Czy można wnioskować o dodatkowy urlop macierzyński w częściach

Nie mogą Państwo udzielić pracownicy pozostałej części dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo, zatem nie jest możliwe wnioskowanie o niego w częściach, np. najpierw o 2 tygodnie i później o kolejne 2 tygodnie.

Dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego (art. 182¹ § 2 Kodeksu pracy). Oznacza to, że termin skorzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego zależy od terminu zakończenia urlopu macierzyńskiego. Pracownica (lub pracownik) nie ma możliwości skorzystania z tego dodatkowego urlopu w innym terminie, niż bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.

Pracownica (lub pracownik) występuje o dodatkowy urlop macierzyński do pracodawcy z pisemnym wnioskiem, w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownicy (art. 182¹ § 3 Kodeksu pracy).

Zasada „jednorazowości” udzielania dodatkowego urlopu macierzyńskiego przesądza o tym, że w sprawie takiego urlopu pracownica (pracownik) może złożyć tylko jeden wiążący wniosek, na podstawie którego urlop zostanie udzielony jednorazowo w wymiarze wnioskowanym przez pracownicę. Nie przewidziano możliwości występowania o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego w kilku wnioskach na poszczególne tygodnie. Dla pracownicy (pracownika) wynika z tego przymus podjęcia, na etapie wnioskowania o dodatkowy urlop macierzyński, ostatecznej decyzji dotyczącej wymiaru, w jakim pracownica chce z niego skorzystać.

Należy pamiętać, że przepisy prawa pracy określają wyłącznie maksymalny wymiar takiego dodatkowego urlopu, przy czym pracownica (pracownik) ma prawo skorzystać tylko z części przysługującego wymiaru. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego wynosi od 1 stycznia 2012 r.:

• do 4 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka oraz
• do 6 tygodni w przypadku porodu mnogiego.

WAŻNE!

Wystąpienie przez pracownicę (pracownika) z wnioskiem o udzielenie dodatkowego urlopu w niższym od maksymalnego wymiarze jest decyzją, która uniemożliwia skorzystanie w późniejszym terminie z różnicy między wymiarem maksymalnym a wnioskowanym (i wykorzystanym) przez pracownicę.

Warunkiem skorzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego jest, aby wniosek pracownicy o udzielenie takiego urlopu obejmował tydzień lub jego wielokrotność. Tylko w takim bowiem wymiarze pracodawca może udzielić dodatkowego urlopu.

Inne zasady obowiązują w odniesieniu do pracownicy uprawnionej do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, która może łączyć korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego urlopu – w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku przepisy nie przewidują obowiązku jednorazowego występowania z wnioskiem o łączenie pracy zawodowej z dodatkowym urlopem. Podjęcie pracy następuje na pisemny wniosek pracownicy, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy, w którym pracownica wskazuje wymiar czasu pracy oraz okres, przez który zamierza łączyć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy; pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownicy (art. 182¹ § 5 Kodeksu pracy).

Powyższe zasady mają zastosowanie także w odniesieniu do udzielania dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

PRZYKŁAD

Pracownica – matka bliźniąt 2 lutego br. wystąpiła do pracodawcy o udzielenie jej 5 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Zgodnie z wnioskiem, urlop ten rozpoczął się 10 lutego br. (tj. po zakończeniu urlopu podstawowego). Pracownica podjęła decyzję, że wykorzysta tylko część z 6-tygodniowego maksymalnego przysługującego jej wymiaru dodatkowego urlopu. Pracownica wiedziała, że nie będzie mogła w przyszłości wystąpić o niewykorzystany 1 tydzień urlopu. Po wykorzystaniu 1 tygodnia urlopu dodatkowego sytuacja osobista pracownicy ulegała zmianie, wskutek czego 2-krotnie występowała ona z wnioskiem o łączenie urlopu z pracą. Ostatecznie z 5 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownica przez 2 tygodnie korzystała wyłącznie z urlopu, a przez 3 tygodnie łączyła ten urlop z pracą. Takie postępowanie jest prawidłowe.

Podstawa prawna:

• art. 182¹, art. 182², art. 183 § 4 Kodeksu pracy,
• art. 12, art. 13 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 237, poz. 1654).