Zgodnie z art. 41 Kodeksu Pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jak widać ustawodawca przewiduje pewien okres ochronny dla pracowników przebywających na zwolnieniu lekarskim. Niemniej jednak chronione są także interesy pracodawców, tak aby nie ponieśli zbyt wielki strat z powodu przedłużającej się nieobecności pracownika.
W związku z tym, gdy upłynie wspomniany okres ochronny, pracodawca ma możliwość zwolnienia nieobecnego pracownika. W tym szczególnym przypadku może to nastąpić bez żadnego okresu wypowiedzenia, w trybie natychmiastowym.
Ile trwa czas ochrony pracownika?
Jak wspomniano wcześniej, ustawodawca przewidział pewne okresy ochronne, w czasie trwania których pracodawca nie może rozwiązać umowy z pracownikiem. Długość takiego okresu zależy m.in. od stażu pracowniczego czy też przyczyny zwolnienia lekarskiego.
Otóż zgodnie z art. 53 Kodeksu Pracy, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące, a pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy. Warto podkreślić, że czas ochrony może obejmować więcej niż jeden okresów niezdolności do pracy, niekoniecznie wywołanych tą samą chorobą. Okres nieobecności w pracy z powodu choroby musi jednak stanowić nieprzerwaną całość, bowiem przerwa między kolejnymi okresami niezdolności do pracy może spowodować, że okres 3-miesięcznej ochrony przed rozwiązaniem umowy o pracę będzie liczony od nowa.
Natomiast w przypadku pracowników zatrudnionych co najmniej 6 miesięcy długotrwała choroba będzie uzasadnioną przyczyną rozwiązania stosunku pracy, jeśli nieobecność trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące. Zasada ta dotyczy także pracowników, których niezdolność do świadczenia pracy została spowodowana wypadkiem w czasie jej trwania albo choroba zawodową.
Przerwanie biegu okresu ochronnego
Jak już wcześniej zostało wspomniane, przerwa między kolejnymi okresami niezdolności do pracy sprawia, że termin ochrony biegnie od nowa. Ponadto, zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności. Regulacje te w przeszłości sprawiały trudności w interpretacji i w związku z tym nierzadko były wykorzystywane przez nieuczciwych pracowników. Niemniej jednak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 16 grudnia 1999 r. (I PKN 415/99) jednoznacznie stwierdził, że zakaz rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności nie ma zastosowania, jeżeli pracownik jest nadal niezdolny do pracy wskutek choroby, a do pracy zgłasza się w celu przerwania biegu okresu uprawniającego pracodawcę do rozwiązania umowy. Stanowisko to zostało potwierdzone także w kolejnych orzeczeniach sądu oraz powszechnej praktyce. Tym samym zagwarantowano ochronę pracodawców przed takimi niepraworządnymi działaniami pracowników.
Wypowiedzenie umowy przez pracownika
Oczywiście wspomniany zakaz wypowiedzenia umowy podczas nieobecności pracownika z powodu choroby obowiązuje jedynie pracodawcę. Żaden przepis prawa nie zabrania pracownikowi rozwiązania stosunku pracy w czasie trwania zwolnienia chorobowego. Pewien problem mógłby się pojawić, jeśli umowa została zawarta na czas wykonania określonej pracy lub jeśli nie zawiera klauzuli dotyczącej wypowiedzenia. Niemniej jednak i w takim przypadku możliwe jest rozwiązanie umowy za porozumieniem stron.
Podstawa prawna: