Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy Kodeks pracy, w którym zawarł m.in. zmiany przepisów dotyczących urlopów macierzyńskich.
Przyczyną powodującą konieczność zmiany obowiązujących przepisów jest niepokojący spadek rodzących się dzieci oraz stale wzrastająca w społeczeństwie liczba osób starszych. Osoby młode nie chcą mieć więcej dzieci, a decyzję swą argumentują brakiem pewności zatrudnienia, wysokimi kosztami utrzymania dziecka czy problemami mieszkaniowymi.
Projektodawca w odpowiedzi na zastaną sytuację zaproponował zmiany do Kodeksu pracy, które mają doprowadzić do zwiększenia urodzeń dzieci w następnych latach. W projekcie ustawy (nr druku 885) w art. 1 pkt 1 zakłada się wydłużenie urlopu macierzyńskiego:
• do 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie oraz
• do 31 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
W projektowanej ustawie rezygnuje się z trzech progów urlopu macierzyńskiego (18, 20, 28 tygodni) na rzecz dwóch (20, 31 tygodni). Ta część urlopu macierzyńskiego miałaby charakter obligatoryjny i ma przysługiwać także pracownicom i pracownikom korzystającym z takiego urlopu w dniu wejścia w życie ustawy.
Poza częścią obligatoryjną będzie istniała również część fakultatywna urlopu macierzyńskiego. Będzie przysługiwała pracownikom, którzy uznają, że np. dziecko jest jeszcze za małe, aby zostawić je z opiekunką. Warunkiem koniecznym do uzyskania dodatkowego urlopu będzie złożenie u pracodawcy odpowiedniego wniosku w terminie 7 dni przed rozpoczęciem urlopu. Pracodawca nie będzie mógł odmówić udzielenia takiego urlopu. Dodatkowy urlop będzie wprowadzany od 1 stycznia 2010 r. i etapami podwyższany, w taki sposób, aby od 1 stycznia 2014 r. pracownikowi przysługiwał dodatkowy urlop macierzyński w wymiarze do 6 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, do 8 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. Dodatkowy urlop macierzyński byłby udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu obligatoryjnej części urlopu macierzyńskiego. To oznacza, że urlop macierzyński będzie mógł trwać nawet 26 i odpowiednio 39 tygodni. Jeżeli proces legislacyjny zakończy się pomyślnie, nowelizacja zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2009 r.
Paweł Łukaszuk