Pracodawca powinien pokryć straty finansowe poniesione przez pracownika z powodu przesunięcia terminu rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego.
Pracodawca może przesunąć termin rozpoczęcia urlopu przez pracownika z powodu swoich szczególnych potrzeb, jeżeli jego nieobecność spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy, np. awaria, kontrola, realizacja pilnego projektu (art. 164 par. 2 k.p.). W tego rodzaju sytuacjach przepisy prawa pracy nie przewidują jednak wprost obowiązku pokrycia przez pracodawcę strat finansowych poniesionych przez pracownika. Natomiast zgodnie z art. art. 167 par. 2 k.p. pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Przepis ten stosuje się przez analogię do sytuacji przesunięcia terminu urlopu ze względu na potrzeby pracodawcy. Pracownik nie powinien ponosić ujemnych skutków decyzji pracodawcy w sytuacjach przez siebie niezawinionych. Zatem mimo braku wyraźnego uregulowania ustawowego pracodawca ma obowiązek pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z przeniesieniem terminu urlopu. Dotyczy to np. opłat za wczasy, bilety, poniesione koszty imprez rozrywkowych i turystycznych, w których pracownik zamierzał uczestniczyć. W razie roszczenia opartego na art. 167 par. 2 k.p. pracodawca nie ma obowiązku zrekompensować korzyści nieosiągniętych przez pracownika, np. zarobek za pracę, jaką pracownik zamierzał podjąć podczas urlopu.
Niektórzy przedstawiciele doktryny (np. A.M. Świątkowski, Kodeks pracy. Komentarz 2004 r.) twierdzą, że pracownicy mogą dochodzić swoich roszczeń, również na podstawie 471 k.c. w związku z art. 300 k.p. Zgodnie z art. 471 k.c. dłużnik jest obowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Plan urlopów jest źródłem zobowiązań pracodawcy. Niedopełnienie tego zobowiązania przez pracodawcę powoduje, że pracownik jest uprawniony do roszczeń odszkodowawczych na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 300 k.p., w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy, do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.
EWA DRZEWIECKA
ekspert z zakresu prawa pracy
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 164 par. 2, art. 167 par. 2, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
• Art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).