnym pracownikiem. Jeżeli umowa nie została podpisana z własnym pracownikiem, a zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym oraz rentowym, podlega on jednocześnie obowiązkowemu ubezpieczeniom wypadkowemu i zdrowotnemu oraz obowiązkowo opłacane są za niego składki na FP i FGŚP (w tym wypadku ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny). W sytuacji gdy zleceniobiorca nie podlega ubezpieczeniu rentowemu, czy emerytalnemu, wówczas obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. W sytuacji gdy, zleceniobiorca nie podlega żadnym ubezpieczeniom ani społecznym ani zdrowotnemu obowiązkowo, nie może ubezpieczyć się również dobrowolnie do żadnego z ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenie. Uczniowie lub studenci do ukończenia 26 roku życia nie są objęci składkami ZUS przy podpisaniu umowy zlecenie.
2) Obowiązki przyjmującego zlecenie:
- wykonanie umówionych czynności z należytą starannością;
- udzielanie zleceniodawcy potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy;
- złożenie sprawozdania po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy;
- wydanie wszystkiego, co przy wykonaniu zlecenia uzyskał dla zleceniodawcy;
- niezwłoczne poinformowanie zleceniodawcy o powierzeniu wykonania zlecenia osobie trzeciej (tylko wtedy gdy taką możliwość przewiduje umowa, wynika to ze zwyczaju lub gdy okoliczności do tego zmuszają).
Wygaśnięcie umowy zlecenia
Umowa zlecenia wygasa poprzez wykonanie zleconej usługi. Umowa zlecenia może być także rozwiązana przez jej wypowiedzenie w każdym czasie, zarówno przez zleceniodawcę, jak i zleceniobiorcę (wyrok SN z dnia 28 września 2004 r., IV CK 640/03). Wypowiedzenie może nastąpić w dowolny sposób, a po rozwiązaniu umowy strony powinny rozliczyć zaliczki i inne koszty. Kodeks cywilny wskazuje, że jeżeli wypowiedzenie zlecenia przez dającego zlecenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien on także naprawić powstałą po stronie zleceniobiorcy szkodę.
Zobacz także: Wypowiedzenie zlecenia przez zleceniobiorcę - wzór
Przykład
Sąd Najwyższy orzeczeniem z dnia 9 czerwca 1972 r. w sprawie o sygn. IPR 8/72, uznał, iż za szkodę zleceniobiorcy powstałą w wyniku wypowiedzenie mu przez zleceniodawcę umowy zlecenia bez ważnego powodu, można uznać utracone przez niego zarobki.
Jeżeli umowa zlecenia nie stanowi inaczej, to ulega ona wygaśnięciu wskutek śmierci albo utraty pełnej zdolności do czynności prawnych zleceniobiorcy. Odwrotnie jest, jeżeli wspomniane przyczyny wystąpią po stronie zleceniodawcy, bowiem jeśli nie ma odmiennej umowy, zlecenie nie wygasa ani wskutek śmierci zleceniodawcy, ani wskutek utraty przez niego zdolności do czynności prawnych