Pracodawca może nadal zatrudniać osoby, które mają pełne podstawy do przejścia na emeryturę. Dotyczy to także pracowników niepełnosprawnych. Od 1 marca 2011 r. łączy się to jednak z utratą części pomocy finansowej dla zakładu pracy, udzielanej z budżetu państwa. Pracodawcy nie będą bowiem przysługiwały miesięczne dopłaty do wynagrodzeń na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyda decyzję o ustaleniu prawa do emerytury. Nie dotyczy to osób o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wspomniana zmiana to kolejne ograniczenie pomocy dla pracodawców zatrudniających pracowników niepełnosprawnych. Od 1 stycznia 2011 r. do obliczenia wsparcia utrzymano bowiem – jak w latach poprzednich – niższą od ustawowej podstawę. Limity dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych wciąż są liczone od minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu 2009 r., choć według generalnej ustawowej zasady powinny być ustalane od minimalnej płacy z grudnia poprzedniego roku. W konsekwencji w 2011 r. podstawę stanowi 1276 zł (minimalne wynagrodzenie z 2009 r., w 2010 r. było to 1317 zł). Taka sama podstawa będzie obowiązywała także w 2012 r.
Wysokość dopłat
Dofinansowania są przyznawane zależnie od stopnia niepełnosprawności i stanowią określony procent wspomnianego najniższego wynagrodzenia za pracę. W 2011 r. w zakładach pracy chronionej dopłata stanowi 160% minimalnej płacy w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności, 140% – przy stopniu umiarkowanym, a 60% – przy lekkim. Pracodawca z otwartego rynku pracy, czyli który nie prowadzi zakładu o statusie ZPChr, korzysta z jeszcze mniejszego wsparcia – wynosi ono 70% kwot przysługujących zakładom pracy chronionej. W konsekwencji w 2011 r. pracodawca ma prawo do następujących dopłat:
- 1429,12 zł – na pracownika o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- 1250,48 zł – na pracownika o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
- 535,92 zł – na pracownika o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Kwoty te są zwiększane o 40% najniższego wynagrodzenia w przypadku dotacji do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję, oraz niewidomych. W 2011 r. zwiększenie to wynosi 510,40 zł.
Uprawnieni do dopłat
Dotacje przysługują zakładom pracy chronionej, a w przypadku otwartego rynku pracy pracodawcom zatrudniającym:
- mniej niż 25 osób w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,
- co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, jeżeli wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych ogółem wynosi u nich co najmniej 6%.
Od stycznia tego roku obowiązują nowe zasady ustalania stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Pracodawca wlicza pracownika, począwszy od dnia przedstawienia przez niego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, a w przypadku kolejnego takiego orzeczenia – od dnia złożenia wniosku o jego wydanie, jeżeli:
- z orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna,
- wniosek złożono nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.
Ponadto do liczby pracowników niepełnosprawnych nie wlicza się osób niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób niebędących osobami niepełnosprawnymi zatrudnionych:
- na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,
- przebywających na urlopach wychowawczych,
- nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej, służby zastępczej albo z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,
- będących uczestnikami OHP,
- przebywających na urlopach bezpłatnych.
Wniosek o dopłatę
Pracodawca składa wniosek o dofinansowanie do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Fundusz powinien w ciągu 25 dni przelać pieniądze na konto pracodawcy i poinformować go o sposobie ustalenia dotacji, jeżeli kwota ta różni się od wnioskowanej. W razie opóźnienia we wpłacie środków, PFRON ma obowiązek zapłacić karne odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.
Podstawa prawna
- Art. 26a ust. 1 i 1a1, 26c, 68ga ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 214, poz. 1407; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1726.