Urlop wychowawczy będzie przysługiwał Państwa pracownicy do czasu ukończenia przez dziecko 4. roku życia, a więc do 10 sierpnia 2012 r. Okresu pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy nie można uznać za okres korzystania z urlopu wychowawczego, ponieważ pracownica w tym czasie faktycznie z takiego urlopu nie korzystała.
UZASADNIENIE
Pracownik – matka lub ojciec dziecka, którzy mają co najmniej 6-miesięczny staż pracy, mogą skorzystać z urlopu wychowawczego przez okres do 3 lat i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 4. roku życia (art. 186 § 1 Kodeksu pracy). Mogą również w tym czasie zrezygnować z osobistej opieki nad dzieckiem i skorzystać z alternatywnego rozwiązania, świadcząc pracę w ramach obniżonego wymiaru czasu pracy, nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Pracownik ma więc wybór między urlopem wychowawczym a świadczeniem pracy w obniżonym wymiarze, przy czym skorzystanie z każdego z tych uprawnień jest ograniczone w czasie – przez okres 3 lat i do ukończenia przez dziecko 4. roku życia. Przepisy bezpośrednio nie regulują zagadnienia, w jakich kategoriach należy traktować okres pracy w ramach obniżonego wymiaru, stanowiąc tylko, że pracownik ma prawo skorzystać z obniżonego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego (art. 1867 Kodeksu pracy). Należy więc przyjąć, że świadczenie pracy w obniżonym wymiarze nie jest traktowane jak okres korzystania z urlopu wychowawczego.
WAŻNE!
Praca w obniżonym wymiarze czasu pracy wykonywana przez pracowników uprawnionych do urlopu wychowawczego nie jest traktowana tak samo, jak korzystanie z urlopu wychowawczego.
Tym samym świadczenie pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy nie jest zaliczane do 3-letniego okresu urlopu wychowawczego. Jednak urlop wychowawczy nie może być udzielony na okres dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 4 lat. Przepisy nie zabraniają złożenia wniosku o świadczenie pracy w obniżonym wymiarze obejmującego cały okres, w jakim pracownik ma prawo do korzystania z urlopu wychowawczego. W związku z tym może mieć miejsce sytuacja, w której pracownik nie będzie miał możliwości skorzystania z urlopu wychowawczego po powrocie do nieobniżonego wymiaru czasu pracy.
PRZYKŁAD
Pracownica uprawniona do urlopu wychowawczego złożyła wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do 1/2 etatu przez okres 2 lat i 6 miesięcy. Jej dziecko w dniu rozpoczęcia pracy w obniżonym etacie miało rok i 6 miesięcy. Pracodawca uwzględnił wniosek pracownicy. Po upływie powyższego okresu pracownica złożyła wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego w wymiarze 2 lat, argumentując, że przez okres świadczenia pracy w obniżonym wymiarze uprawnienie do korzystania z urlopu wychowawczego uległo zawieszeniu, a czas świadczenia pracy nie powinien być wliczany do okresu uprawniającego do korzystania z urlopu wychowawczego. Pracodawca odmówił udzielenia urlopu wychowawczego, ponieważ dziecko pracownicy ukończyło 4 lata i nie przysługuje jej już urlop wychowawczy. Postępowanie pracodawcy było prawidłowe.
Wniosek pracownika, zarówno dotyczący urlopu wychowawczego, jak i o obniżenie wymiaru czasu pracy, powinien być złożony na piśmie na 2 tygodnie przed planowanym urlopem lub rozpoczęciem pracy w obniżonym wymiarze. Obowiązkiem pracodawcy jest uwzględnienie wniosku pracownika.
Warto zwrócić uwagę, że przepisy nie regulują kwestii rezygnacji pracownika z obniżonego wymiaru czasu pracy. Może więc w praktyce powstać wątpliwość, czy raz złożony wniosek o obniżenie wymiaru może zostać wycofany przez pracownika bez zgody pracodawcy przed upływem terminu, na jaki został złożony. Mimo braku stosownego przepisu przyjmuje się, że z obniżonego wymiaru można zrezygnować nawet bez zgody zatrudniającego. Nie ma przeszkód, aby przez analogię uznać, że skoro pracownikowi wolno z 30-dniowym uprzedzeniem zrezygnować z urlopu wychowawczego, to również ma on prawo do rezygnacji z pracy w ramach obniżonego wymiaru. Stosując posiłkowo przepisy o rezygnacji z urlopu wychowawczego, należy uznać, że pracownik o zamiarze powrotu do swojego poprzedniego wymiaru czasu pracy powinien powiadomić pracodawcę na 30 dni przed terminem planowanego powrotu. Do poprzedniego wymiaru czasu pracy pracownik może też wrócić z dnia na dzień, jeżeli pracodawca wyrazi na to zgodę.
Podstawa prawna
- art. 186 § 1, art. 1863, art. 1867 Kodeksu pracy,
- § 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania urlopu wychowawczego (Dz.U. Nr 230, poz. 2291).