Tylko odszkodowanie
Zwolnienie pracodawcy z obowiązku wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy terminowej jest niewątpliwie ułatwieniem dla pracodawcy.Ma ono jednak dalsze konsekwencje w sferze uprawnień pracownika w razie wadliwego dokonania tej czynności.
W takiej sytuacji pracodawca nie musi się obawiać, że pracownik zostanie przywrócony do pracy z uwagi na nieuzasadnione wypowiedzenie. W przeciwieństwie bowiem do umowy bezterminowej, pracownik może ubiegać się tylko o odszkodowanie. Wyjątek od tej zasady stanowią przypadki, w których pracodawca wypowiada umowę okresową pracownicy w ciąży lub w okresie urlopu macierzyńskiego bądź pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko w okresie korzystania przez niego z urlopu macierzyńskiego.
W zależności od rodzaju umowy
Reguły wypowiadania poszczególnych umów terminowych nie są jednolite. Umowę zawartą na okres próbny lub na czas zastępstwa strony mogą wypowiedzieć w każdym czasie, bez potrzeby zastrzegania takiej możliwości w jej treści.
Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy strony związane są umową zawartą na czas określony. Generalnie bowiem umowa taka rozwiązuje się z upływem terminu, na jaki ją zawarto. Jednak i w tym przypadku istnieje możliwość wcześniejszego rozwiązania, ale pod pewnymi warunkami i tylko wówczas, gdy strony same zadbają o to, aby w umowie znalazł się stosowny zapis. Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż sześć miesięcy, strony mogą zatem dopuścić wcześniejsze jej rozwiązanie za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Na czas wykonania pracy
Możliwości zawarcia klauzuli o wcześniejszym wypowiedzeniu kodeks pracy nie przewiduje natomiast w przypadku umowy zawartej na czas wykonania określonej pracy. Umowa taka generalnie rozwiązuje się z chwilą wykonania danego zadania, co oznacza, że nie można jej wcześniej rozwiązać.
Ograniczenie to jest zrozumiałe z uwagi na charakter tej umowy, po którą strony sięgają wówczas, gdy żadna z nich nie jest w stanie określić czasu wykonania danej pracy. Niemożność jej wypowiedzenia jest zresztą tym elementem, który różni ją od umowy zawartej na czas określony. Nie oznacza to jednak, że w ogóle nie jest możliwe wcześniejsze rozwiązanie takiej umowy, ale może mieć to miejsce tylko za porozumieniem stron lub w szczególnych sytuacjach.
Ważne!
Co do zasady umowy na czas określony nie podlegają wypowiedzeniu i rozwiązują się z upływem terminu, na jaki zostały zawarte. Można je wcześniej wypowiedzieć tylko w określonych w przepisach prawa pracy sytuacjach
ROZWIĄZANIE UMOWY TERMINOWEJ
Umowę na czas określony i na czas wykonania określonej pracy można wcześniej rozwiązać, gdy:
l u pracodawcy następują zwolnienia grupowe za dwutygodniowym wypowiedzeniem,
l ma miejsce upadłość lub likwidacja pracodawcy, również za dwutygodniowym wypowiedzeniem,
l zachodzą przesłanki bezzwłocznego rozwiązania umowy przez pracodawcę z winy pracownika na mocy art. 52 par. 1 k.p. lub z przyczyn przez niego niezawinionych (art. 53 par. 1 k.p.),
l strony dojdą do porozumienia i rozwiążą umowę za obopólną zgodą.
Danuta Klucz
Podstawa prawna
l Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).