Na wykonywanie pracy polegającej na wykładaniu towaru w sklepie powinni Państwo zawrzeć umowę zlecenia. Sposób, w jaki mają być wykonywane czynności, wskazuje, że mają one mieć charakter stały oraz będą polegać na każdorazowym starannym działaniu zleceniobiorcy. Wykładanie towaru nie powoduje również konkretnego efektu materialnego, z którego zleceniobiorca byłby rozliczany, co jest charakterystyczne dla umowy zlecenia.
UZASADNIENIE
Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonywania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia (art. 627 Kodeksu cywilnego). Podstawową różnicą między umową zlecenia a umową o dzieło jest okoliczność, że w umowie zlecenia przyjmujący zlecenie ma wykonać dla zamawiającego pewne czynności, a w umowie o dzieło zobowiązuje się do dostarczenia określonych wyników swojej pracy w postaci dzieła, osiągnięcia w przyszłości określonego rezultatu. Przy umowie o dzieło czynności wykonawcy powinny przynieść pewien konkretny, indywidualny rezultat materialny, np. sporządzenie określonego projektu inwestycyjnego, ułożenie parkietu, wykonanie instalacji elektrycznej czy napisanie opracowania specjalistycznego na zadany temat. Ponadto wykonawca umowy o dzieło ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady wykonanego dzieła, o czym nie można mówić przy umowie zlecenia.
W opisanej przez Państwa sytuacji mamy do czynienia z typową umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu. Do takich usług należą także inne powszechnie spotykane, np. sprzątanie, usługi pralnicze, opieka nad dziećmi. Umowa zlecenia nie wymaga rezultatu jako koniecznego elementu do osiągnięcia w jej wyniku wykonania. Podpisując z Państwem umowę, której przedmiotem jest wykładanie towaru w zależności od potrzeb Państwa firmy, czyli w zleconych godzinach, przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania określonych czynności z zachowaniem najwyższej staranności. Czynności te są typowe dla umowy zlecenia. Mają one charakter ciągły, są powtarzalne w czasie. Trudno w tej sytuacji mówić o konkretnym efekcie materialnym, powstałym w ich wyniku czy tym bardziej o odpowiedzialności w ramach rękojmi i gwarancji za wady wykonanej rzeczy. Stąd zawarcie umowy o dzieło w przedstawionej sytuacji może zostać zakwestionowane przez organy podatkowe lub ZUS.
WAŻNE!
Podstawową cechą umowy o dzieło jest obowiązek dostarczenia przez wykonawcę gotowego rezultatu, efektu jego pracy lub twórczości.
Zleceniobiorcy nie obciąża ryzyko oczekiwanego wyniku dokonanych przez niego czynności. Odpowiada on tylko za brak należytych starań wymaganych do właściwego wykonania powierzonych mu obowiązków, w tym za powstałą z tego powodu szkodę.
W przypadku pewnych prac możliwe jest przy odpowiednich zapisach umownych zawarcie zarówno umowy o dzieło, jak i umowy zlecenia. Istotny jest w szczególności sposób rozliczania ustalony w umowie stron oraz odpowiedzialność usługobiorcy.
PRZYKŁAD
Podpisując umowę z usługobiorcą w zakresie napraw i remontów wprowadzono do niej zapis, że wykonane prace naprawcze zostaną każdorazowo odnotowane w prowadzonej w tym celu książce odbioru i ich przyjęcie zostanie potwierdzone przez przedstawicieli zamawiającego. Wykonawca odpowiada za wady fizyczne wykonanych prac z tytułu rękojmi w okresie 1 roku od dokonania naprawy. Umowa o dzieło przy tego typu pracach jest uzasadniona, gdyż za każdym razem mamy do czynienia z konkretnym efektem materialnym. W tej sytuacji zatrudniającemu nie zależy na tym, w jaki sposób zadanie będzie wykonane, a tylko na tym, aby było wykonane w określonym terminie, zgodnie z każdym zamówieniem. Wykonywanie usług w zakresie napraw i remontów może być również wykonywane na podstawie umowy zlecenia.
Podstawa prawna:
- art. 471, art. 627–648, art. 734–751 Kodeksu cywilnego.
Orzecznictwo uzupełniające:
- W odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienie doprowadziły do konkretnego, w przyszłości, indywidualnie oznaczonego rezultatu. (Wyrok sądu apelacyjnego z 21 grudnia 1993 r., III AUr 357/93; OSA 1994/6/49)
- Kryterium odróżnienia umowy o dzieło od umowy o świadczenie usług stanowi także możliwość poddania umówionego rezultatu (dzieła) sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych. (Wyrok Sądu Najwyższego z 3 listopada 2000 r., IV CKN 152/00, OSNC 2001/4/ 63)