Karę pieniężną pracodawca może zastosować wyłącznie za:
- nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych,
- opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,
- stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy.
Tryb postępowania przy wymierzaniu kar porządkowych
Przy stosowaniu kary bierze się pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy. Pracodawca nie ma obowiązku gradacji kar porządkowych. Jeśli w ocenie pracodawcy przewinienie zasługuje na najwyższą karę z przewidzianych przepisami Kodeksu pracy, może ona zostać wymierzona pracownikowi, mimo że dotychczas nie otrzymał żadnej z kar porządkowych.
Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.
O zastosowaniu kary pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując rodzaj i datę naruszenia obowiązków pracowniczych oraz informując o możliwości i terminie zgłoszenia sprzeciwu. Odpis zawiadomienia o ukaraniu karą porządkową składa się do akt osobowych pracownika.
Jeżeli ukaranie nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, to w terminie 7 dni od doręczenia zawiadomienia o ukaraniu pracownik może wnieść do pracodawcy sprzeciw. Decyzję w sprawie uwzględnienia lub odrzucenia sprzeciwu pracodawca podejmuje po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. Nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu.
Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.
W razie uwzględnienia sprzeciwu wobec zastosowanej kary pieniężnej lub uchylenia tej kary przez sąd pracy pracodawca jest zobowiązany zwrócić pracownikowi równowartość kwoty tej kary.
Ograniczenie wysokości kary pieniężnej
Kara pieniężna wymierzona zarówno za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika.
Karę pieniężną w wysokości nie wyższej od jednodniowego wynagrodzenia pracownika można stosować w przypadku opuszczenia bez usprawiedliwienia całego dnia pracy. Natomiast w przypadku opuszczenia części dnia pracy stosuje się karę pieniężną do wysokości wynagrodzenia przypadającego za tę część dnia, którą pracownik opuścił.
Łącznie kary pieniężne nie mogą przekroczyć 1/10 wynagrodzenia do wypłaty, po potrąceniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, innych należności i zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi wymienionych w art. 87 § 1 pkt 1–3 k.p.
Sposób obliczania kary pieniężnej
Zasady obliczania kary pieniężnej określa rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy – zwane dalej rozporządzeniem.
Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu w artykule: Jak wysoka może być kara pieniężna