W dniach od 1 do 7 sierpnia trwał Światowy Tydzień Karmienia Piersią ustanowiony przez UNICEF. Celem przedsięwzięcia jest zwrócenie uwagi na prawa matek (pracownic) karmiących piersią oraz propagowanie tej naturalnej i zdrowej metody karmienia niemowląt. W praktyce zarówno pracodawcy jak i pracownice mają wiele wątpliwości związanych z karmieniem dziecka piersią. O to najczęstsze z pytań: Jak sprawdzić czy pracownica karmi piersią? Czy pracodawca może żądać zaświadczenia o karmieniu piersią? Jak długo ważne jest zaświadczenie o karmieniu piersią? Czy karmienie piersią chroni przed zwolnieniem z pracy? Ile trwa przerwa na karmienie piersią? Czy pracodawca może odmówić przerwy na karmienie piersią? Czy na pracy zdalnej przysługuje przerwa na karmienie?
- Ile trwa przerwa na karmienie piersią?
- Czy przerwy na karmienie piersią mogą być udzielane łącznie?
- Jak długo można karmić piersią i korzystać z przerw w pracy?
- Czy pracodawca może żądać zaświadczenia o karmieniu piersią?
- Jaki lekarz powinien wydać zaświadczenie o karmieniu piersią?
- Czy pracodawca może odmówić przerwy na karmienie piersią?
- Czy przerwy na karmienie piersią są wliczane do czasu pracy?
- Jak kara grozi pracodawcy za nieudzielenie przerwy na karmienie piersią?
- Czy karmienie piersią chroni przed zwolnieniem z pracy?
- Czy na pracy zdalnej przysługuje przerwa na karmienie?
Ile trwa przerwa na karmienie piersią?
Przerwa na karmienie dziecko piersią jest możliwa każdego dnia, kiedy pracownica jest w pracy. Pracownica karmiąca:
- dziecko (jedno dziecko) piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Łącznie jest to 1 godzina
- więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Łącznie jest to 1h 30 min.
Co ważne, jeżeli czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa na karmienie.
Jeżeli pracownica karmiąca piersią jedno dziecko zatrudniona jest na 1/2 etatu w zakładzie pracy, jednak wykonuje pracę przez trzy dni w tygodniu po 6 godzin, w każdym dniu pracy przysługują jej dwie przerwy po 30 minut.
Czy przerwy na karmienie piersią mogą być udzielane łącznie?
Tak, na wniosek pracownicy przerwy na karmienie piersią mogą być udzielane łącznie.
Pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują.
Jak długo można karmić piersią i korzystać z przerw w pracy?
Co ciekawe, przepisy Kodeksu Pracy nie wprowadzają żadnych przesłanek dotyczących wieku dziecka, które może być karmione piersią. W praktyce przyjmuje się więc, że prawo do przerw w pracy przysługuje przez cały okres karmienia piersią.
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca wyłączne karmienie piersią przez 6 miesiąca. Po tym okresie uzupełniająco do końca 2. roku życia, czy nawet później, jeśli matka i dziecko tego potrzebują.
Czy pracodawca może żądać zaświadczenia o karmieniu piersią?
Tak, pracodawca ma prawo żądać od pracownicy zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego fakt karmienia piersią. Jeżeli karmienie jest długotrwałe pracodawca ma prawo też żądać aktualizacji zaświadczenia, szczególnie, że jak zostało wskazane wyżej, Kodeks Pracy nie określa limitu wiekowego dziecka, do którego matka może korzystać z przerw na karmienie.
Jaki lekarz powinien wydać zaświadczenie o karmieniu piersią?
Co istotne, przepisy kodeksu pracy ani inne akty prawne nie wskazują, jakiej specjalności lekarz powinien wydać zaświadczenie o karmieniu piersią. Nie musi więc to być ginekolog. Wydaje się więc, że pracodawca powinien więc zaakceptować każde zaświadczenie lekarskie, przedstawione w tym zakresie przez pracownicę.
Czy pracodawca może odmówić przerwy na karmienie piersią?
Należy poinformować pracodawcę czy dział kadr o fakcie karmienia piersią, jeżeli pracodawca tego wymaga należy złożyć zaświadczenie od lekarza, ale co ważne nie jest wymagana zgoda pracodawcy ani co do udzielenia przerw, ani co do ich czasu. Pracownica o czasie karmienia decyduje samodzielnie.
Ze względu na to, że jest to przerwa, karmienie powinno się odbywać w czasie pracy, co w praktyce może być jednak trudne (np. ze względu na długi dojazd do i z miejsca gdzie przebywa dziecko). Stąd też, jeżeli pracownica i pracodawca ustalą, że owa przerwa będzie miała miejsce na koniec lub początek dnia - taka sytuacja jest możliwa. Wówczas pracownica może przychodzić później do pracy czy też wcześniej z niej wychodzić. Wprawdzie wówczas nie występują przerwy w pracy, tylko skrócenie dnia pracy, jednak ze względu na realizację celu zwolnienia taki sposób wykorzystywania przerw jest powszechnie aprobowany.
Czy przerwy na karmienie piersią są wliczane do czasu pracy?
Tak, przerwy na karmienie piersią są wliczane są do czasu pracy. Pracownica zachowuje więc prawo do wynagrodzenia, obliczanego jak wynagrodzenie urlopowe
Jak kara grozi pracodawcy za nieudzielenie przerwy na karmienie piersią?
Za nieudzielenie przerwy na karmienie piersią pracodawcy grozi kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. W takiej sytuacji pracodawca narusza przepisy o czasie pracy i przepisy o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem.
Czy karmienie piersią chroni przed zwolnieniem z pracy?
Nie, przepisy Kodeksu pracy, nie przewidują ochrony przed rozwiązaniem umowy o pracę w związku z faktem korzystania z przerw na karmienie dziecka piersią.
Czy na pracy zdalnej przysługuje przerwa na karmienie?
Tak, również przy wykonywaniu pracy zdalnej pracownicy przysługują przerwy na karmienie piersią.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)