RADA
W tym przypadku zleceniobiorca, który wykonuje pracę poza siedzibą zleceniodawcy i poza stałym miejscem wykonywania działalności przez zleceniodawcę, powinien zostać zgłoszony do obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego. Od 1 stycznia 2010 r. obowiązkiem ubezpieczenia wypadkowego zostaną objęci wszyscy zleceniobiorcy niezależnie od miejsca świadczenia umówionej pracy.
UZASADNIENIE
Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo na podstawie innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu, jeżeli praca jest wykonywana w siedzibie lub w miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy. Warunkiem podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu jest podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W pozostałych przypadkach zleceniobiorcy nie podlegają temu ubezpieczeniu, a płatnicy składek są zwolnieni z obowiązku opłacania za te osoby składki na ubezpieczenie wypadkowe.
W ustawie systemowej nie ma definicji pojęcia siedziby ani miejsca prowadzenia działalności zleceniodawcy. Definicję siedziby zawierają natomiast przepisy Kodeksu cywilnego. Przez pojęcie siedziby osoby prawnej należy rozumieć miejscowość, w której ma swoją siedzibę organ zarządzający – jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej.
Miejsce prowadzenia działalności zleceniodawcy to faktyczne miejsce, w którym jest wykonywana umowa zlecenia. Takie miejsce może zostać określone np. w statucie i wpisane w Krajowym Rejestrze Sądowym. Miejscem prowadzenia działalności może być nawet obszar całego kraju.
Problem z ustaleniem miejsca prowadzenia działalności powstaje wówczas, gdy zapisy w statucie oraz rejestrach nie wskazują takiego miejsca lub takie wskazanie nie jest adekwatne do rzeczywistego obszaru, na którym zleceniodawca prowadzi swoją działalność. W takiej sytuacji ZUS obejmuje zleceniobiorców obowiązkiem ubezpieczenia wypadkowego. Zdaniem ZUS, powierzenie zleceniobiorcy obowiązku wykonywania określonych czynności poza miejscowością, w której zleceniodawca ma swoją siedzibę lub miejsce stałego wykonywania działalności, jest faktycznym rozszerzeniem miejsca wykonywania działalności przez zleceniodawcę na miejscowości, w których są świadczone usługi zleceniodawcy.
Jeżeli umówiona praca wymaga od zleceniobiorcy dokonywania w imieniu i na rzecz zleceniodawcy określonych czynności poza siedzibą zleceniodawcy, to zleceniodawca ma obowiązek zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczenia wypadkowego wtedy, gdy z umowy zlecenia podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Od 1 stycznia 2010 r. wszyscy zleceniobiorcy, którzy będą podlegali ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, będą również podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu, bez względu na miejsce wykonywania zlecenia. Od tej daty zostanie bowiem uchylony ustęp 3 w art. 12 ustawy systemowej, który uzależnia obowiązek podlegania przez zleceniobiorcę ubezpieczeniu wypadkowemu od miejsca świadczenia pracy.
Podstawa prawna:
- art. 1 pkt 2 lit. b, art. 10 ustawy z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy – Prawo bankowe (DzU nr 71, poz. 609),
- art. 12 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
- art. 41 w zw. z art. 331 § 1 Kodeksu cywilnego.