Praca na dodatkowym urlopie macierzyńskim

Pracownica – matka wychowująca dziecko, zatrudniona na 1/2 etatu może jednocześnie pracować i korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego. W czasie tego urlopu może wykonywać u Państwa pracę, ale w wymiarze niższym niż 1/2 etatu.

Pracownica uprawniona do dodatkowego urlopu macierzyńskiego może łączyć korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego jej urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy (art. 182¹ § 4 Kodeksu pracy). W takim przypadku dodatkowy urlop macierzyński jest udzielany na pozostałą część dobowego wymiaru czasu pracy.

Podjęcie pracy w czasie dodatkowego urlopu macierzyńskiego następuje na pisemny wniosek pracownicy, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy (art. 182¹ § 5 Kodeksu pracy). W tym wniosku pracownica wskazuje wymiar czasu pracy, w jakim chce pracować, oraz okres, przez który zamierza łączyć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownicy.

W praktyce oznacza to, że uprawniona pracownica przez część dobowego wymiaru czasu pracy wykonuje pracę, natomiast na pozostałą część dobowego wymiaru ma udzielony dodatkowy urlop macierzyński. Jedynym warunkiem jest wykonywanie pracy w wymiarze nieprzekraczającym połowy pełnego wymiaru czasu pracy, czyli 1/2 etatu. Pracownica – matka dziecka ma zatem możliwość skorzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego obejmującego część wymiaru czasu pracy zarówno w razie zatrudnienia w pełnym, jak i w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Część dobowego wymiaru czasu pracy, w której Państwa pracownica ma wykonywać pracę, nie może być jednak równa 1/2 etatu, gdyż w takim przypadku nie pozostaje żadna część dobowego wymiaru czasu pracy, na którą może być udzielony dodatkowy urlop macierzyński. Wykonywanie pracy może bowiem obejmować tylko część dobowego wymiaru czasu pracy, w jakim pracownica jest zatrudniona (np. praca świadczona na 1/4 etatu przy zatrudnieniu na 1/2 etatu).

WAŻNE!

Pracownica zatrudniona na 1/2 etatu nie może korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracując jednocześnie na pół etatu.

Wykonywanie pracy w czasie dodatkowego urlopu macierzyńskiego może rozpoczynać się w tym samym czasie, w którym pracownica rozpoczyna dodatkowy urlop lub w trakcie korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Powyższe wyjaśnienia mają zastosowanie także w odniesieniu do łączenia wykonywania pracy i korzystania z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (dodatkowego urlopu adopcyjnego).

Należy pamiętać, że na przełomie lat 2011/2012 podwyższeniu ulega wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu adopcyjnego. Zatem pracownicy korzystający w tym czasie z dodatkowych urlopów będą mogli skorzystać z ich uzupełniającej części. Warunkiem skorzystania z uzupełniającej części dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz uzupełniającej części dodatkowego urlopu adopcyjnego w wymiarze odpowiadającym różnicy między podwyższonym (tj. obowiązującym od 1 stycznia 2012 r.) a dotychczasowym (tj. obowiązującym do 31 grudnia 2011 r.) wymiarem dodatkowego urlopu – jest korzystanie z tego urlopu 1 stycznia 2012 r. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 1 stycznia 2012 r. wzrośnie o 2 tygodnie, tj. do 4 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka, a w przypadku porodu mnogiego o 3 tygodnie, tj. do 6 tygodni.

Części uzupełniającej dodatkowego urlopu macierzyńskiego nabytej 1 stycznia 2012 r. udziela się pracownicy jednorazowo w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu adopcyjnego, na pisemny wniosek składany w terminie nie krótszym niż 3 dni przed rozpoczęciem korzystania z takiej części urlopu (art. 13 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw).

Przepisy prawa pracy nie regulują natomiast kwestii łączenia wykonywania pracy z korzystaniem z dodatkowych urlopów na przełomie lat 2011/2012. Należy przyjąć, że pracownik korzystający z uzupełniającej części takiego dodatkowego urlopu będzie uprawniony także do łączenia tego urlopu z pracą. Konieczne będzie złożenie pracodawcy wniosku w tej sprawie, najlepiej łącznie z wnioskiem o udzielenie uzupełniającej części dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Państwa pracownica, zatrudniona w wymiarze 1/2 etatu, nie będzie natomiast mogła korzystać – na swój wniosek – z możliwości obniżenia wymiaru czasu pracy w okresie, kiedy będzie uprawniona do urlopu wychowawczego. Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu (art. 186⁷ § 1 Kodeksu pracy). Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika. W razie zatrudnienia pracownika na 1/2 etatu, jego wymiar czasu pracy nie byłby więc wystarczający, aby go obniżyć.

PRZYKŁAD

Pracownica zatrudniona na 1/2 etatu chciałaby rozpocząć korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego od 28 grudnia br., łącząc go ze świadczeniem pracy u swojego pracodawcy w wymiarze 1/5 etatu. Po zakończeniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownica nie chce wracać do pracy na swój dotychczasowy wymiar czasu pracy (1/2 etatu), ale chciałaby nadal pracować na 1/5 etatu, aby więcej czasu spędzać z dzieckiem i jednocześnie przez 1 rok korzystać z ochrony przed zwolnieniem z pracy. Dopuszczalne jest korzystanie przez pracownicę z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i wykonywanie pracy w wymiarze nie wyższym niż 1/2 etatu. Zatem pracownica ma możliwość korzystania z tego rozwiązania, gdyż będzie pracować na 1/5 etatu, czyli w wymiarze mniejszym niż połowa pełnego wymiaru.

Ponieważ pracownica będzie korzystała z dodatkowego urlopu na przełomie lat 2011/2012, będzie mogła korzystać także z jego uzupełniającej części. Jeżeli pracownica będzie chciała łączyć uzupełniającą część urlopu z pracą, powinna razem z wnioskiem o udzielenie części dodatkowego urlopu wystąpić do pracodawcy również w tej sprawie.

Nie będzie natomiast możliwe – po zakończeniu łącznego wykonywania pracy i korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego – obniżenie wymiaru czasu pracy w trybie przewidzianym dla pracowników uprawnionych do urlopu wychowawczego. Obniżenie wymiaru czasu pracy w tym przypadku może nastąpić, ale wyłącznie do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Zatem pracownica zatrudniona na 1/2 etatu nie może korzystać z tego uprawnienia.

Podstawa prawna:

• art. 182¹ § 4 i § 5, art. 186⁷ § 1, art. 186⁸ Kodeksu pracy,
• art. 12, art. 13 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 237, poz. 1654).