Pracodawca ma obowiązek przesunąć urlop wypoczynkowy na termin późniejszy w sytuacji, gdy pracownik nie rozpoczął urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy.
Przyczynami takimi są w szczególności:
- czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby,
- odosobnienie w związku z chorobą zakaźną,
- powołanie na ćwiczenia wojskowe albo na przeszkolenie wojskowe na czas do 3 miesięcy bądź
- urlop macierzyński (art. 165 k.p.).
Należy zwrócić uwagę, że art. 165 k.p. wymienia tylko przykładowe przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Oznacza to, że każda usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy inna niż wymieniona w art. 165 k.p., w tym także konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny pracownika, obliguje pracodawcę do przesunięcia terminu urlopu. Przypomnijmy, że zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281 ze zm.) przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy.
Należy przy tym pamiętać, że w okolicznościach uzasadniających przesunięcie urlopu na inny termin niż określony w planie urlopów lub ustalony po porozumieniu z pracownikiem pracodawca udziela pracownikowi niewykorzystanego urlopu w terminie z nim uzgodnionym. Stanowi o tym § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.).
Inaczej sprawa wygląda w sytuacji, gdy pracownik rozpoczął już urlop wypoczynkowy. Pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi w terminie późniejszym część urlopu niewykorzystaną z powodu czasowej niezdolności do pracy (art. 166 k.p.). Dotyczy to ściśle określonych sytuacji, a więc:
- czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
- odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- odbywania ćwiczeń wojskowych albo przeszkolenia wojskowego przez czas do 3 miesięcy,
- urlopu macierzyńskiego.
Jak łatwo zauważyć, przepis ten zawiera zamknięty katalog przyczyn, których zaistnienie powoduje przerwanie urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że na pracodawcy nie spoczywa obowiązek udzielenia niewykorzystanych dni urlopu wypoczynkowego w terminie późniejszym, jeżeli powodem przerwania urlopu była konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny pracownika.