Obydwa rozporządzenia MPiPS – tj. rozporządzenie w sprawie zwrotu dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych oraz rozporządzenie w sprawie zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej – zostały wydane 11 marca 2011 r. i weszły w życie 22 marca 2011 r., ale obowiązują od 1 stycznia br.
Pierwsze rozporządzenie reguluje zasady ubiegania się przez pracodawcę o uzyskanie z PFRON zwrotu kosztów:
- adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności,
- adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy,
- zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników niepełnosprawnych oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności,
- rozpoznania przez służby medycyny pracy potrzeb, o których mowa wyżej.
O taki zwrot może wnioskować pracodawca, który zatrudni na okres co najmniej 36 miesięcy: osoby niepełnosprawne, które są bezrobotne lub poszukują pracy i zostały skierowane przez urząd pracy bądź własnego pracownika, który w trakcie zatrudnienia stał się niepełnosprawny (pod warunkiem że przyczyną powstania niepełnosprawności nie było zawinione przez pracodawcę lub przez pracownika naruszenie przepisów). Maksymalna wysokość zwrotu to 20-krotność przeciętnego wynagrodzenia, które obecnie wynosi 3438,21 zł za każde przystosowane stanowisko pracy. Zatem na jedno stanowisko pracy pracodawca może otrzymać maksymalnie 68 764,20 zł (kwota obowiązująca w okresie od 1 marca do 31 maja 2011 r.).
Aby uzyskać taki zwrot, pracodawca musi uzyskać pozytywną opinię Państwowej Inspekcji Pracy, wydaną na wniosek starosty. Do końca 2010 r. była to opinia o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na tym stanowisku, natomiast od 1 stycznia 2011 r. – opinia odpowiednio o przystosowaniu lub o spełnieniu warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy lub pomieszczeniach zakładu pracy. Należy uznać, że takie alternatywne uregulowanie wydawanej opinii ułatwi pracodawcom uzyskiwanie zwrotu dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, ponieważ pracodawca nie będzie musiał w niektórych przypadkach przystosowywać stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności pracownika. Od 1 stycznia 2011 r. wystarczy, że stanowisko będzie spełniać wymagania bhp.
Drugie rozporządzenie szczegółowo reguluje zasady ubiegania się o zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej, zarejestrowanej w urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu, jeśli zatrudni taką osobę na co najmniej 36 miesięcy. Zwrot kosztów będzie dla pracodawcy pomocą de minimis, której limit w ciągu 3 lat obrotowych nie może przekroczyć 200 tys. euro, a dla sektora transportu – 100 tys. euro. Jest to inna pomoc niż ta, którą otrzymuje pracodawca jako zwrot dodatkowych kosztów zatrudniania pracowników niepełnosprawnych. Maksymalna wysokość kosztów, jakie zwraca starosta za pośrednictwem PFRON, to 15-krotność przeciętnego wynagrodzenia, czyli w okresie od 1 marca do 31 maja 2011 r. – kwota 51 573,15 zł. Pracodawca, który chce uzyskać ten zwrot, najpierw powinien zawrzeć umowę ze starostą, a dopiero potem ponosić koszty wyposażenia stanowiska pracy.
Zagrożenie
Pracodawca, który najpierw wyposaży stanowisko pracy, a potem podpisze umowę ze starostą, nie otrzyma zwrotu kosztów poniesionych przed podpisaniem umowy.
Również w tym przypadku do końca 2010 r. wymagana była pozytywna opinia Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby niepełnosprawnej zatrudnionej na tym stanowisku. Natomiast od 1 stycznia 2011 r. inspekcja wydaje opinię albo o przystosowaniu do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na wyposażonym stanowisku pracy, albo o spełnieniu warunków bezpieczeństwa i higieny pracy na tym stanowisku. Zatem uzyskanie zwrotu tych kosztów może się okazać łatwiejsze niż do końca 2010 r.
Podstawa prawna
- art. 26, art. 26e ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 214, poz. 1407 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 marca 2011 r. w sprawie zwrotu dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 62, poz. 316),
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 marca 2011 r. w sprawie zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej (Dz.U. Nr 62, poz. 317),
- komunikat Prezesa GUS z 9 lutego 2011 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2010 r. (M.P. Nr 11, poz. 122).