Zatrudnienie osoby, wobec której został orzeczony umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności, może odbywać się jedynie:
- u pracodawcy zapewniającego warunki pracy chronionej,
- po uzyskaniu pozytywnej opinii PIP o przystosowaniu przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnoprawnej,
- w formie telepracy.
Obowiązek wpłat na PFRON
Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty powinien dokonywać miesięcznych wpłat na fundusz. Wysokość tych wpłat stanowi iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadających różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.
Wpłat należy dokonywać w terminie do 20. dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku wpłat. Równocześnie pracodawca składa odpowiednie deklaracje miesięczne.
Obowiązki sprawozdawczo-informacyjne
Miesięczne i roczne informacje o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, o zatrudnieniu i kształceniu osób niepełnosprawnych lub o działalności na rzecz osób niepełnosprawnych składają zarządowi PFRON:
- pracodawcy osiągający wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych na poziomie co najmniej 6%,
- państwowe i niepaństwowe szkoły wyższe, wyższe szkoły zawodowe publiczne i niepubliczne, zakłady kształcenia nauczycieli oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i resocjalizacyjne, w których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi 2% oraz
- publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne niedziałające w celu osiągnięcia zysku, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi.
Informację miesięczną (INF-1) pracodawca powinien składać w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja, a informację roczną (INF-2) - do 20 stycznia za rok poprzedni.
Jeżeli pracodawca korzysta ze środków PFRON przeznaczonych na miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, składa miesięczne informacje o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych z uwzględnieniem pracowników, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję oraz pracowników niewidomych (INF-D-P). Podstawą przyznania tych środków jest wniosek złożony przez pracodawcę (Wn-D).
Pobierz wzór: Informacja o pracownikach niepełnosprawnych
Pobierz wzór: Wniosek o wypłatę dofinansowania
Pracodawca składa wniosek i informację w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczą.
Obowiązki dotyczące zakładów pracy chronionej
Status zakładu pracy chronionej może otrzymać pracodawca prowadzący działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy, zatrudniający nie mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny etat oraz osiągający wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych wskazane w art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Pracodawca taki musi również zapewnić obiekty i pomieszczenia użytkowane w zakładzie pracy odpowiadające przepisom i zasadom bhp oraz uwzględniające potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i ciągów komunikacyjnych.
Zakłady pracy chronionej powinny zapewniać doraźną i specjalistyczną opiekę medyczną, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne. Spełnianie przez pracodawcę warunków dotyczących obiektów i pomieszczeń użytkowanych przez zakład pracy stwierdza Państwowa Inspekcja Pracy. PIP kontroluje również spełnianie tych obowiązków nie rzadziej niż raz na 3 lata.
Pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej ma obowiązek utworzenia zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Fundusz tworzą w szczególności środki pochodzące ze zwolnień podatkowych przysługującym zakładom pracy chronionej, z części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, z wpływów z zapisów i darowizn, z odsetek od środków zgromadzonych na rachunku funduszu rehabilitacji. Środki z funduszu przeznacza się na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej, w tym na indywidualne programy rehabilitacji osób niepełnosprawnych opracowane przez powołane przez pracodawców komisje rehabilitacyjne oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych.
Pracodawca powinien prowadzić ewidencję środków funduszu oraz założyć rachunek bankowy, na którym będą przechowywane środki funduszu. Środki należy przekazywać na rachunek funduszu w terminie 7 dni od dnia, w którym środki te uzyskano. Z ogólnej puli środków funduszu należy wyodrębnić kwotę w wysokości co najmniej 15% środków funduszu na indywidualne programy rehabilitacji oraz 10% środków funduszu z przeznaczeniem na pomoc indywidualną dla niepełnosprawnych pracowników i byłych niepełnosprawnych pracowników zakładu pracy.
Zasady gospodarowania środkami funduszu pracodawca określa w zakładowym regulaminie funduszu. Kontrolę prawidłowości dysponowania tymi środkami prowadzą właściwe terenowo urzędy skarbowe.
Obowiązki zakładów aktywności zawodowej
Utworzony przez gminę, powiat, fundację, stowarzyszenie lub inną organizację społeczną zakład aktywności zawodowej powinien zapewnić, aby pomieszczenia i obiekty odpowiadały przepisom i zasadom bhp oraz uwzględniały potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i ciągów komunikacyjnych oraz dostępności do nich.
Ponadto pracodawca będący zakładem aktywności zawodowej powinien zapewniać doraźną i specjalistyczną opiekę medyczną, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne.
Dochody zakładu aktywności zawodowej powinny być przekazywane na zakładowy fundusz aktywności. Z tego funduszu mogą być finansowane m.in. wydatki związane z usprawnieniem i oprzyrządowaniem stanowisk pracy, poprawą warunków pracy dla osób niepełnosprawnych. Tryb i zasady przeznaczenia środków funduszu określa regulamin zakładowego funduszu aktywności.
Podstawa prawna:
- ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2008 r. nr 14, poz. 92),
- rozporządzenie MPiPS z 9 stycznia 2009 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (DzU nr 8, poz. 43).