Nasza firma kilku pracownikom zmieniła za porozumieniem stron umowy o pracę na telepracę. Czy trzeba to jakoś zgłosić w ZUS? Czy trzeba wyrejestrować te osoby z ubezpieczeń i ponownie je do nich zgłosić? Czy koszty związane z udostępnieniem telepracownikom sprzętu biurowego i rozmów telefonicznych podlegają składkom na ZUS?
RADA
Jeśli umowy o pracę zostały zmienione aneksem, to nie ma potrzeby wyrejestrowywania pracowników z ubezpieczeń i ponownego ich zgłaszania. Udostępniony sprzęt konieczny do wykonywania pracy nie stanowi podstawy wymiaru składek na ich ubezpieczenia. Natomiast o tym, czy i w jakiej kwocie zostanie wliczony do podstawy wymiaru składek zwrot kosztów używania telefonu, zależy od sposobu rozliczania się z pracownikiem z tych kosztów.
UZASADNIENIE
„Telepraca” to tylko określenie formy świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę. Telepraca polega na tym, że pracownik wykonuje swoją pracę w domu, a jej efekty przesyła pracodawcy np. internetem.
Telepracownik jest pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy, dlatego podlega ubezpieczeniom na tych samych zasadach, co pracownicy wykonujący pracę w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez pracodawcę. Telepracownika dotyczą więc te same zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników jest przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany u pracodawcy z tytułu pozostawania w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia chorobowego, zasiłków oraz przychodów wymienionych w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej: rozporządzenia składkowego).
WAŻNE!
Przychodem ze stosunku pracy, według przepisów podatkowych, są wszystkie świadczenia przyznane w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę.
Pracodawca, który zatrudnia telepracownika, ma obowiązek pokryć koszty związane z organizacją jego pracy, czyli m.in. wyposażenia w narzędzia konieczne do wykonywania pracy (komputer, urządzenia biurowe). Wartości tych świadczeń nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia pracownika, gdyż nie są to przychody pracownika. Zapewnienie tych świadczeń ma na celu umożliwienie pracownikowi wykonywania pracy, ale nie powodują one po stronie pracownika przysporzenia majątkowego.
Możliwość zwolnienia ze składek pokrywanych kosztów rozmów telefonicznych zależy od tego, w jaki sposób rozliczają się Państwo z tych kosztów z pracownikiem. Może się to odbywać na dwa sposoby - pracownik może korzystać ze swojego prywatnego telefonu do celów służbowych i otrzymywać od pracodawcy zwrot kosztów jego używania lub otrzymać od pracodawcy telefon służbowy (z określonym limitem rozmów lub bez takiego limitu) i używać go wyłącznie do celów służbowych lub również do rozmów prywatnych.
W pierwszym przypadku, tj. gdy pracownik otrzymuje ekwiwalent pieniężny za używanie przy wykonywaniu pracy własnego telefonu komórkowego lub stacjonarnego, to od tego ekwiwalentu nie należy odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne. Wynika to stąd, że ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, będące własnością pracownika, nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (§ 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia składkowego). Ekwiwalent jest zwolniony ze składek, jeśli jego wysokość została ustalona adekwatnie do kosztów używania telefonu do celów służbowych. Obejmuje zatem koszty rozmów służbowych (ustalone na podstawie billingu) oraz koszt zużycia telefonu.
Świadczenie polegające na udostępnieniu pracownikowi telefonu służbowego i określenia pewnej kwoty przeznaczonej na rozmowy lub możliwość nielimitowanych rozmów w celach służbowych również nie jest objęte składkami na ZUS. W tym przypadku pracownik otrzymuje do swojej dyspozycji sprzęt konieczny do wykonywania pracy, którego nie można uznać za przychód ze stosunku pracy, bo jego przeznaczeniem jest wyłącznie umożliwienie wykonania pracy, a nie powstanie korzyści po stronie pracownika.
Jeśli pracodawca ponosi nie tylko koszty rozmów służbowych, ale również rozmów prywatnych pracownika, to koszt prywatnych rozmów ustalony na podstawie billingu jest przychodem pracownika ze stosunku pracy, który należy oskładkować. Koszty związane z używaniem telefonu służbowego do celów prywatnych nie są bowiem wymienione w rozporządzeniu składkowym jako przychody wyłączone z podstawy wymiaru składek. W praktyce w takiej sytuacji pracownik najczęściej zwraca pracodawcy koszty prywatnych rozmów i wówczas kosztów tych nie wlicza się do podstawy wymiaru składek.
• art. 675 Kodeksu pracy,
• art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
• § 2 ust. 1 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.),
• art. 12 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).
Katarzyna Słocka
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych