Jeżeli u pracodawcy nie działają reprezentatywne związki zawodowe, radę pracowników wyłaniają sami pracownicy. W takiej sytuacji wniosek o zorganizowanie wyborów do rady pracowników zgłasza pracodawcy 10 proc. pracowników. Pracodawca musi wcześniej poinformować pracowników o możliwości powołania rady i jej uprawnieniach. Zawiadomienie powinno nastąpić najdalej do 23 lipca 2008 r., w sposób zwyczajowo przyjęty u pracodawcy, np. poprzez wywieszenie informacji na tablicy ogłoszeń lub w formie mailowej.
Kolejnym krokiem po złożeniu wniosku o zorganizowanie wyborów do rady pracowników jest ustalenie regulaminu komisji wyborczej. Należy w nim określić sposób powołania, skład i tryb działania komisji oraz tryb przeprowadzenia wyborów. Regulamin określa pracodawca w uzgodnieniu z pracownikami wyłonionymi w trybie zwyczajowo przyjętym w danym zakładzie pracy. W przypadku nieuzgodnienia regulaminu w terminie 30 dni od dnia jego przekazania regulamin ustala pracodawca, uwzględniając ustalenia dokonane z pracownikami. Następnie należy poinformować pracowników o wyznaczeniu daty wyborów do rady i terminu na zgłaszanie kandydatów. Nie może on być krótszy niż 21 dni. Zawiadomienie o dacie wyborów pracownicy powinni otrzymać najdalej na 30 dni przed terminem wyborów, przy czym powinny się one odbyć nie później niż 23 września 2008 r.
W zakładach zatrudniających do stu pracowników kandydatów zgłaszają na piśmie grupy przynajmniej dziesięciu pracowników. Kandydatem może zostać każdy pracownik z co najmniej rocznym stażem w firmie, chyba że działa ona krócej.
Wybory odbywają się w dniu roboczym i powinny zostać przeprowadzone na ogólnym zebraniu pracowników lub w inny sposób. Pierwsze posiedzenie rady zwołuje pracodawca w terminie 30 dni od dnia wyboru jej członków. W terminie 30 dni od dnia przeprowadzenia wyborów pracodawca informuje o tym ministra pracy i polityki społecznej zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik do ustawy.
Warto podkreślić, że pracodawcy grozi kara ograniczenia wolności albo grzywna za uniemożliwianie utworzenia rady pracowników, nieprzekazywanie informacji o osiągnięciu poziomu zatrudnienia zobowiązującego do jej tworzenia, a także za nieorganizowanie lub utrudnianie wyborów do rady.
KATARZYNA ZBIEGIEŃ-WŁODARSKA
adwokat, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy