Prawem pracownika jest coroczny, nieprzerwany i płatny urlop wypoczynkowy, który powinien zostać wykorzystany w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo.
Zasadą jest, że pracownikowi przysługuje nieprzerwany urlop, ale na jego wniosek może być podzielony na części. Wtedy jednak co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Z wyjątkiem urlopu na żądanie urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystywany zgodnie z ustalonym wcześniej planem.
Plan urlopów
Ustalenie planu urlopów jest zadaniem pracodawcy, który przy sporządzaniu planu powinien wziąć pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Często zdarza się, że pracownikom trudno jest zaplanować urlop z dużym wyprzedzeniem na cały rok kalendarzowy. Należy zaznaczyć, że pracodawca nie musi sporządzać jednego planu na cały rok, lecz może przygotować na przykład dwa plany półroczne. Nie ma też przeszkód, by plany urlopowe były sporządzane sukcesywnie w trakcie trwającego już roku kalendarzowego na krótsze okresy. Tworząc plan urlopów, pracodawca musi wziąć pod uwagę wnioski pracowników co do terminów, w których chcieliby odpocząć. W związku z tym pracodawca powinien określić termin, w jakim pracownicy mogą zgłosić preferowane przez siebie okresy wypoczynku. Plan urlopu musi być podany do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy.
Jak zaplanować urlop w 2009 r.
Istnieje kilka możliwości takiego zaplanowania urlopu w 2009 roku, by wykorzystując niewiele dni urlopu odpoczywać stosunkowo długo. Planując urlop w okresie od 27 kwietnia do 3 maja, mamy zapewniony wypoczynek przez 9 dni, a z puli urlopowej tracimy tylko 4 dni urlopu. Również korzystnym okresem na odpoczynek jest początek czerwca. Korzystając z dni wolnych od 8 do 10 czerwca, możemy wypoczywać 6 dni, a tracimy 3 dni urlopu. Niektórzy pracodawcy mogą wprowadzić jeszcze zasadę, że 12 czerwca (piątek) będzie dniem wolnym od pracy (do odpracowania w innym terminie) i wówczas korzystając z 3 dni urlopu pracownik może mieć 9 dni odpoczynku. W 2009 r. „niekorzystnie” dla pracowników 15 sierpnia (Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny) przypada w sobotę, a więc nie ma mowy o długim weekendzie. Warto natomiast zaplanować zimowy urlop w okresie Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Występując o urlop od 21 grudnia do 31 grudnia, wypoczywamy przez 16 dni (19 grudnia 2009 r. - 3 stycznia 2010 r.), a z puli urlopowej zostanie odpisanych 7 dni urlopu.
Plan świąt w 2009 roku
@RY1@i26/2008/052/i26.2008.052.000.0012.001.jpg@RY2@
@RY1@i26/2008/052/i26.2008.052.000.0012.002.jpg@RY2@
Wymiar urlopu i zasady jego udzielania
Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od okresu zatrudnienia i wynosi:
• 20 dni - jeżeli jest to okres krótszy niż 10 lat,
• 26 dni - jeżeli ten okres wynosi co najmniej 10 lat.
Wymiar urlopu musi odpowiadać dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w dniu, na który urlop ma być udzielony. Zatem urlop powinien być udzielany np. w wymiarze 10 godzin, jeżeli dzień, w którym pracownik ma korzystać z urlopu jest jego 10-godzinnym dniem pracy. W takich przypadkach przy udzielaniu urlopu wymiar urlopu określony w dniach powinien być zamieniony na godziny (1 dzień urlopu odpowiada 8 godzinom), aby można było dokonać rozliczenia, jakim wymiarem urlopu dysponuje pracownik po wykorzystaniu tylko jego części.
Istnieje możliwość udzielenia urlopu w wymiarze niższym niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy część urlopu pozostała pracownikowi do wykorzystania nie odpowiada pełnemu wymiarowi czasu pracy pracownika w dniu, w którym miałby on korzystać z urlopu, wówczas urlop jest udzielany tylko na część dnia pracy.
Pracodawca, który zatrudnia pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy, musi ustalić długość urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie do wymiaru jego czasu pracy. W tym przypadku niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Podstawą ustalenia wymiaru urlopu pracownika niepełnoetatowego jest wymiar ogólny określony w Kodeksie pracy (czyli 20 lub 26 dni).
WAŻNE!
Jeśli w trakcie roku kalendarzowego dojdzie do zmiany wymiaru czasu pracy pracownika (np. z pełnego na niepełny) odpowiedniej korekcie powinien także ulec wymiar urlopu wypoczynkowego.
Gdy w trakcie roku kalendarzowego dojdzie do rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem uprawnionym do urlopu - urlopu udzielamy mu zgodnie z zasadą proporcjonalności. Pracownik ma prawo do skorzystania z urlopu u dotychczasowego pracodawcy w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u niego w roku ustania stosunku pracy, pod warunkiem że przed ustaniem tego stosunku pracownik nie wykorzystał urlopu w przysługującym mu lub wyższym wymiarze. Natomiast u kolejnego pracodawcy przysługuje mu urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego, jeżeli zostanie zatrudniony na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego. Jeżeli nowe zatrudnienie będzie trwało krócej niż do końca danego roku kalendarzowego, wówczas pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym.
Podstawa prawna:
• art. 152, 154, 1551, 1553, 161, 162, 163 Kodeksu pracy.