Czas pracy
Czas pracy młodocianego został uregulowany w sposób odmienny. Osoba w wieku do 16 lat nie może pracować dłużej niż 6 godzin na dobę. Natomiast młodociany w wieku powyżej 16 lat nie pracuje powyżej 8 godzin na dobę. Należy przy tym wziąć pod uwagę, że do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych. Nie ma znaczenia, czy odbywa się ona w godzinach pracy.
Gdyby dobowy wymiar czasu pracy młodocianego był dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca musi zapewnić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut. Wlicza się ją do czasu pracy. Dla porównania pracownikom pełnoletnim przysługuje przerwa wymiarze 15 minut, jeśli w ciągu dobry pracują dłużej niż 6 godzin.
Zobacz również: Forum Kadry
Praca w godzinach nadliczbowych
Pracą w godzinach nadliczbowych jest wykonywanie obowiązków pracowniczych ponad normy czasu pracy stosowane dla konkretnego pracownika oraz ponad przedłużony dobowy wymiar wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (art. 151 § 1 Kodeksu pracy). Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
- konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
- szczególnych potrzeb pracodawcy.
Jednak nie zawsze praca w godzinach nadliczbowych może być wykonywana. Zgodnie z art. 203 Kodeksu pracy nie wolno zatrudniać młodocianych w godzinach nadliczbowych. Jest to zakaz bezwzględny.
Zobacz: Jak rozliczać godziny nadliczbowe
Pora nocna
Pora nocna dla młodocianego przypada pomiędzy godzinami 22:00 a 6:00. W w przypadku pracowników poniżej 16 lat oraz młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, i młodocianych nieposiadających kwalifikacji do odbycia przygotowania zawodowego pora nocna przypada pomiędzy godzinami 20:00 a 6:00. Pracodawca ma ponadto obowiązek zapewnienia młodocianemu przerwy w pracy obejmującej porę nocną, która powinna trwać nieprzerwanie nie mniej niż 14 godzin. Co więcej, młodemu pracownikowi w każdym tygodniu pracy przysługuje prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Powinien on obejmować niedzielę.
Warto wspomnieć, że zakaz zatrudniania w porze nocnej obejmuje również:
- kobiety w ciąży (art. 178 § 1 Kodeksu pracy),
- pracowników (kobiety i mężczyźni), którzy złożyli oświadczenie, że opiekują się dzieckiem do lat 4 i chcą skorzystać z przepisów ochronnych dla rodziców (art. 1891 Kodeksu pracy),
- pracowników niepełnosprawnych, przy czym nie dotyczy to osób zatrudnionych przy pilnowaniu lub tych, którym na pracę w porze nocnej zezwolił lekarz sprawujący opiekę zdrowotną nad pracownikami danego pracodawcy (art. 15–16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych).
Zobacz: Wykonywanie pracy w nocy
Naruszenie praw pracowniczych
W razie naruszenia zakazu zatrudniania młodocianych w porze nocnej czy godzinach nadliczbowych pracodawca popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Zgodnie z art. 281 Kodeksu pracy kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu narusza przepisy o czasie pracy lub przepisy o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu młodocianych podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)