Nowe zasady finansowania składek dla osób niepełnosprawnych (Cz. 2)

Inaczej niż miało to miejsce w przypadku dofinansowania, prawo do refundacji składek nie jest ograniczone tylko do tych niepełnosprawnych przedsiębiorców, którzy po raz pierwszy podejmują działalność gospodarczą. Z przedmiotowej refundacji mogą więc skorzystać także przedsiębiorcy, którzy już wcześniej prowadzili działalność gospodarczą. Jest to okoliczność szczególnie doniosła dla przedsiębiorców mających ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, którzy od 1 stycznia 2008 r. zostali objęci obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.

Należy zwrócić uwagę na to, że refundacja ze środków PFRON:

• dotyczy składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a zatem nie dotyczy składek na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe,

• ograniczona jest do wysokości składki, której podstawę wymiaru stanowi kwota odpowiadająca kwocie 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, a co za tym idzie składki należne od kwoty nadwyżki ponad kwotę 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia nie są objęte refundacją.

Istota refundacji

Z samej istoty refundacji jako zwrotu już poniesionych wydatków wynika, że warunkiem uzyskania refundacji składek na ubezpieczenia społeczne ze środków PFRON jest ich uprzednie uregulowanie w całości w ZUS. Co więcej opłacenie składek musi nastąpić w terminie wynikającym z art. 47 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.). Nieterminowe uregulowanie przedmiotowych składek pociąga za sobą utratę prawa do ich zrefundowania ze środków PFRON. Należy zauważyć, że nabycie prawa do dofinansowania składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych ze środków budżetu państwa i PFRON nie było przed zmianą przepisów obwarowane tego rodzaju warunkiem.

Ponadto warto pamiętać, że refundacja składek ze środków PFRON nie będzie przysługiwała:

• w takim zakresie, w jakim będą one finansowane ze środków publicznych,

• podmiotowi, który ma zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON przekraczające ogółem kwotę 100 zł (Prezes PFRON może wydać podlegającą natychmiastowemu wykonaniu decyzję o wstrzymaniu refundacji do czasu uregulowania zaległości).

Tryb refundacji składek

Trybowi ubiegania się przez zainteresowanych o refundację składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych został poświęcony art. 25c ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU nr 123, poz. 776 ze zm.), a także rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 13 grudnia 2007 r. w sprawie refundacji składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych (DzU nr 240, poz. 1754).

Pracodawca ubiegający się o refundację składek na ubezpieczenia społeczne niepełnosprawnych pracowników i chałupników, w terminie do ostatniego dnia miesiąca, w którym upłynął termin do opłacenia składek, zobowiązany jest złożyć w PFRON:

• część I wniosku o wypłatę refundacji składek za dany miesiąc na formularzu Wn-U,

• miesięczną informację o podstawach wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, składkach na ubezpieczenie społeczne, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych na formularzu INF-U-P,

• informację o wysokości i rodzaju podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych na formularzu INF-U-Kz.

Natomiast niepełnosprawny przedsiębiorca, niepełnosprawny rolnik lub rolnik opłacający składki na ubezpieczenie społeczne rolników za niepełnosprawnego domownika, ubiegając się o przedmiotową refundację, składa w PFRON wyłącznie: część I wniosku o wypłatę refundacji składek za dany miesiąc na formularzu Wn-U, miesięczną informację o podstawach wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, składkach na ubezpieczenie społeczne, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych na formularzu INF-U-P.

Niepełnosprawny przedsiębiorca składa formularze w terminie ustalonym w podobny sposób jak w przypadku pracodawców. Zaś niepełnosprawny rolnik lub rolnik opłacający składki na ubezpieczenie społeczne rolników za niepełnosprawnego domownika, formularze te przekazuje w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym terminowo dokonano zapłaty składek za dany kwartał. Wyżej wymienione terminy podlegają przywróceniu, na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni on, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jego winy.

WAŻNE!

Formularze mogą być przekazywane przez zainteresowanych do PFRON w formie dokumentu pisemnego lub dokumentu elektronicznego.

Zanim zainteresowany przekaże do PFRON wymagane dokumenty, wcześniej musi przekazać do PFRON swoje dane (np. pełna nazwa wnioskodawcy, numery: PESEL, REGON i NIP). Zakres tych danych i termin ich przekazania zostały określone w § 4 rozporządzenia z 13 grudnia 2007 r. Obowiązku tego nie mają te podmioty, które przekazały wymagane informacje już przed wejściem w życie tego rozporządzenia.

Kwotę refundacji składek PFRON zobowiązany jest przekazać na rachunek bankowy zainteresowanego w terminie 7 dni od dnia uzyskania, kompletnego pod względem rachunkowym i formalnym, wniosku o jej wypłatę.

WAŻNE!

PFRON refunduje składki na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych przez okres roku. Po upływie okresu rocznego podmiot nadal zainteresowany refundacją może wnioskować o jej przedłużenie na kolejny rok.

Podmiot, któremu w danym roku były refundowane składki ze środków PFRON, ma obowiązek, w terminie do 15 lutego następnego roku, dokonać rozliczenia otrzymanej refundacji przy wykorzystaniu formularza INF-U-R.

Zmiany dokumentów ZUS

Przedstawione zmiany musiały pociągnąć za sobą zmiany w zakresie rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych w dokumentach ubezpieczeniowych, które płatnicy składek przekazują do ZUS. I tak wszyscy płatnicy składek w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA, składanej za styczeń 2008 r. i następne miesiące, w polu 03 bloku III zobowiązani są wpisać „0” lub pozostawić to pole puste.

Niepełnosprawny przedsiębiorca, który przed 1 stycznia 2008 r. korzystał z dofinansowania składek na ubezpieczenia społeczne ze środków PFRON i w związku z tym zgłosił się do przedmiotowych ubezpieczeń z kodem 05 60 XX lub 05 61 XX, powinien wyrejestrować się z wszystkich ubezpieczeń za pomocą dokumentu ZUS ZWUA z dotychczasowym kodem, podając jako datę wyrejestrowania 1 stycznia 2008 r. Następnie powinien zgłosić się do wszystkich ubezpieczeń za pomocą dokumentu ZUS ZUA z kodem 05 10 XX, 05 70 XX, 05 12 XX albo 05 72 XX.

                                                                                                                                  PIOTR KOSTRZEWA