Czy na studiach podyplomowych przysługuje urlop szkoleniowy

Zdaniem części specjalistów prawa pracy, w takim przypadku pracodawca nie ma obowiązku udzielania pracownikom urlopu szkoleniowego. Natomiast Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej uważa, że zatrudnionym przysługują urlopy szkoleniowe na tych studiach podyplomowych, w których organizacji uczelnia przewidziała pracę dyplomową i/lub egzamin dyplomowy (stanowisko Ministerstwa Pracy w sprawie szkoleń pracowników zamieściliśmy w MP nr 15/2010 na str. 9).

Dlaczego jest kwestionowane stanowisko ministerstwa pracy

Pracownikowi, którego pracodawca posłał z własnej inicjatywy albo za swoją zgodą na studia, należy się obowiązkowy urlop szkoleniowy na ostatnim roku tych studiów na przygotowanie pracy dyplomowej oraz na przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego w wymiarze 21 dni roboczych dla danej osoby (art. 103² § 1 pkt 4 Kodeksu pracy). Według części specjalistów prawa pracy, urlop szkoleniowy nie przysługuje jednak na studiach podyplomowych, ponieważ pojęcie „studia podyplomowe” nie mieści się w pojęciu „studia”, które jest stosowane w tym przypadku w Kodeksie pracy. Nie ma przy tym znaczenia, czy w organizacji danych studiów podyplomowych uczelnia wprowadziła prace dyplomowe i/lub egzamin dyplomowy czy nie.

Jak resort pracy przyznaje w swojej interpretacji, zwroty użyte w nowych przepisach szkoleniowych (obowiązujących od 16 lipca 2010 r.) trzeba tłumaczyć na podstawie przepisów rangi ustawowej lub wydanych na ich podstawie przepisów wykonawczych. Natomiast, na podstawie przepisów o szkolnictwie wyższym, studia oznaczają studia wyższe I stopnia (licencjackie i inżynierskie) oraz studia wyższe II stopnia (magisterskie) kończące się zdobyciem dyplomu ukończenia studiów wyższych potwierdzającego uzyskanie tytułu zawodowego: licencjata, inżyniera, magistra (art. 2 ust. 2 i art. 167 ust. 1 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym). Studenci tych studiów muszą przygotować prace dyplomowe i zdać egzamin dyplomowy.

WAŻNE!

Zgodnie z przepisami o szkolnictwie wyższym, przez studia należy rozumieć studia wyższe I i II stopnia.

Pojęcie „student” oznacza osobę kształcącą się na studiach I lub II stopnia albo na jednolitych studiach magisterskich (art. 2 ust. 1 pkt 20 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym). Studia podyplomowe zostały natomiast zdefiniowane jako inna niż studia wyższe i doktoranckie forma kształcenia (a nie forma studiów) przeznaczona dla osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów wyższych (art. 2 ust. 1 pkt 11 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym).

Inny argument przemawiający za tym, że na studiach podyplomowych nie przysługuje urlop szkoleniowy, to fakt, że większość studiów podyplomowych trwa 1 rok, czyli dwa semestry. Trudno byłoby zatem udzielić urlopu szkoleniowego na ostatnim roku studiów podyplomowych, gdyż jest on zarazem pierwszym rokiem tej formy nauki.

Jak postępować w praktyce

Wszystkie te przesłanki przemawiają za tym, że na studiach podyplomowych nie należy się urlop szkoleniowy.

Stanowisko resortu pracy, który prezentuje odmienne zdanie, jest ogólne i nie zawiera konkretnych argumentów. Należy również zwrócić uwagę, że interpretacje przepisów dokonywane przez MPiPS nie są wiążące dla pracodawców i pracowników. Dlatego należy przyjąć, że pracodawcy nie popełnią błędu, jeżeli nie udzielą urlopu szkoleniowego pracownikom, którzy odbywają studia podyplomowe. Z powodu ww. argumentów mają również szansę obronić przed sądem pracy fakt nieudzielenia urlopu szkoleniowego pracownikom na studiach podyplomowych.

Jeżeli pracodawca chce udzielać pracownikowi na studiach podyplomowych urlopu szkoleniowego, może przyznać do niego prawo w umowie szkoleniowej ze względu na rozbieżności co do tego, czy takie prawo przysługuje pracownikowi na podstawie ogólnie obowiązujących przepisów. Umowa szkoleniowa nie może bowiem zawierać jedynie rozwiązań takich, które są mniej korzystne dla pracowników, niż przewidują to przepisy Kodeksu pracy w zakresie kształcenia pracowników (art. 103⁴ § 2 Kodeksu pracy).

Podstawa prawna

• art. 103² § 1 pkt 4, art. 103⁴ § 2 Kodeksu pracy,
• art. 2 ust. 2 i art. 167 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.).