Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z pracownikiem pełniącym funkcję społecznego inspektora pracy w czasie trwania mandatu oraz w okresie roku po jego wygaśnięciu, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Pracownik, pełniący funkcję społecznego inspektora pracy, korzysta ze szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy przewidzianej w ustawie o społecznej inspekcji pracy. Gwarantuje mu to ochronę niezależności w wypełnianiu jego zadań. Warunkiem ochrony jest faktyczne pełnienie funkcji.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 3 sierpnia 2006 (II PK 339/05) "rzeczywiste pełnienie przez pracownika funkcji zakładowego inspektora pracy, niekwestionowane przez związki zawodowe i pracodawcę, powoduje, że pracownik korzysta ze szczególnej ochrony prawnej przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy".
Wypowiedzenie umowy
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z pracownikiem pełniącym funkcję społecznego inspektora pracy w czasie trwania mandatu i w okresie roku po jego wygaśnięciu, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia art. 52 k.p.), tj. w przypadkach, gdy inspektor:
- dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych,
- popełnił w czasie trwania umowy o pracę przestępstwo, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
- w sposób przez siebie zawiniony utracił uprawnienia konieczne do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
W takim przypadku rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić po uprzednim uzyskaniu zgody statutowo właściwego organu zakładowej organizacji związkowej. Co do zasady, konieczność uzyskania zgody oznacza, że bez niej nie można rozwiązać umowy o pracę.
Wypowiedzenie zmieniające
Pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi pełniącemu funkcję społecznego inspektora pracy warunków pracy i płacy na jego niekorzyść (tzw. wypowiedzenia zmieniającego), chyba że wypowiedzenie stało się konieczne z przyczyn, o których mowa w art. 43 k.p., czyli ze względu na:
- wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
- stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy,
- niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Zwolnienia grupowe
W związku ze zwolnieniami grupowymi, pracownikowi będącemu społecznym inspektorem pracy w okresie objęcia szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy pracodawca może jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy.
W związku z tym, w przypadku opisanym w pytaniu wypowiedzenie jest skuteczne chociaż wadliwe. W takiej sytuacji sąd, zgodnie z żądaniem pracownika, prawdopodobnie orzeknie o przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu.
W przypadku naruszenia ciężkich obowiązków pracowniczych (picie alkoholu w miejscu pracy) pracodawca powinien rozwiązać z pracownikiem umowę bez wypowiedzenia.
Podstawa prawna:
- art. 13 ustawy z 24 czerwca 1983 r. o Społecznej Inspekcji Pracy (DzU nr 35, poz. 163 ze zm.),
- art. 5 pkt 5 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.),
- art. 43 i 52 Kodeksu pracy.