Wadliwe wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony może być nieuzasadnione albo może naruszać przepisy o wypowiadaniu tych umów. Pracownik ma prawo wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy. Sąd orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Wadliwe wypowiedzenie umowy na czas określony i na czas wykonywania określonej pracy.
Jeżeli jednak wypowiedzenie naruszające przepisy o wypowiadaniu umów dotyczy umów na czas określony lub umów zawieranych na czas wykonywania określonej pracy, sąd orzeka jedynie o odszkodowaniu.
Wadliwe rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia
Jeśli pracodawca rozwiązał umowę łączącą go z pracownikiem bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów, sąd orzeka o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Pouczenie
Pracodawca ma obowiązek pouczenia o możliwości odwołania się do sądu pracy. Określa sąd i termin, w którym można złożyć odwołanie. Informacje te powinny być zamieszczone w dokumentach powiadamiających o wypowiedzeniu umowy bądź rozwiązaniu jej bez wypowiedzenia.
Zobacz: Zatrudnianie i zwalnianie
Przywrócenie terminu do odwołania
Zgodnie z art. 265 Kodeksu pracy jeżeli pracownik nie dokonał (bez swojej winy) w terminie określonych czynności, sąd pracy na jego wniosek postanowi o przywróceniu uchybionego terminu.
Do tych czynności należy:
- możliwość wystąpienia z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy w ciągu 7 dni od otrzymania; w razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy;
- wniesienie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę;
- wniesienie żądania przywrócenia do pracy lub odszkodowania do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę;
- wniesienie żądania nawiązania umowy o pracę do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy.
Termin
W przypadku dokumentów zawiadamiających o wypowiedzeniu umowy termin na wniesienie odwołania wynosi 7 dni od ich doręczenia, a dokumentów świadczących o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia- 14 dni od doręczenia lub od dnia wygaśnięcia umowy.
Prawo nie przewiduje terminu końcowego na wystąpienie z wnioskiem o przywrócenie terminu. W tej kwestii wypowiedział się Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 22 listopada 2001 r. (I PKN 660/00) stwierdził, że znaczne przekroczenie siedmiodniowego terminu do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę mogą usprawiedliwiać jedynie szczególne okoliczności trwające przez cały czas opóźnienia.
Natomiast w wyroku z dnia 5 września 1997 r. (I PKN 285/97) Sąd Najwyższy uznał, iż pracownik nie może uzasadniać uchybienia terminu do wniesienia odwołania brakiem swojej winy, jeżeli trwa ono około 3 lata. Dotyczy to także sytuacji niepowiadomienia przez pracodawcę o możliwości wniesienia odwołania do sądu.
Zobacz: Odszkodowanie i odprawa dla pracownika
Okoliczności uzasadniające
Przywrócenie terminu uzależnione jest od podania okoliczności uzasadniających uchybienie. Należy uprawdopodobnić je we wniosku. Ważne, aby uchybienie nie było zawinione przez pracownika.
Wnioskodawca może korzystać w zasadzie z wszelkich środków dowodowych, które podlegają ocenie sądu.
Sąd dokonuje oceny, biorąc pod uwagę czynniki subiektywne (wiek, wykształcenie, wiedza prawnicza) i obiektywne (staranność).
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)